Zendpiraat

Een categorie radiomakers die eigenlijk niet thuis hoort onder het hoofd “Zendgemachtigden” is het verschijnsel “Zendpiraat”. De overheid heeft regels opgesteld die het gebruik van de frequentiegebieden reguleren. Voor het uitzenden van radio- en televisieprogramma’s is een vergunning nodig. Om een vergunning te krijgen moet aan duidelijk omschreven voorwaarden worden voldaan. Vergunningen zijn verleend aan de diverse publieke omroeporganisaties, aan organisaties voor maatschappelijke dienstverlening zoals politie, ambulance, brandweer, en aan radiozendamateurs. Iedere organisatie heeft een bepaald gedeelte van het radiospectrum toegewezen gekregen waarin deze mag opereren.

piraten in de lucht

Desondanks zijn er altijd mensen geweest, en nog, die menen dat zij ook wel een eigen zender in de lucht mogen brengen en zo ontstaan er radiostations die meestal met een zeer lokaal karakter illegale uitzendingen maken. Dit zijn de soms zelfbenoemde radioridders, de zendpiraten. Zij verzorgen uitzendingen vanuit een geheime locatie want men is zich er wel degelijk van bewust dat hun activiteiten niet zijn toegestaan. Een FM zender bouwen is voor een handige knutselaar niet zo’n groot probleem en met een goede antenne is het dan mogelijk de eerste platen de lucht in te sturen. De antenne wordt vaak op vernuftige wijze opgesteld zodat die niet opvalt. Apparatuur wordt verborgen in geheime kastruimtes of zelfs in een ongebruikte schoorsteen. Het verschijnsel zendpiraterij neemt een grote vlucht, zodanig dat de overheid van mening is dat uitzendingen van de publieke omroep gestoord worden.

op jacht

Het duurt dan ook niet lang voor de RCD, de Radio Controle Dienst maatregelen gaat nemen. Met peilapparatuur worden zenderlocaties opgespoord en de politie doet een inval en neemt de illegale apparatuur in beslag. Veel piraten hebben echter al snel weer nieuwe spullen en de uitzendingen worden hervat. Het resultaat is en kat-en-muisspel dat jarenlang gevoerd wordt. Via advertenties komt soms veel geld binnen om snel nieuwe spullen te kopen. Wanneer de wet in werking treedt die het verbiedt om zaken te doen met illegale radio- of televisiestations houdt de geldstroom op en komt het einde in zicht. Niet slechts voor de kleine jongens maar ook voor de zeezenders als Veronica en Radio Noordzee, die noodgedwongen moeten stoppen. Toch verdwijnen niet alle piraten uit de lucht.

experiment

Soms komt de overheid met een idee: Laten we de piraat integreren in de plaatselijke lokale omroep. Dan kan men mooi legaal aan het werk. In 1992 gebeurt dit in Hilversum. Dit proces is geen lang leven beschoren. De reden is dat er enorme cultuurverschillen zijn . De “vrije radiomakers” hebben grote moeite zich te houden aan het stelsel van regels die voor de legale omroep van kracht zijn. Het experiment gaat snel ten onder. Toch zullen er her en der in het land altijd mensen zijn die hun illegale radiohobby blijven uitvoeren. In het huidige publieke bestel zijn mensen aan het werk van wie hun eerste jaren achter een microfoon of als dj in de illegaliteit liggen. Vakkennis is altijd aanwezig geweest.