Gesproken brieven
Hallo moeder, hier is Henk…
Na de Tweede Wereldoorlog raakt Nederland verwikkeld in de onafhankelijkheidsoorlog in Indonesië. Vele jonge mannen worden als militair er op uit gestuurd om in de rimboe tegen de onafhankelijkheidsstrijders te vechten. Verstoken van de mogelijkheid even met het thuisfront contact op te nemen zoals tegenwoordig mogelijk is, worden initiatieven genomen om toch berichten te sturen naar het thuisfront. In Bandoeng mogen geselecteerde soldaten enkele minuten gebruiken om een geschreven boodschap per korte golf naar het vaderland te sturen.
HALLO HENK, HIER IS MOEDER....
Berichten vanuit Nederland naar de militairen gaan via een andere weg zuidwaarts. In Apeldoorn wordt een commissie opgericht die ervoor gaat zorgen dat Apeldoornse jongens in Batavia, in de rimboe op Java of Sumatra en in de West, de stemmen kunnen horen van hun vader en 'moeder, broers, zusters, verloofden, vrouw en kinderen uit hun eigen Apeldoorn, in dat kleine Nederland zo heel ver van hen vandaan. De „Commissie tot lectuurverspreiding" van de Ned. Herv. Gemeente Apeldoorn en Het Loo is op het lumineus Idee gekomen, in navolging van de Ned. Herv. Gemeente in Hilversum, grammofoonplaten op te nemen en die naar onze militairen te zenden, als een hartelijke groet uit het verre vaderland. De secretaris van de commissie is een onderwijzer in Apeldoorn, de heer J.A. van Vledder, en hij neemt het initiatief om met medewerking van de Hervormde gemeente in Apeldoorn mensen van wie een familielid in de Oost zijn dienstplicht vervult, te vragen een boodschap in te spreken. De opname geschiedt in het ,,Gezinszorg "-huis van de Ned. Herv. Gemeente Van Heutszlaan 19. Een deel van de in de Grote Kerk gehouden dienst onder leiding van ds. Berkel wordt op de plaat opgenomen en dit deel van de kerkdienst komt op de ene zijde van iedere plaat, terwijl op de andere kant de stemmen van vader en moeder, vrouw of verloofde worden vastgelegd.. Iedere Apeldoornse militair, van wie het adres bij de Commissie bekend is, krijgt zulk een ..gesproken" brief" toegezonden, ook zij van wie de familieleden hier in gebreke bleven. Voor deze jongens spreken ds. Berkel en de heer van Vledder een boodschap in. Op de plaat wordt voorts nog een foto geplakt van de afzenders, een foto welke tijdens of direct na het spreken voor de microfoon gemaakt wordt. De platen worden vervolgens per KLM naar Indië gevlogen. Drie weken na de opname zijn de platen in Batavia te beluisteren. De jongens in de rimboe krijgen ze na vijf weken te horen.
