NOS

NOS logo

Naam	Nederlandse Omroep Stichting
Oprichting	1969
Voorzitter	Jan de Jong
Leden	Niet ledengebonden
Huidige Zenders	Nederland 1, Nederland 2, Nederland 3, Radio 1, Radio 2, 3FM, Radio 4, Radio 5
Omroep Status	Niet van toepassing
Aanvullende informatie	Televisievormgeving NOS in jaartallen
Externe info	officiële site

Ontstaan

In mei 1969 treedt de Omroepwet in werking en vanaf dat moment zijn de NRU en de NTS met hun bestaande taken ondergebracht in één stichting: de Nederlandse Omroep Stichting. De NOS mag zelfstandig programma's produceren met een eigen facilitair bedrijf om de toegewezen zendtijd op radio en tv te vullen. De nadruk ligt op de nieuwsvoorziening en de programma's die zich lenen voor een gezamenlijke aanpak.

NOS en NOB

De mediawet van 1987 bepaalt dat de facilitaire tak van de NOS vanaf 1988 wordt ondergebracht in de commerciële onderneming Nederlands Omroepproductie Bedrijf (NOB) . Het NOB beheert de studio's, het bandenarchief en andere faciliteiten.

NOS en NPS

Vanaf 1990 zijn er met regelmaat wijzigingen in de Mediawet. De komst van commerciële omroepen, dalende STER inkomsten maken veranderingen noodzakelijk. Een wijziging van de Mediawet in 1995 bepaalt een sterkere onderscheiding van de commerciële omroepen, onder andere door duidelijke profielen voor Nederland 1, 2 en 3. De NOS wordt gesplitst in twee afzonderlijke organisaties: de Nederlandse Omroep Stichting (NOS) en de Nederlandse Programma Stichting (NPS). De NOS nieuwe stijl bestaat uit twee onderdelen. Een dienst radio en televisie die programma's maakt op het gebied van nieuws, sport en evenementen en een ondersteunende dienst die zich bezighoudt met bestuurlijke taken en kwesties die de publieke omroep betreffen.

NOS en NPO

In 1998 wordt het NOS-bestuur omgevormd in een Raad van Toezicht. Een driekoppige Raad van Bestuur krijgt de dagelijkse leiding over de publieke omroep en de ondersteunende dienst voor de bestuurlijke taken valt daar rechtstreeks onder. Sinds 2002 is er een duidelijker scheiding tussen de bestuurlijke organisatie van de Nederlandse Omroep Stichting en de uitzendgerechtigde NOS. De Raad van Bestuur ging voortaan door het leven als Publieke Omroep. De programmadienst opereert geruime tijd onder de naam NOS RTV en behoudt die naam tot de invoering van het nieuwe logo met de rode O in november 2005. Daarna wordt de toevoeging RTV geschrapt en verandert de naam in NOS. In 2007 verandert de Publieke Omroep haar naam in NPO, Nederlandse Publieke Omroep.

Bron: website NOS

Programmering 1966-1979

Omroepster Jantine de Jonge kondigt het eerste NTS programma in het Overgangsbestel aan. Actualiteitenmagazine Monitor geeft uiting aan het doel via televisie ‘informatie van allerlei aard te bieden zonder een groot beroep op de verwerkingscapaciteit van de kijker te doen’. Korte reportages worden afgewisseld met sportberichten en de serie Flipper. Ter viering van vijftien jaar televisie maakt men via satelliet contact met het Amerikaanse televisiestation CBS. Europese beelduitwisseling in het Eurovisie project heeft zich al bewezen. Transatlantische satellieten Telstar en Early Bird brengen Amerikaans nieuws in de Nederlandse huiskamers. ‘The race into space’ kluistert miljoenen aan de buis. ‘Apollo Henkie’ Terlingen en Hugo van Rhijn begeleiden Neil Armstrong naar de maan.

Binnenlands nieuws is niet minder spannend met Molukse treinkapingen en de Lockheed-affaire. Carel Enkelaar en Dick Simon bouwen het op instigatie van Jan Willem Rengelink ontstane NTS Journaal, met bescheiden middelen uit. Frits Thors, Harmen Siezen en Joop van Zijl geven het programma een gezicht. Successen van Ard en Keesie, Sjoukje en Joan, en Feyenoord en Ajax dragen ontegenzeggelijk bij aan de ontwikkeling van Nederlandse televisie. Karakteristieke stemmen van Herman Kuiphof, Koen Verhoeff en Theo Reitsma begeleiden de Nederlandse sporthelden. Chef Bob Spaak bouwt Studio Sport uit tot een nationaal instituut.

Televisiejournalistiek is tot wasdom gekomen; actualiteitenrubrieken worden paradepaarden van de omroepverenigingen. De NOS levert met Scala achtergronden bij het nieuws. Den Haag Vandaag geeft een dagelijkse parlementaire analyse. Het accent in Panoramiek ligt op buitenlands nieuws. Meest populair blijkt Van gewest tot gewest, dat regionaal nieuws brengt. W.L Brugsma becommentarieert en discussieert er op los in Persoonlijk, Frontaal, nformeel en 1 op zondag.

Laatstgenoemde biedt een lichtzinnige kijk op cultureel maatschappelijke ontwikkelingen. Het kunstzinnige programmapalet is sowieso breed. Actualiteiten uit de kunstwereld worden behandelt in Uit de kunst. De kunstminnende leek kijkt het scholende Openbaar kunstbezit. Amateurs-actief toont reportages over amateuristische kunstbeoefenaars. Professioneler is de bijdrage van NOS radio-orkesten in Toonbeeld. Regisseurs als Pieter Verhoeff en Jonne Severijn portretteren prominente kunstenaars in Beeldspraak.

De in de Omroepwet besloten ‘ontmoetingsopdracht’ krijgt gestalte. Verschillende bevolkingsgroepen en denkrichtingen staan centraal in Denkbeeld en Zienswijze. De positie van de vrouw komt aan bod in het emancipatoire Dames gaan voor en Ot…en hoe zit het nou met Sien. De NOS bewijst met Pipo de Clown, Ti-ta tovenaar, Paulus de Boskabouter en De Fabeltjeskrant de kracht van kindertelevisie. Vanaf 1976 maken we bovendien kennis met de Nederlandse toevoegingen Tommie, Ieniemienie en Pino aan het Amerikaanse Sesamstraat.

De ontwikkeling van de vormgeving van de NOS