Groep 73
[[Image:|center|thumb|250px|]]
| Naam | Groep '73 |
| Oprichting | oktober 1961 |
| Opheffing | 1972 |
| Leden | 89 - 150 |
| Omroep Status | |
| Aanvullende informatie | gaat in 1972 deels op in de Audiovisuele Beroepsvereniging NBF |
Televisiestaking en oprichting
Het tienjarig jubileum van de televisie werd op 2 oktober 1961 groots gevierd met de hoger heren van de omroepverenigingen, maar de televisiemakers zelf werden daarbij overgeslagen en namen niet deel aan de feestelijkheden. Algemeen Handelsblad en de Nieuw Rotterdamsche Courant besteden aandacht aan die onrechtvaardigheid, die bij de televisiemakers extra hard aankomt omdat zij al tien jaar onder zeer slechte arbeidsomstandigheden, hoge werkdruk en voor geringe beloning werken.
Het omroeppersoneel wordt tot dan toe vertegenwoordigd door de vakbonden voor handels- en kantoorpersoneel en die staan ver af van het creatieve werk voor radio en televisie. Het overleg met deze vakbonden leidt tot niets en de onvrede onder het personeel groeit. De onvrede gaat over salariëring, maar ook over algehele onderwaardering van de omroepverenigingen.
Half november ontstaat een groep televisiemakers die zich hier niet bij neerleggen. Deze 73 televisiemedewerkers, waaronder regisseurs, producers, redacteuren en verslaggevers van omroepen en NTS-journaal verenigen zich als Groep '73. De groep groeit en de 89 leden kondigen een proteststaking af van 29 november 06:30 tot vrijdag 1 december 6:30. De NTS-medewerkers zijn solidair met de staking en weigeren de films die ode omroepverenigingen willen vertonen uit te zenden en zetten ook een extern ingehuurde cameraman uit de studio. Zodoende blijft het beeldscherm op zwart.
De staking krijgt veel aandacht van de landelijke pers die de lage lonen en slechte omstandigheden beschrijven. Maar de besturen van de omroepverenigingen tonen geen enkel begrip. De 89 deelnemers aan de staking werden door hun omroepvereniging geschorst en gekort op salaris. Maar ontslagen vallen er uiteindelijk niet, want men beseft dat de creatieve medewerkers niet gemist kunnen worden. Er is nu eenmaal een groot tekort aan goede televisiemensen, wat tegelijkertijd de hoge werkdruk verklaart.
Op 17 december 1962 wordt de 'Groep '73' formeel opgericht met de naam ' Beroepsvereniging van Creatieve Televisiemedewerkers Groep '73'. Het doel is het bevorderen van de televisie in het algemeen en de tv-programma's in het bijzonder. Een doelstelling die, zo merken ze fijntjes op, ontbreekt in de statuten van de omroepverenigingen. Verder noemen ze in de beginselverklaring dat de status van televisiemedewerkers omhoog moet, zodat het makkelijker wordt om nieuwe mensen te werven.
Aansluiting bij andere beroepsgroepen
Groep '73 zoekt de jaren na oprichting aansluiting bij referentiegroepen,zoals de Federatie van Beroepsverenigingen van Kunstenaars, wat na enige twijfel bij de laatste wel lukt. Aansluiting met de Federatie van Nederlandse Journalisten verloopt nog minder soepel en de Nederlandse Beroepsvereniging van Filmers weigert de tv-makers. De televisiemakers bleven op zichzelf teruggeworpen.
Pogingen om als volwaardig gesprekspartner met de omroepverenigingen aan tafel te komen liepen spaak. Zij bleven alleen met de vakbonden voor kantoorpersoneel praten. Het lukt de Groep '73 niet om (succesvol) protest aan te tekenen als enkele televisiemakers, zoals Frits van der Poel, ontslagen worden.
In 1965 wordt Groep '73 uitgenodigd aan het loonoverleg in de in opdracht van ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid opgerichte commissie-Nierstratz. De raad van beheer van de NTS (met daarin vertegenwoordigers van de omroepverengingen) is ontstemd en bang voor overheidsbemoeienis en trekt bij de betrokken ministerie aan de bel. Groep '73 wordt afgescheept.
Bestuur en leden raken ontmoedigd door het gebrek aan resultaat en mislukken van samenwerking met andere bonden, en het feit dat de omroepverenigingen en overheid hen niet serieus nemen als gesprekspartner in CAO onderhandelingen. Een moeizaam tot stand gekomen lustumcongres naar aanleiding van het vijfjarig bestaan kan op weinig interesse van de leden rekenen en vormt de aanleiding voor het bestuur om het onderwerp van opheffen van de vereniging voor het eerst op de agenda te zetten.
Congres 'Grenzen en Grendels'
Foto's van het Groep '73 lustrumcongres 'Grenzen en grendels' gehouden op 4 mei 1968.
De leden
In 1966-1967 zijn ca 43% van de creatieve televisiemedewerkers aangesloten bij Groep '73. Bij de VPRO zijn de meeste medewerkers aangesloten, 78% is lid. Ook bij de KRO (69%), de NTS Onderafdeling Decorontwerp (67%) zijn veel medewerkers lis. Bij de AVRO en VARA zijn slechts 20% van de creatieve medewerkers lid van Groep '73.
De laatste jaren
In mei 1968 start Groep '73 met het uitgeven van een eigen blad. In een poging om toch meer waardering voor het vak van de creatieve televisiemaker te generen doet het bestuur het verzoek om een staatstelevisieprijs in te stellen, maar die prijs komt er niet.
Vanaf 1970 vinden er gesprekken plaats tussen het bestuur van Groep '73 en de Nederlandse Beroepsvereniging van Filmers over samenwerking en mogelijke samensmelting. Voor beide verenigingen is de erkenning van tv- en filmmaken als volwaardig beroep een van de belangrijkste doelstellingen.
Op de vergadering van 12 januari 1972 wordt tot opheffing van Groep '73 besloten. De leden van Groep '73 moeten zich echter via ballotage opnieuw aanmelden om lid te worden van de NBF, dus van een echte fusie is geen sprake.
Prominente leden
- Ab Roon, plaatsvervangend hoof van NCRV-tv en een van de voormannen van de staking in 1961.
- B. Schmitz, bestuurslid Groep '73 en secretaris hoofd KRO-tv
- David Koning, voorzitter in 1967
Bronnen
- Leo Akkermans Televisie. Beginjaren van een nieuw beroep, Boom Amsterdam: 2003
