Jan Haasbroek

Jan Haasbroek (Bron:fotocollectie Beeld en Geluid)

Naam	Jan Haasbroek
Geboren	Amersfoort, 17 december 1943
Functies	journalist, verslaggever, programmamaker, omroepbestuurder, hoofdredacteur
Bekend van	De Achtste dag, Embargo, Forum, Vrije Geluiden
Periode actief	1966-heden
Werkt samen met	Nico Haasbroek
Trivia	Eeneiige tweeling met Nico Haasbroek
Media
Jan Haasbroek in de media Oeuvre Jan Haasbroek

De gebroeders Haasbroek zijn typisch exponenten van de liberale jaren ’60. Ze hebben een aversie tegen autoriteiten, kiezen (vaak) voor grensverleggende zaken. Na de ‘domineesperiode’ vinden ze bij de VPRO-radio een ideaal voedingsbodem om hun ideeën met geestverwanten vorm te geven. Creativiteit en humor zijn belangrijke elementen in hun leven.

Net als zijn tweelingbroer Nico kiest hij voor een carrière in de media. Ironisch genoeg heeft het gezin Haasbroek thuis geen televisie. “Dat leidt maar af van het huiswerk”, vinden de ouders.

Jan Haasbroek studeert HBS-A. Zijn keuze zou op journalistiek zijn gevallen, maar er bestaat nog geen journalistieke opleiding. Hij schrijft samen met Nico stukken voor de Amersfoortse editie van de landelijke dagbladen. Later publiceert hij in De Groene Amsterdammer, het personeelsblad Bijster van uitgeverij De Bezige Bij, de Utrechtse editie van Het Vrije Volk en dagblad Het Centrum. Jan en Nico Haasbroek verzorgen de interviewrubriek Eeniige ondervragingen in het omroepvakblad Broadcast Magazine. Als docent aan de Opleiding voor Radio – en Televisiejournalistiek aan de Faculteit der Letteren van de Rijksuniversiteit Groningen.

De mediacarrière van Jan kruist vaak die van Nico. Ze werken veel samen, onder andere bij de VPRO en bij Stads TV/Radio Rijnmond in Rotterdam, maar gaan ook hun eigen weg.

Na zijn militaire dienst studeert hij vier jaar Algemene politieke en sociale wetenschappen in Amsterdam, maar maakt deze studie niet af en wordt journalist.

In 1966 begint hij zijn carrière als radiomedewerker bij de VPRO. Hij werkt bij het programma Ronduit. Vanaf 1967 werkt hij als freelance verslaggever voor de omroep, onder andere voor het tv-programma Zendtijd en vanaf 1969 voor het radio totaalprogramma VPRO-Vrijdag waar ook Nico verslaggever is. De broers werken ook samen aan het levensbeschouwelijke jongerenradioprogramma Hee en de televisieprogramma’s Later en Campus.

Jan Haasbroek geniet van de anarchie binnen de omroep waar de medewerkers kunnen ‘avonturieren zonder coaching’. “De houding was: zoek het maar uit. Daardoor ontwikkel je stijl.” In 1969 treedt hij officieel in dienst bij de omroep waar hij bijna dertig jaar zal werken. Rond deze tijd is hij ook raadslid voor de Amsterdamse kabouterpartij.

Hij begint als hoofdredacteur van Vrije Geluiden. Jan Haasbroek drukt zijn stempel op het programmablad door de hoofdletter aan het begin van de zin af te schaffen. Hiermee haalt hij zich de woede van sommige VPRO-leden op de hals haalt. Ook bedenkt hij een nieuw, informeel jargon met woorden en uitdrukkingen als ‘platenjongens’ en ‘het zit geramd’.

In 1974 wordt Jan Haasbroek wordt het jongste Hoofd Radiodienst ooit. Onder zijn verantwoordelijkheid worden er nachtelijke radioprogramma’s gemaakt, die het publiek nog lang bijblijven. Voorbeelden zijn een rechtstreeks pianoconcert vanaf het graf van Mozart en nachtelijke visites van Wim T. Schippers aan een kraamkliniek. De ‘lekkerste rel’ noemt hij de Forum-uitzending uit 1977 met het optreden van Gerrit Komrij.

In 1978 volgt zijn benoeming tot directeur VPRO-radio. Heel zijn carrière fulmineert Jan tegen de verzuiling. Hij omschrijft het omroepsysteem als ‘nonsens’. Liever zou hij zien dat de omroepen hun krachten bundelen. In 1992 wordt hij zendercoordinator van Radio 5 en blijft dat tot 2005 doen.

Na bijna dertig jaar verlaat Jan Haasbroek in 1995 de VPRO. De radio is over zijn hoogtepunt heen en het publieke bestel heeft zijn bloeiperiode gehad. Het is tijd voor iets nieuws. Over zijn liefde voor radio en zijn beginjaren bij de VPRO zegt hij in 1996 in Trouw: “Radio is de magie van de draadloze verbindingen. Radio is iets heel intiems. Het vult heel veel op voor mensen die alleen zijn. Radio staat voor mij dicht bij de humor. Kéten.”

Jan Haasbroek wordt in augustus 1995 hoofdredacteur bij de lokale zender Stad TV Rotterdam. Zijn hoofdredacteurschap verloopt niet zonder problemen. Het Commissariaat voor de Media en de Nederlandse Vereniging van Journalisten noemen zijn benoeming in strijd met de Mediawet, omdat er een ongeoorloofde overname van Stad TV door Radio Rijnmond heeft plaatsgevonden. Nico is op dat moment directeur en hoofdredacteur van Radio Rijnmond èn directeur van Stad TV. De broers wordt nepotisme verweten en ze krijgen de bijnaam ‘Berlusconi’s aan de Maas’. Ook ontstaan er problemen met het personeel, dat een fusie tussen de twee omroepen vreest. De redactie van Stad TV zegt in de zomer van 1997 het vertrouwen in Jan Haasbroek op.

De tweeling trekt zich de beschuldigingen over het ‘Haasbroek-syndicaat’ in hun Rotterdam-periode wel aan, maar dolt tegelijkertijd met het imago door expres mafia-achtige zonnebrillen te dragen. Jan is net als zijn broer Nico een mediaman in hart en nieren. Over zijn uitgebreide cv zegt hij op de website van de HOS: “Ik heb me nog geen seconde verveeld.”

Met ingang van december 1997 is Haasbroek directeur van de Humanistische Omroep Stichting (HOS). Jan Haasbroek volgt Rob van der Linden op die vervroegd uittreedt. Zijn belangrijkste wapenfeit bij de HOS is, dat hij radicaal breekt met tradities. In zijn eigen woorden: “Het is niet meer hoe verder weg en hoe langer geleden hoe beter, dat gaan we helemaal omdraaien.” In 2004 neemt hij afscheid bij de Humanistische omroep.

Publicaties

Eerste Woorden, Laatste Woorden (1995)

Van idee naar idool (2004)

Prijzen en onderscheidingen

Ridder in de Orde van Oranje-Nassau (2004).