Ida Does

Naam	Ida Does-Chin A Loi
Geboren	Paramaribo, 4 juli 1955
Functies	Regisseur, Redacteur
Bekend van	Het andere oog, Poëzie is een eiland, Trefossa
Periode actief	2002 - heden
Werkt samen met	Noraly Beyer, Jurgen Lisse

Ida Does is een maatschappelijk geëngageerd documentairemaker. Haar onderwerpen raken een snaar in Nederland en het Caribisch gebied

Begin

In 2008 debuteert Ida Does met de documentaire ‘’Trefossa Mi a No Mi’’ over de Surinaamse dichter Trefossa, pseudoniem van Henri Frans de Ziel (1916-1975), die als eerste het Sranantongo gebruikt in zijn poëzie. Does heeft dan al een heel werkzaam leven achter zich, zowel binnen als buiten de media.

Ida Chin-A-Loi, haar meisjesnaam, is een in Suriname geboren Nederlandse journalist, schrijver en documentairemaker. Ze komt op jonge leeftijd naar Nederland om een opleiding te volgen en studeert onder meer aan de Sociale Academie De Horst. In maart 1982 keert ze, met haar gezin, terug naar Suriname. Haar terugkeer blijkt van korte duur want nog datzelfde jaar verlaat ze Suriname, na de Decembermoorden.

Terug in Nederland werkt ze als docent maatschappijleer en vormingswerker. Als vormingswerkster bij Centrum 16/22 in Den Haag maakt ze in 1987, met meisjes van de Anne Frank-mavo, een voorlichtingsfilm over de problemen van meisjes uit migrantengezinnen.

Ze werkt als journalist in Nederland, Suriname en de Antillen. Ze publiceert in het ‘’Algemeen Dagblad’’ en ‘’Vrij Nederland’’, schrijft korte verhalen voor ‘’De avonden’’ van de VPRO en is hoofdredacteur van ‘’Mutuyama’’, Surinaams tijdschrift voor cultuur en geschiedenis en chef-redactie van het dagblad ‘’Amigoe Aruba’’. Bij MTNL werkt ze als redacteur bij ‘’Het andere oog’’ in 2002 en 2003. Bij Omroep West is ze eindredacteur van diverse televisieprogramma's. In 2007 gaat ze aan de slag als zelfstandig cineast en producent.

Dichtbij zichzelf

Bij het maken van documentaires werkt Does vanuit haar culturele en historische achtergrond. Daarnaast gaat ze op zoek naar dingen die ontbreken in het Nederlandse medialandschap. Welke onderwerpen mist ze maar zou ze wel graag zien? Ze blijft dichtbij zichzelf, de onderwerpen raken aan Suriname, slavernij, discriminatie, kunst of een combinatie. Ze heeft de tijdgeest mee en geeft die zelf ook vorm.

Ze maakt biografisch werk, na de film over Trefossa volgen films over de schrijver Tjalie Robinson (pseudoniem van de Indische schrijver Jan Boon) (‘’Ik ben een Indo’’ (2012), Anton de Kom (‘’Vrede, Anton de Kom’’ (2012) en Derek Walcott (‘’Poëzie is een eiland’’ (2013)). Op de rol staat een portret van Philomena Essed.

Of ze neemt gebouwen en de stad als invalshoek om onderwerpen als kolonialisme, slavernij en uitbuiting te verfilmen. Sporen van het verleden in Den Haag zien we in ‘’Sporen van Smaragd’’ (2014) waarin schrijfster Yvonne Keuls op zoek gaat naar herinneringen aan het Indische verleden. Slavernij en de stad Amsterdam vormen het thema van ‘’Amsterdam, sporen van suiker’’ (2017). Inspiratie voor deze laatste film is een gids met zwart erfgoed in Amsterdam, locaties waar zichtbare sporen van het slavernijverleden te vinden zijn. Does reconstrueert met oud-nieuwslezeres Noraly Beyer en rapper Typhoon hun slavernijverleden en zoekt naar sporen daarvan in het Amsterdamse straatbeeld.

Slavernij

Het slavernijverleden is onlosmakelijk verbonden met bijvoorbeeld de collectie van het Rijksmuseum te Amsterdam. Does volgt de totstandkoming van de tentoonstelling Slavernij in ‘Nieuw Licht – Het Rijksmuseum en de slavernij’ (2021) en sluit naadloos aan bij de maatschappelijke discussie die dan gaande is. Meer en meer bedrijven, instellingen en gemeenten onderwerpen hun eigen slavernijverleden aan een onderzoek. Er klinken excuses voor de slavernij, eind 2022 ook van de Nederlandse overheid.

De Decembermoorden

Ze waren de reden voor haar vertrek uit Suriname. Veertig jaar later maakt Does de documentaire ‘’2DOC: Het is geen verleden - 08 12 1982’’ (2022) over de Decembermoorden. Ze praat met experts, generatiegenoten en jongeren over de Decembermoorden.

Onderscheidingen

• Trefossa Mi a No Mi – Publieksprijs Africa in the Picture Film Festival 2010
• ‘Amsterdam, sporen van suiker’ – Beste film Caribbean Tales International Film Festival in Toronto 2017
• CineFAM Award, voor de beste vrouwelijke regisseur Caribbean Tales International Film Festival in Toronto 2017
• Nieuw Licht – Het Rijksmuseum en de slavernij - Imagine This Women's International Film Festival in Brooklyn 2021
• Nieuw Licht – Het Rijksmuseum en de slavernij - Award voor Beste Feature Documentaire op het Belize International Film Festival 2021
• Poëzie is een eiland - The Sir Trevor Carmichael & Jennifer Smith Founders Award Barbados Independent Film Festival (BIFF) 2018