Antennemasten

hoog is beter...

Wie door Nederland rijdt kan her en der een hoge toren zien staan van een bijzondere constructie: een betonnen ronde toren met daarop een dunne pijp die met tuidraden overeind wordt gehouden. Dit zijn antennemasten waarmee radio- en televisie-uitzendingen worden verzorgd. De hoogte van de masten wordt bepaald door het gebied waarin ontvangst gewenst is. De bekendste mast staat bij Nieuwegein in de provincie Utrecht. Deze mast met de naam Gerbrandytoren is de hoogste van Nederland. Dit gevaarte is in 1961 in gebruik gekomen. Het onderste deel bestaat uit een betonnen toren/sokkel van 100 meter hoogte en een doorsnede van 20 meter. De wanddikte is 30 centimeter. Op deze sokkel staat een stalen buismast van 259,5 meter hoog met een doorsnede van 2 meter. De wanddikte van deze buisconstructie is 10 tot 14 millimeter. Daar bovenop staat een antenneconstructie waarmee de totale hoogte van de mast 372 meter is. De stalen buismast wordt op zijn plaats gehouden door op vier hoogtes bevestigde tuikabels die op de grond verankerd zitten in betonnen ankers van 1000 ton elk. In de mast zijn zenders ondergebracht voor FM-radio en televisie. In de voet van de betonnen toren is een noodstudioruimte ingericht die eigendom is van de RVD (RijksVoorlichtingsDienst) om in geval van calamiteiten als rampen en oorlogsituaties, wanneer normale communicatie niet mogelijk is, informatie te verzorgen. De ruimte is voorzien van levensondersteunende systemen en noodantennes. Er is zelfs afweergeschut aanwezig om in roerige tijden ongewenste elementen weg te houden.

In december, rond de Kersttijd is deze mast al van verre te zien door de aparte verlichting aan de tuikabels waardoor de mast de grootste kerstboom van Nederland wordt.

maar niet hoog genoeg

De Gerbrandytoren is niet hoog genoeg om geheel Nederland te bestrijken. Daarom staan er in Nederland veel zendmasten, zij het dat die een kleiner gebied bestrijken omdat ze minder hoog zijn. Sommige lijken wat de bouw betreft op de Gerbrandytoren, zoals de masten in o.a. Goes, Smilde, Lelystad, Arnhem en Hilversum, andere masten zijn van een eenvoudiger constructie, en veelal als vakwerkmast of eenvoudige buismast uitgevoerd en vaak geplaatst op hoge gebouwen. De masten worden gebruikt ten behoeve van de landelijke en de regionale zenders. In enkele van deze masten zijn repeaterzenders ten behoeve van radiozendamateurs aanwezig.