Peter Zwart

Bestand:FTA00101132318 001 con.png

Peter Zwart (1977)
Foto: Ernst Nieuwenhuis

Naam	Peter Willem Zwart
Geboren	Schoten, 20 november 1911
Gestorven	Laren, 18 september 2000
Functies	grafisch ontwerper, decorontwerper, omroepbestuurder, kunstenaar
Bekend van	decors voor honderden televisieprogramma's in de jaren vijftig en zestig
Periode actief	1951- 1977
Werkt samen met	Jan Pet, Jac Hey, Willy van Hemert, Walter van der Kamp, Jos van der Valk
Gallery	Gallery
Peter Zwart in de media

Als net afgestudeerde kunstenaar is er vlak na de oorlog niet veel te verdienen. Peter Zwart zet daarom zijn creatieve talent in op de afdeling decor- en rekwisietenbouw bij Joop Geesink's Dollywood. Daar maakt hij decors voor poppenfilms als Kermesse Fantastique (1951).

Bij een expositie van zijn beeldhouwwerk komt hij toevallig in contact met Jan Willem Rengeling en Willy van Hemert die hem vragen om mee te werken aan de experimentele televisie uitzendingen vanuit Studio Irene in Bussum. Zo begint hij vier maanden voor de eerste uitzending als freelancer bij de Nederlandse Televisie Stichting. Hij ontwerpt de decors voor de eerste NTS uitzending, daarna de eerste VARA-uitzending en ineens heeft hij zoveel werk bij de televisie dat hij zijn baan bij Geesink Studio's opgeeft. De eerste paar maanden doet hij alles alleen: decorontwerp, schilderen en bouwen, grafische ontwerpen (titelkaarten en storingskaarten bijvoorbeeld), maquettes en decoratie, met een beetje hulp van een aannemer voor het bouwen. Zwart zorgt er ook voor dat de omroepverenigingen een herkennigsbeeld hebben, een schuine zendmast voor de NTS en in opdracht van de VARA maakt hij een openingsfilmpje.

Al snel krijgt hij ondersteuning van Jac Hey en Jan Pet. Met z'n drieën zijn ze verantwoordelijk voor alle decors van alle uitzendingen. Het gaat dus echt om honderden decors. Het werken voor live televisie in de veel te kleine televisiestudio is een uitdaging, nachten worden er doorgewerkt om alles op tijd op en af te bouwen in de studio zelf, in het atelier van Peter Zwart of in een hal aan de Plaggenweg in Bussum. Om ruimte te besparen en hergebruik van decors te bemoedigen ontwikkelt Zwart een soort schakelsysteem. De decors bestaan uit delen die telkens op andere manieren aan elkaar gekoppeld kunnen worden.

Midden jaren vijftig verhuist de afdeling Ontwerp naar de Ambachtsschool in de Emmastraat te Bussum. De afdeling Ontwerp heeft dan al een aardige groei meegemaakt en is opgesplitst in onderafdelingen Decorontwerp, Decorbouw, Maquettebouw en Grafisch ontwerp. Peter Zwart is dan hoofd Ontwerp en houdt de kwaliteit van het werk van de afdeling scherp in de gaten. Er werken in 1956 zo'n 18 mensen, maar dat aantal groeit snel als het aantal televisie uitzendingen toeneemt. Zwart ontwerpt zelf in deze periode nog zeer veel decors en werkt veel samen met regisseur Willy van Hemert waarmee een zeer goede verstandhouding is ontstaan.

Vanaf 1964 raakt Zwart geïnteresseerd in de ontwikkeling van kleurentelevisie bij Philips. In verschillende landen worden op dat moment verschillende systemen ontwikkelt en het probleem is dat al deze systemen op hun eigen manier kleuren weergeven. Dit leidt tot kleurverschil en samen met het Nat. Lab van Phillips ontwikkelt Zwart een kleurenstandaard van 216 verschillende kleuren en een bijbehorend systeem om de verfkleuren te mengen. Hij presenteert dit systeem onder andere op de 'International Television Design Colour Conference in London in 1986, bij de BCC en de ORF. Daarnaast geeft Zwart ook gastcolleges aan de Rijksacademie en zet hij zich in voor een opleiding decorontwerp of scenografie.

In 1977 wordt ter gelegenheid van zijn pensioen een tentoonstelling gehouden in het VARA gebouw van zijn vrije werk. In de toespraak wordt Zwart door Jan Willem Rengeling geprezen om zijn veelzijdigheid, want Zwart was naast decorontwerper ook succesvol graficus, beeldhouwer, kunstschilder en architect.