G.B.J. Hiltermann

G.B.J. Hiltermann foto AVRO

Naam	Gustavo Bernardo José Hiltermann
Geboren	Buenos Aires, 1 mei 1914
Gestorven	Amsterdam, 15 juli 2000
Functies	Presentator,Verslaggever,
Bekend van	De toestand in de wereld
Periode actief	tot en met 1999
Werkt samen met	Jan de Visser
Trivia	Trivia
Media
G.B.J. Hiltermann in de media Oeuvre van G.B.J. Hiltermann

Hiltermann is een Nederlands journalist, politiek commentator, uitgever en historicus. Hiltermann is uit Nederlandse ouders in Argentinië geboren. De Argentijnse wetgeving stat op dat moment geen ander voornamen toe als Spaanse en dat verklaart zijn Spaanse voornamen bij een Nederlandse achternaam. Hij is achter zijn rug vaak aangeduid als GBJ.

Tot 1942 werkt hij voor De Telegraaf en is daarna één van de medeoprichters van Elsevier. Van 1952 tot 1965 is hij eigenaar en directeur van de Haagse Post, waar zijn echtgenote Sylvia Brandts Buys op dat moment hoofdredactrice is. Later wordt hij hoofdredacteur van de zesde druk van de Winkler Prins Encyclopedie. In 1972 promoveert hij in Utrecht op het proefschrift "Oost-Europa en de Duitse Deling". De promotie wordt verstoord door de Utrechtse vereniging van geschiedenisstudenten, vanwege bezwaren tegen zijn denkbeelden.

Landelijke bekendheid krijgt hij met zijn wekelijkse radiocommentaar op de internationale politiek: De toestand in de wereld, door mr. G.B.J. Hiltermann, bij de AVRO gepresenteerd in AVRO's Radiojournaal op zondagmiddag om één uur. Voor de uitzending oefent hij een aantal keren achter elkaar de openingszin - De toestand in de wereld dames en heren - doet de bovenste knoop van zijn broek los en gaat zitten achter de microfoon. Sommige technici vragen hem dan om even het licht in de studio aan te doen en liggen dubbel van het lachen als GBJ met zijn broek op de knieën bij de lichtschakelaar staat. Hij begint met het radiocommentaar in 1956 en de laatste wordt in 1999 uitgezonden. In totaal maakt hij meer dan 2000 radiocolumns. In 1995 verhuist hij van de zondagmiddag naar de woensdagmiddag en kort voor de laatste uitzending naar de maandagmiddag. De laatste column sluit hij af met: "De tijd van eeuwige vrede is nog niet aangebroken, en dat zijn mijn laatste woorden over de toestand in de wereld."

Hiltermann veroorzaakt in zijn periode van de radiocolumns diverse conflicten door zijn uitspraken: In 1969 noemt hij de Volkskrant 'rondweg antisemitisch, althans anti-Israël'. In het hogerberoep na het door de Volkskrant aangespannen proces wegens smaad wordt besloten dat Hilterman deze uitspraak moet terugnemen en dat doet hij in een volgende radiocolumn. In 1998 gaat hij weer in de fout door veel asielzoekers voor etnische profiteurs uit te maken en stelt hij dat etnische minderheden niets toevoegen aan de cultuur. Na aanleiding hiervan besluit de AVRO zijn teksten vooraf te controleren.

Hiltermann sprak op 22 november 1999 voor het laatst zijn radiocolumn uit. "Als gezegd de tijd van eeuwige vrede is nog niet aangebroken. En dat zijn mijn laatste woorden over de toestand in de wereld, het ga u allen wel." Zo eindigde Hiltermann zijn laatste radiocommentaar.

Hij noemde zichzelf "een progressieve, liberale, democratische cultuurdemocraat". Na het overlijden van Hiltermann schrijft NRC Handelsblad als grapje: "Mr. G.B.J. Hiltermann spreekt over de toestand in de andere wereld."