Maanlanding 1969

Op 20 juli 1969 zet de Amerikaanse astronaut Neil Armstrong als eerste mens voet op de maan. De reis van de Apollo-11, de landing en de eerste stappen op de maan zijn wereldnieuws.

Het doel: de maan

Armstrong, Collins & Aldrin

Eagle

In de aanloop naar dit historisch moment, de zogenaamde space race tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie, nemen de kosmonauten lange tijd het voortouw. In 1957 wordt met succes de kunstmaan Sputnik I gelanceerd en in 1961 maakt Joeri Gagarin als eerste mens een ruimtereis. De Amerikanen stellen zich tot doel om voor het eind van de jaren zestig een mens naar de maan te sturen. Door medewerking van een half miljoen mensen en de 27 miljard dollar die de Amerikaanse overheid in ruimteorganisatie NASA pompt, lukt het. Miljoenen kijkers rond de wereld horen de legendarische – ongetwijfeld ingestudeerde – soundbite van Armstrong: “That's one small step for [a] man, one giant leap for mankind”.

Henk "Apollo Henkie" Terlingen

In Nederland is er veel belangstelling voor de gebeurtenissen rondom de Apollo missie. De eerdere Apollo-vluchten hebben veel indruk gemaakt. De maanlanding in de nacht van 20 op 21 juli 1969 wordt dan ook rechtstreeks en ononderbroken op televisie en radio uitgezonden. Een aantal presentatoren worden hierdoor onlosmakelijk verbonden met deze gebeurtenis. Televisiepresentator Henk Terlingen wordt door deze uitzending bekend als Apollo Henkie. De radiopresentator Hugo van Rhijn praat Neil Armstrong haast de maan op: “En we zien het been van Neil Armstrong! Nu voor het eerst: voetstap op de maanbodem nu! En daar staat ie op de maan, nu!”. Chriet Titulaer treedt op de bewuste avond op als deskundige en vestigt hiermee zijn reputatie.

Er volgen nog vijf maanlandingen (de laatste in december 1972), maar deze krijgen lang niet zoveel media aandacht als de eerste.

Het audiovisueel materiaal van de maanlanding is op twee plaatsen verloren gegaan. De originele banden met de uitzending van de maanlanding zijn gewist door de NOS. In het archief bij Beeld en Geluid is een kopie aanwezig van een door een particulier beschikbaar gestelde televisieregistratie. In 2006 komt het bericht naar buiten dat NASA honderden dozen met beeld- en geluidsmateriaal kwijt is waaronder het materiaal van de eerste maanlanding. Op 16 juli 2009, precies 40 jaar na de lancering van de Apollo-11, brengt NASA digitaal gerestaureerde beelden van de maanlanding naar buiten. Het gaat om kopieën van de originele banden die met de nieuwste technieken zijn opgepoetst.

Overzicht maanlanding 1969 in de media

TaakID	Titel	Beschrijving	Datum	Jaar	Medium
29226	Polygoon bioscoopjournaal	vanuit een studio van de NOS in Hilversum doet presentator Henk Terlingen verslag van de maanreis van de Apollo-11		1969	bioscoop
183355	The flight of Apollo-11: Eagle has landed	officiële NASA-film over de Apollo-11 vlucht		1969	televisie
330920	Journaal	portret van Michael Collins: voorbereiding + training voor Apollo 11-vlucht			televisie
333204	Journaal	Apollo-11-bemanning poseren in ruimtepak voor pers op Cape Kennedy, Florida.		1969	televisie
502252	Polygoon bioscoopjournaal	bezoek Apollo-11 astronauten aan Frankrijk		1969	bioscoop
564733	niet bekend - 8549	huldiging bemanning Apollo-11 te New York, met ticker tape parade.			radio
41248	Apollo 11, eerste mensen op de maan	radioverslag van de ruimtereis van de Apollo 11, met aan boord onder andere Neil Armstrong	16-7-1969	1969	radio
306041	Brandpunt	interview met professor Kuiper over de Apollo 11-vlucht en maanlanding	17-7-1969	1969	televisie
313310	Scala	Apollo-informatiecentrum van de NOS: telefonisch beantwoorden van vragen van kijkers en luisteraars.	18-7-1969	1969	televisie
160211	Interview professor Dr. Karl Rahner	statement van prof. Rahner over de maanlanding	20-7-1969	1969	televisie
488756	Journaal voor gehoorgestoorden	lancering Apollo XI, de eerste bemande ruimtereis naar de maan vanaf Cape Kennedy.	20-7-1969	1969	televisie
539794	Maanvlucht Apollo 11	delen uit een rechtstreeks verslag van de maanvlucht van de Apollo 11	20-7-1969	1969	radio
317810	Apollo-11	compilatie van door de NOS verzorgde live tv-reportages over de vlucht en maanlanding.	21-7-1969	1969	televisie
471622	Journaal	inleiding van reporter van CBS op de Dam + reactie van voorbijgangers op geslaagde maanlanding.	21-7-1969	1969	televisie
471621	Journaal	verklaring van ouders van Neil Armstrong over maanlanding met Apollo-11	22-7-1969	1969	televisie
471619	Journaal	verklaring Richard Nixon over ruimtevaart ivm maanvlucht Apollo-11	23-7-1969	1969	televisie
471592	Journaal	ticker-tape parade voor de astronauten van de Apollo-11 in Houston.	17-8-1969	1969	televisie
471567	Journaal	feestelijke intocht Amerikaanse astronauten/maanreizigers in hun respectievelijke woonplaatsen.	7-9-1969	1969	televisie
471562	Journaal	Apollo-XI-astronauten ontvangen eerste maanpostzegels van Minister van Postzaken in Washington	11-9-1969	1969	televisie
166018	Tien jaar na Apollo	terugblik op de maanlandingen sinds 1969	12-7-1979	1969-1972	televisie
190719	Apollo-11: The 20th year	compilatie van beelden van Apollo-11 vlucht	27-6-1989	1969	televisie
317908	Persconferentie Apollo-11 bemanning, 26 mei 1989	ruw materiaal van een persconferentie van de Apollo-11 astronauten nav de 20e verjaardag van de eerste maanlanding	27-6-1989	1989	televisie
98596	Journaal	herdenking maanvlucht Apollo-11: Bush kondigt hervatting aan bemande vluchten naar maan en Mars.	20-7-1989	1989	televisie
78691	Twee vandaag	terugblik op de maanlanding van 30 jaar geleden.	19-7-1999	1999	televisie
411559	Journaal	herdenking eerste maanlanding	20-7-1999	1999	televisie
453710	Internationale nieuwsuitwisseling	herdenking van de maanlanding iav vice-president Gore en de austronauten	20-7-1999	1999	televisie
411561	Journaal	medaille voor astronauten Apollo-11	21-7-1999	1999	televisie
104729	De waarheid achter de maanlandingen	special over de twijfels die sinds 1969 geplaatst zijn bij de eerste maanlanding	16-7-2004	2004	televisie
617653	Met het oog op morgen	telefoongesprek met wetenschapsjournalist Mark Traa over de complottheoriën die bestaan over de authenticiteit van de eerste mens op de maan op 20 juli 1969	19-7-2004	2004	Radio
420310	Journaal	herdenking eerste maanlanding in 1969	20-7-2004	2004	televisie
89914	Journaal	originele banden maanlanding zoek bij NASA	15-8-2006	2006	televisie
90071	Radio 1 journaal	de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA is honderden dozen met beeld- en geluidsmateriaal kwijt	15-8-2006	2006	radio
	RTL Nieuws	NASA presenteert opgepoetste beelden eerste maanlanding	16-7-2009	2009	televisie
3825759	Journaal	gewiste beelden Nederlandse televisie-uitzending maanlanding 1969 teruggevonden dankzij video-amateur Dick Schwartz	16-7-2009	2009	televisie