Otto Sterman
| Naam | Otto Sterman |
| Geboren | Amsterdam, 7 mei 1913 |
| Gestorven | Amsterdam, 19 november 1997 |
| Functies | acteur, voordrachtskunstenaar, performer |
| Bekend van | Oom Otto vertelt, Van muizen en mensen |
| Periode actief | 1935 - 1995 |
| Trivia | Eerste zwarte acteur in Nederland, Otto Sterman Award is naar hem vernoemd, honkbalcoach |
Otto Sterman in de media Oeuvre Otto Sterman | |
Eerste zwarte acteur op de Nederlandse televisie
Begin
In 1935 belandt Otto Sterman bij toeval op het toneel. Hij speelt dan een West-Indische bediende in 'De familie Kegge'. Er volgen andere rollen, maar wel alleen zwarte rollen, zoals die van Crooks in Of mice and men van John Steinbeck, een rol die hij gedurende zijn carrière zeven keer, in verschillende toneelgezelschappen, zal spelen. Omdat hij alleen gevraagd wordt als een toneelstuk een zwarte rol bevat, zijn zijn speelkansen op het toneel gering. Ook de uitdaging op het toneel kan Sterman niet uit de aangeboden rollen halen. Dit brengt hem ertoe, aangezien hij toch vooral wordt gezien als 'de neger', om zelf voordrachten te houden met als onderwerp 'de neger'. Zijn inspiratie en motivatie worden gevoed door de burgerrechtenbeweging en -strijd in de Verenigde Staten van Amerika. De titels van zijn programma's zijn o.a. 'De neger zingt', 'De neger spreekt', 'Ik ben een neger' en 'Alleen voor blanken'.
Experimentele televisie en radio
Bezitters van een televisie die meedoen aan de Philips Experimentele Periode (PET) krijgen in 1949 een voorproefje van de voordrachtkunst door Sterman. Hij houdt een preek, vertaald uit het Amerikaans, terwijl zijn gezicht close-up in beeld is. Van alle programma's die tijdens PET zijn uitgezonden is dit het programma met de hoogste programmawaardering.
In 1949 krijgen ook de luisteraars van het experimentele korte golf omroepstation PCJ enkele voordrachten te horen.
In 1955 experimenteert men in Nederland met commerciële televisie. Op de E55, de Nationale Energie Manifestatie 1955, die van 18 mei tot 3 september 1955 wordt gehouden in Rotterdam, worden de gehele dag televisie-uitzendingen gemaakt. Regisseur is Erik de Vries, Mies Bouwman presenteert. De programma's worden gesponsord en tussendoor is reclame te zien. Sterman presenteert hier ook een programmaonderdeel. Hij houdt een voordracht over de Ark van Noach en zijn sponsor is Comité Evangelie 1955. Het is het beste programma volgens de journalist van het Algemeen Dagblad, die het omschrijft als 'een kort schetsje, geestig en fris, brengt even een vleugje ernst tussen veel luchtig vermaak en is als zodanig een waardevolle aanwinst voor Televisie 55'.
Voor de ontwikkeling van kleurentelevisie maken de omroepen bij toerbeurt programma's voor de experimentele uitzendingen van kleurentelevisie bij Philips in Eindhoven. Otto Sterman is te zien in Ik ben Amerika, met Rita Reys en het trio Pim Jacobs, over de blues in muziek en literatuur. Regisseur is Jef de Groot.
Kindertelevisie
De start van kindertelevisie in Nederland valt op 6 januari 1955, ofwel Driekoningen. De KRO mag het eerste kinderblok vullen en kiest voor het televisiespel Opstand in de kribbe, gespeeld door leden van de toneelgroep Puck. Sterman speelt hierin Caspar, een van de wijzen uit het Oosten.
In 1956 start de VARA met Oom Otto vertelt, dat ook in 1957 te zien is, waarin Otto Sterman kinderverhalen vertelt. In 1958 is Sterman opnieuw verteller, maar dan in Rik Vogelstrik, nieuwe avonturen van de vogelverschrikker uit het kraaienveld.
Rassendiscriminatie
Sterman voelt zich betrokken bij de strijd tegen rassendiscriminatie. Dit beslaat zowel de vervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog, de rassenstrijd in de VS als de Apartheid in Zuid-Afrika. Dit laatste land bezoekt hij in 1992 met Freek de Jonge, de toneelgroep De Nieuw Amsterdam en andere kunstenaars voor de VPRO-documentaire Verbeteringe in wording. Ze wonen er een cultureel festival bij.
Einde carrière
Het duurt lang voordat Otto Sterman rollen kan spelen die niet stereotypisch zijn. Zoals hij in een interview in 1984 memoreert heeft hij tot dan toe slechts drie rollen gespeeld die niet met zijn huidskleur te maken hadden: de worstelaar in 'As you like it' van Shakespeare, de wapensmid in 'Androcles en de leeuw' van Shaw ("Ze hadden eerst drie andere mensen geprobeerd van wie de regisseur zei 'daar kan ik niet mee werken' en toen hebben ze mij maar genomen") en de generaal in 'Het balkon' van Frans van Marijnen. Pas eind jaren 80 en begin jaren 90, bij Theater van het Oosten en theatergroep De Nieuw Amsterdam, krijgt hij meer van dergelijke rollen.
