Jan van den Ende
| Naam | Jan van den Ende |
| Geboren | Den Haag, 18 september 1922 |
| Gestorven | Den Haag, 19 oktober 2008 |
| Functies | documentairemaker |
| Bekend van | Vier duindagen |
| Periode actief | 1975 - 2008 |
| Werkt samen met | Monique van den Broek |
Oeuvre van Jan van den Ende | |
Jan van den Ende groeit op in de Haagse wijk Bezuidenhout. Met vrienden trekt hij er regelmatig op uit om vogels te spotten en bestuderen. De bekende natuurfilmer en ornitholoog Jan P. Strijbos maakt hem, voor 1 gulden, lid van de Haagse Vogelbescherming.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog raakt Van den Ende betrokken bij het verzet, wordt opgepakt en voor een half jaar naar de gevangenis in Kleef gestuurd. In mei 1944 wordt hij voor de tweede maal opgepakt. Via de Scheveningse gevangenis wordt hij van SS-kamp Vught op transport gesteld naar concentratiekamp Sachsenhausen. Hij overleeft de kampen en treedt na de oorlog in dienst bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Jarenlang werkt hij voor de Binnenlandse Veiligheidsdienst. Al die tijd blijft de natuur hem trekken. In zijn vrije uren fotografeert hij op 6x6 en filmt op 8mm.
Begin jaren zeventig komt hij natuurliefhebber Bob Schrijvers (1925-1975) tegen, die hem overhaalt een 16 mm- camera te kopen. Samen maken ze de natuurfilms Laten Leven en Rietland in de Randstad. Na het overlijden van Bob vindt hij een nieuwe partner in Monique van den Broek, met wie hij ook trouwt. Ze produceren natuurdocumentaires voor natuurverenigingen en de overheid. In 1984 geven ze, op verzoek van de National Audubon Society USA, een lezingenreeks in de Verenigde Staten rond de film ''Vier Duindagen''.
Voor hun films ontvangen ze prijzen op natuurfilmfestivals over de hele wereld. In 2002 krijgen ze allebei de Abraham Schierbeekprijs. Hun laatste film Zand, Wind, Water gaat op 20 juni 2008 in première.
Voor de film ''Retourtje Sachsenhausen'', opgenomen in juli 2008, waarin het gevangenentransport vanuit Vught nog eens wordt overgedaan, staat Jan voor het eerst niet achter maar vóór de camera. Hij speelt zelfs de hoofdrol. Het resultaat is een bijzondere film, die start en eindigt op het station Vught. En die daartussen een indringend beeld geeft van het leven in kamp Vught, de deportatie naar Sachsenhausen, het regime in concentratiekamp Sachsenhausen en hoe deze ervaringen het leven van de slachtoffers verder heeft bepaald. De film illustreert ook hoe belangrijk de liefde voor de natuur voor Jan van den Ende was om te overleven. Helaas zal hij de première niet meer mee maken. Van den Ende overlijdt amper een maand voor de première.
