Jan P. Strijbos
| Naam | Jan P. Strijbos |
| Geboren | Haarlem, 14 maart 1891 |
| Gestorven | Haarlem, 10 mei 1983 |
| Functies | regisseur |
| Bekend van | |
| Periode actief | 1913-1983 |
Jan P. Strijbos in de media Oeuvre van Jan P. Strijbos | |
Jan P. Strijbos was een publicist, natuurfotograaf en natuurfilmer die door middel van artikelen, boeken, foto’s en films onvermoeibaar de belangstelling voor de natuur propageerde. Hij groeide op in Haarlem, waar hij al vroeg in aanraking kwam met het werk van de toonaangevende natuurbeschermers Eli Heimans en Jac. P. Thijsse. Strijbos ontwikkelde een bijzondere kennis van de flora en fauna in en rond zijn geboortestad.
Van 1906 tot 1908 studeerde Strijbos architectuur aan de Kunstnijverheidsschool in Haarlem, vervolgens bezocht hij de Academie voor Beeldende Kunsten in Den Haag. Als bouwkundig tekenaar werkte hij in het architectenbureau van zijn oom, totdat hij in 1927 besloot zijn brood te gaan verdienen als free-lance publicist. Hij had al de nodige ervaring met de presentatie van zijn kennis over de natuur. Vanaf 1924 had hij zijn eigen column in De Telegraaf. Verder publiceerde hij in talloze andere periodieken. In de loop van zijn carrière zouden maar liefst veertig boeken van zijn hand verschijnen. Strijbos was ook een boeiend verteller die al in de jaren tien lezingen gaf, die hij illustreerde met door hem zelf gemaakte lichtbeelden (in 1913 had hij zijn eerste fototoestel aangeschaft).
Niet lang nadat Ad. Burdet de Nederlandse vogelliefhebbers verbaasd had doen staan met zijn film, kwam ook Strijbos met een film, Kennemer Vogelland (1923). Hij vertoonde deze film met live commentaar aan afdelingen van Volksuniversiteiten, de Maatschappij tot ’t Nut van het Algemeen en allerlei natuurorganisaties. Om de paar jaar kwam Strijbos met een nieuwe film. In 1932 wist hij Orion-Profilti zover de krijgen dat deze Haagse journaalmaatschappij een bioscooproulement verzorgde voor een korte, door hemzelf becommentarieerde geluidsfilm over de aalscholverkolonie bij Lekkerkerk. Ook leende hij zich voor het verzorgen van inleidingen bij de door de Duitser Walter Hege gemaakte documentaire Pandion, de Vischarend. Dit type film werd door een groeiend aantal bioscopen op zondagochtenden in zogenaamde wetenschappelijke voorstellingen vertoond. Dergelijke vertoningen betekenden voor Strijbos een belangrijke extra bron van inkomsten.
Na verschillende films over Nederlandse onderwerpen kwam Strijbos die inmiddels op het veel handzamere 16mm formaat was overgestapt, ook met filmverslagen van buitenlandse reizen. Zo filmde hij in IJsland, de Kurische Nehrung, de Shetlands, Spitsbergen en het Balkangebied. Toen hij op Spitsbergen van de buitenwereld afgesloten raakte op een onbewoond eilandje omdat zijn kano was weggedreven, was dit voorpaginanieuws.
In 1946 maakte Strijbos deel uit van de eerste naoorlogse walvisexpeditie met de ‘Willem Barendsz’. Naast Walvis in Zicht, de ‘officiële film’ van de reis gemaakt door Polygoon-Profilti cameraman Hannes de Boer, maakte hij ook een eigen film van de trip. Er volgden nog talloze reizen naar verre bestemmingen, die allemaal op film werden vastgelegd en steeds weer aanleiding waren tot een tournee langs bioscopen en andere zalen. Ook bleef de stroom publicaties van zijn hand aanhouden.
In de loop van de jaren zestig verloor het publiek gaandeweg zijn belangstelling voor de vertoningen van Strijbos. De televisie was een grote concurrent geworden. Daar stond tegenover dat hem van alle kanten onderscheidingen werden toegekend, zoals de Gouden Lepelaar van de Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Vogels (1975), de Heimans en Thijsse Prijs (1977) en de Edo Bergsma Prijs van de ANWB (1978).
