Panorama Vrijdag
1996-1998 Panorama Vrijdag, (2 seizoenen, 80 afl. 40 min.) Wekelijks magazine over kunst en cultuur op Nederland 3. Coproductie van RVU en NPS, Selectie van items gemaakt door Kees Boas, redacteur/verslaggever
seizoen 96/97: - reportage over de ‘Designafdeling van Philips’ Eindhoven.
- STROOM en het ‘Het hemelse gewelf’, een panorama van de Amerikaanse kunstenaar James Turell in de duinen bij Den Haag.
- ‘Celine 2’ - door het Nationale Toneel. Repetities in de schouwburg in Den Haag en interviews met Johan Doesburg.
- ‘Fuga’
- Nieuwste animatiefilm van Gouden-Kalfwinnaar Hans Nassenstein. Een ‘making of’: beeldje voor beeldje knippen, snijden enplakken, en hoe maak je daar geluid bij. Een gesprek met de filmer.
- ‘IDFA’ - Jan Meng praat met Ally Derks, directrice van het Internationaal Documentaire Festival Amsterdam, over het programma van dit jaar. - ‘De Hoge School voor de Kunsten in Arnhem heeft open dag’, een reportage.
- ‘Ben Aalbers’ - 80-jarige caligraaf.
- ‘Thomese’, AKO-prijswinnaar Frits Thomese's nieuwste verhalenbundel heet "Haagse liefde & De vieze engel".
- ‘Malevich’ - Zijn schilderij Suprematisme werd begin dit jaar in het Stedelijk Museum beklad met een groen dollarteken. Een reportage over de voorspoedig lopende restauratie en interview met Rudi Füchs over tentoonstellen en vandalisme.
- ‘Boltanski’- Franse kunstenaar, die op het tijdstip van uitzending de tentoonstelling ‘Passie’ in het Tilburgse museum De Pont heeft.
- ‘De Herder’ - Gesprek met de nu 82-jarige fotograaf Dick de Herder over de foto's die hij maakte van Cobra-kunstenaars en hun ateliers.
- ‘The Second’ - 17 installaties van 12 Nederlandse mediakunstenaars over het thema "Tijd".
- ‘Fred Delfgaauw’ - Portret van de Haagse poppenspeler, die onverwachte toneeluitvoeringen maakte van onder meer "Eindspel" van Becket, "Macbeth" van Shakespeare en over het leven van Mozart.
- ‘De Rotterdamse haven’ als nieuw industrieel monument met architect Maarten Struijs. Een dag op stap in een Europoortgebied dat mooi is door z’n lelijkheid.
- ‘Toverlantaarns’ van professor Wagenaar. Een hobby van een zeer geleerde heer.
- ‘VJ's’ - Een beetje discotheek huurt tegenwoordig video-jockey's in om met te voren gemaakte computerprogramma's live beelden en muziek te mixen. Een reportage over de "chemistry-avond" in discotheek Escape in Amsterdam.
- WOZOCO’s.
- MVRDV heeft een opvallend woonzorg complex voor ouderen in Amsterdam-Osdorp ontworpen. Kees Boas ging praten met architect omwonenden, bewoners die t.t.v. de opnames aan het verhuizen waren.
- ‘Clockwork Orange’ Legendarisch boek van Anthony Burgess over een zeer gewelddadige jeugdbende werd geruchtmakende film van Stanley Kubric. In deze reportage de repetities van een toneelstuk in de regie van Lodelijk de Boer bij het Nationale Toneel. O.a. korte interviews met hoofdrolspeler Victor Löw en regisseur Lodewijk de Boer.
- ‘De Stichting Gelderse Kastelen’ is op zoek naar een nieuwe conservator die belast is met het beheer van 22 landhuizen, kastelen en inboedels. Een rondtocht langs de mooiste Gelderse buitenplaatsen en kastelen.
- Een gesprek met ‘Jaap Drupsteen’, die in opdracht van de NPS de serie "Het oog als oor" maakte, een poging om hedendaagse muziek ook in een eigentijdse vorm op televisie te laten zien.
- ‘Variaties op Kandinsky’ - Frits Grimmelikhuizen heeft in Deventer zijn eigen theatertje met 30 stoelen, waarin hij voorstellingen geeft met zijn "Grimms papieren theater". In 1997 is dat "Variaties op Kandinsky".
- ‘Kassel’ - Jan Meng gaat in Kassel aan de vooravond van de opening van de tiende Documenta in 1997 op zoek naar de restanten van die vorige 9 Documenta's, de grootste internationale tentoonstelling van beeldende kunst, die om de vijf jaar wordt gehouden.
Seizoen 97/98:
- Portret van de bariton ‘John Bröcheler’, die in drie van de vier opera's van de cyclus Der Ring des Nibelungen de (hoofd)rol van Wotan de oppergod vertolkt.
- ‘Paul en Menno de Nooyer’. Paul de Nooyer en zijn zoon Menno maakten samen aan hun eerste lange speelfilm EXIT. Een verslag.
- ‘Bellevue Schoonzicht’. - Koen Peters en Kamiel Vanhole, twee fervente België-liefhebbers, schreven een boek over de Brusselse architectuur: een roman in de vorm van een echt na te lopen stadswandeling langs bouwvallen en ‘onbekomen buurten’. Hoe mooi (schoon) lelijkheid kan zijn.
- ‘Wim Hofman’. In het kader van de kinderboekenweek een portret van illustrator/schrijver Wim Hofman.
- ‘Peter Pontiac’. - Op 11 oktober ontving Peter – Pontiac - Pollmann de Stripschapsprijs 1997. Kees Boas gesprek met de tekenaar en kijkt over zijn schouder mee bij het tekenen van het donderdag-dagboek voor het NRC-Handelsblad in die week.
- ‘Auke de Vries’. Een gesprek met de beeldhouwer over het inrichten van een tentoonstelling in Beelden aan Zee. Maar ook over het vak als leraar aan de rijksacademie en de sentimenten die hij voelt bij bepaalde werken van oud-studenten.
- ‘Robert Zandvliet’. - De 27-jarige Robert Zandvliet staat te boek als een veelbelovend schilder. In 1997 kreeg hij een jaar lang gratis het atelier in het De Pont-museum in Tilburg ter beschikking. Maar wat betekent het nu om jong en succesvol te zijn en wat is een gelukt of mislukt schilderij?
- ‘ECU’. Met de invoering van de ECU moeten overal computers, printers en tekstverwerkers worden aangepast. Letterontwerper Petr van Blokland is een van de weinige ontwerpers in de wereld die zich buigt over dit probleem. Het probleem van onder andere de €.
- ‘Verzamelaar: Ignas ven den Ende’. - Terwijl andere jongens hun brommer kochten schafte Ignas van den Ende als 16-jarige jongen zijn eerste schilderij aan. Inmiddels is Van den Ende 40 jaar en hij heeft een imposante kunstcollectie opgebouwd. Hij heeft zijn eerste aangekochte schilderij nog, de Kreidler brommers van zijn vrienden zijn waarschijnlijk jaren geleden al gesloopt.
- ‘Jan Nagtegaal’. Restaurateur en kunstschilder Jan Nagtegaal (78) vond bij toeval in 1997 een nieuw schilderij. Verslaggever Kees Boas van Panorama Vrijdag sprak Jan Nagtegaal niet alleen over het restaureren maar ook over het schilderen, dat hij samen met zijn vrouw Roos (75) nog altijd bevlogen uitoefent.
- ‘Hans van Bentem’. Kees Boas zocht Hans van Bentem op in het Europees Keramisch Centrum waar hij een aantal beelden van geglazuurde klei ontwikkelt die geïnspireerd zijn op beeldmerken, stripfiguren en reclames die hij tegenkwam op zijn reis door Japan.
- Jaarlijkse auditie ‘Opera Studio Nederland’. Van de 150 operazangers en zangeressen die jaarlijks afstuderen zijn er volgens de operagezelschappen slechts 5 of 6 geschikt om daadwerkelijk aan het werk te gaan. Mede daarom is Opera Studio Nederland opgericht. Ieder jaar worden na strenge audities in Nederland en Amerika 8 mensen geselecteerd die een jaar lang voor de operapraktijk worden klaargestoomd. Panorama Vrijdag volgde de zanger Frank Wong - een van de 25 kandidaten - op de dag van de Nederlandse auditie.
- Het ontwerpen van ‘websites’. Webdesign is een nieuw vak dat in 1998 nog in de kinderschoenen staat. De vormgeving voor het web loopt in 1998 nog ver achter bij de vormgeving voor drukwerk en televisie. Maar wat zijn de technische mogelijkheden op dat moment en wat kunnen we verwachten in de toekomst? Panorama Vrijdag peilde de mening van 4 ontwerpers van websites. Willem Velthoven, pionier van het eerste uur, en oprichter van het tijdschrift voor nieuwe media Mediamatic; Mieke Gerritzen van de Maatschappij voor oude en nieuwe media, Peter Vandenhoogen ontwierp de Ajax-site en is gespecialiseerd in grafisch vormgeven voor websites en Bas Ording specialist in interactieve vormgeving.
- ‘De Beer’. - De Limburgse beeldend kunstenaar Michel Huisman (in 1998 41 jaar) kreeg twee jaar daarvoor de opdracht om voor een scholengemeenschap een kunstwerk te bedenken. Het werd een beer van 8 meter lang, 4 meter breed en 3 meter hoog die een plaats kreeg in de centrale hal van de school. Een klein select aantal leerlingen, alleen zij die een origineel idee hebben of een intelligente vraag stellen verdienen een verblijf van een uur in het binnenste van de beer. Huisman’s kunstwerken waren vanaf 5 februari 1998 te zien op een overzichtstentoonstelling in het Museum voor Hedendaagse Kunst Antwerpen (MUHKA). Deze tentoonstelling zou later ook nog te zien zijn in het Stedelijk Museum in Amsterdam.
- ‘Jeff Wall’ in Sas van Gent. In 1997 werkte de Canadese kunstenaar Jeff Wall regelmatig in de Zeeuws-Vlaamse gieterij om zijn project Lost Luggage Depot te begeleiden. Het kunstwerk werd gemaakt ter gelegenheid van het 650-jarig bestaan van de stad Rotterdam en verwijst naar de Holland Amerika-lijn. De gigantische ijzeren constructie verbeeldt een stellage met tientallen koffers, reistassen, balen en kisten en zal naar verwachting in juni 1998 worden onthuld op het Wilheminahoofd (pal voor Hotel New York) op de kop van Zuid in Rotterdam. Kees Boas was een dagje in de gieterij in Hulst en sprak met de gieter, de kunstenaar, de opdrachtgever en de assisterend Zeeuwse beeldend kunstenaar.
- ‘POP/Unieke zaken’. Unieke Zaken maakt sinds 1990 bewegingstheater voor kinderen tussen 4 en 8 jaar. In de voorstelling POP wordt een droom letterlijk tot leven gebracht met muziek, mime en fascinerende beelden. In de voorstelling wordt niet gesproken. Een Margritte-achtig decor met klepjes, laatjes en zich verplaatsende deuren die veranderen in wolken en bomen maakt die droomwereld nog magischer. Unieke Zaken, een initiatief van Peter Bolten (ook acteur) en Mirjam Morsch, reist met POP langs de kleinere theaters en gymzalen door Nederland.
- ‘Kleur en Architectuur’. - Bewoners van nieuwbouwwijken hebben doorgaans geen inspraak in de kleurtoepassingen op hun nieuwe huizen. Onlangs kwamen enkele bewoners hier tegen in opstand. Kees Boas vroeg de architecten Sjoerd Soeters en Koen van Velzen naar de meerwaarde van kleur voor een gebouw. Aan de hand van zijn ontwerp in de Regenboogwijk in Almere vertelt Soeters waarom hij een voorstander is van het aanbrengen van kleur op gebouwen. Van Velzen deelt zijn mening niet, de natuurlijke pigmenten van de bouwmaterialen voldoen.
- ‘Straatmeubilair’. Wat rest er nog van originele bestrating, verlichting, banken, pissoirs, en transformatorhuisjes in een stad? In opdracht van de Gemeente Den Haag ging kunsthistorica Botine Koopmans op zoek naar ‘antiek’ straatmeubilair. Ze verkende de stad een jaar lang op de fiets en ontdekte bijzondere lantaarnpalen van Berlage, banken van Piet Zwart en gietijzeren bestrating.
- ‘Dromen: Paul Klemann’. - Paul Klemann (37) won de Prix de Rome in 1994. Hij exposeerde in het Centraal Museum in Utrecht en verschillende Nederlandse en buitenlandse galeries. Klemann wordt de droomtekenaar genoemd. Al 13 jaar maakt hij er een gewoonte van zijn dromen vast te houden om ze elke morgen op te schrijven en vast te leggen in een aantal tekeningen. “Ik sta nog steeds versteld van het dromenland. Het is een prachtige wereld waar ik na elke nacht uit kan putten,” aldus Klemann. Sommigen vinden zijn kunst humoristisch, met al die wonderlijke creaties en vreemde schepsels, anderen vinden het absurdistisch, wrang en doordrongen van angst en spanning.
- ‘Kunstliefhebber Jan Hofstede’. Jan Hofstede exposeert tot 30 mei 1998 in het gemeentehuis van Renkum in Oosterbeek schilderijen en werken op papier, keramiek en brons uit zijn verzameling. Interesse en liefde voor kunst werden bij Jan Hofstede al in een vroeg stadium van zijn leven door zijn vader aangewakkerd. Op de tentoonstelling zijn 19e eeuwse kunstwerken te zien zoals Bilders uit de collectie van zijn vader in combinatie met werken van hedendaagse kunstenaars zoals Co Westerik en Marc Mulders. De titel van de tentoonstelling “Een schors van verf” verwijst naar zijn bewondering voor de natuur en eveneens naar de kwetsbaarheid van het leven.
- ‘19de eeuwse fotografie’. In Nederland zijn in verschillende collecties prachtige negentiende-eeuwse foto’s te vinden. Tot voor kort was men zich niet bewust van het bestaan en de waarde van deze unieke documenten van een voorbije tijd. Een aantal deskundigen zijn nu druk bezig om deze foto’s op te sporen en te onderzoeken.
- ’t Barre Land. - De jonge talentvolle toneelgroep ‘t Barre Land voerde tijdens het Holland Festival van 1998 ‘Langs de Grote Weg’ van Tsjechov op. ‘t Barre Land is een collectief van 11 acteurs die, meestal zonder regisseur, zelf stukken van klassieke toneelschrijvers bewerken en op een originele en onbevangen manier op de planken brengen. Ze speelden al eens met veel succes Faust 2 van Goethe. De theaterstukken van ‘t Barre Land zijn het resultaat van een voortdurend proces waarin steeds opnieuw veranderingen worden aangebracht in de tekst, enscenering en soms zelfs de rolverdeling. Kees Boas volgde de groep tijdens een repetitiedag.
- ‘Typografie’. Letterontwerper Gerard Unger, onder meer bekend als ontwerper van de letter van het dagblad Trouw en Het Nederlands Dagblad, ontwierp onlangs een nieuwe krantenletter die het dagblad Het Parool in gebruik heeft genomen. De letters op de nieuwe ANWB-borden zijn ook van zijn hand. Unger legt uit waar een gebruiksletter aan moet voldoen. Moet het leesbaar zijn of opvallend? Stelt een krant andere eisen aan letters dan de ANWB voor de bewegwijzering?
