Brontekst bekijken van Val van de Berlijnse Muur

Op 9 november 1989 wordt besloten de grens tussen Oost- en West-Berlijn open te stellen. Kort daarop wordt begonnen met het afbreken van de Berlijnse Muur.

{| class="wikitable"
|- valign="top"
| width="150" | [[Afbeelding:Val Berlijnse Muur 01.jpg|thumb|Jongeman met paraplu]]
| width="150" | [[Afbeelding:Val Berlijnse Muur 02.jpg|thumb|Mensen beklimmen de muur]]
| width="150" | [[Afbeelding:Val Berlijnse Muur 03.jpg|thumb|De muur wordt afgebroken]]
|}

===Korte geschiedenis van de Muur===
De Berlijnse Muur heeft van 13 augustus 1961 tot 9 november 1989 de Duitse stad Berlijn verdeeld in twee stukken. West-Berlijn vormt in die periode een enclave en hoort bij de Bondsrepubliek Duitsland (West-Duitsland), terwijl Oost-Berlijn de hoofdstad is van de Democratische Duitse Republiek (Oost-Duitsland). Los van een fysieke, bewaakte barricade is de Muur een symbool geweest van de tegenstelling tussen Oost en West tijdens de Koude Oorlog.

De Muur is in 1961 gebouwd om te voorkomen dat de inwoners van de DDR zouden vluchten naar het Westen via West-Berlijn. Tijdens de bouwperiode maar ook in de jaren zestig en zeventig haalt de Muur af en toe het nieuws vanwege diverse vluchtpogingen van Oost-Duitsers. Woorden van protest nemen met de tijd toe. De Amerikaanse president John F. Kennedy heeft al op 23 juni 1963 in Berlijn zijn solidariteit met de inwoners geuit met zijn beroemde uitspraak “Ich bin ein Berliner”. Op 12 juni 1987 is het opnieuw een Amerikaanse president die in Berlijn voor nieuws zorgt. Ronald Reagan roept de Sovjet president Michail Gorbatsjov op de Muur af te laten breken.

===Val van de Muur===
Vanaf mei 1989 beginnen er scheuren in de grens tussen Oost en West te komen, zowel binnen als buiten Duitsland. Op 9 november 1989 is alles dit proces in een stroomversnelling terechtgekomen. De hoogste partijleider van de DDR, Günter Schabowski, houdt op die dag een persconferentie waarin hij ongecontroleerde vragen van de pers zal beantwoorden, een unicum voor Oost-Duitsland. Tijdens zijn uitleg over een nieuwe, omstreden, reisregeling voor Oost-Duitsers deelt hij plotseling mee dat de beslissing is genomen om de grens vanaf dit moment open te stellen. Deze onverwachte mededeling zorgt voor onzekerheid bij de aanwezige journalisten en bij de bevolking. Als men vervolgens bij de grens gaat kijken, blijken zelfs de bewakers verrast te zijn door de ontwikkelingen. Net voor middernacht besluit de bevelhebber van de grensovergang de grens te openen. Oost-Duitsers passeren de grens en worden met applaus ontvangen. Kort daarop begint men stukken van de zo gehate Muur af te breken.

===Berichtgeving===
Nieuwsberichten over de val van de Berlijnse Muur komen, vanwege de heersende onduidelijkheid en de onverwachte opening van de grenzen, langzaam op gang. Op de avond van 9 november 1989 zendt [[Achter het nieuws]] nog een interview uit met Willy Brandt, oud-bondskanselier West-Duitsland, waarin hij praat over de politieke en maatschappelijke ontwikkelingen in Oost-Duitsland, de vluchtelingen naar West-Duitsland en zijn streven als bondskanselier naar betere oost-west-betrekkingen. Op 10 november is er een ingelaste middageditie van het [[Journaal]] in verband met de sloop van de Berlijnse Muur, maar het is het ''[[SchoolTV-Weekjournaal]]'' die de eerste beelden heeft. Regisseur [[Patricia Overman]] weet de beelden bij [[RTL Véronique]] te bemachtigen. In de dagen die volgen besteden alle nieuws- en actualiteitenprogramma’s aandacht aan deze ontwikkelingen en de gevolgen voor Berlijn en Duitsland. De beelden van mensen die de Muur met allerlei materieel te lijf gaan staan veel mensen nog lang bij.

===Bescheiden herdenking===
Pas in 1999, bij het tienjarig jubileum van de hereniging van Oost- en West-Berlijn komt de media-aandacht weer op gang. Ondanks feestelijke herdenkingen valt de opkomst echter tegen en met name de voormalige Oost-Duitse bevolking schittert in afwezigheid.

In 2009 brengt de [[IKON]] een vierdelige reeks ''[[Paul Rosenmöller en de val van de Muur]]'' waarin [[Paul Rosenmöller]] op zoek gaat naar de winnaars en de verliezers van deze historische gebeurtenis. Ook de [[NCRV]] staat stil bij de (gevolgen van) de val van de Muur in het drieluik ''[[20, geboren op de dag dat de muur viel]]''.

===Overzicht val van de Berlijnse Muur in de media===

{| class="wikitable" 
|- style="font-weight:bold"  valign="top"
| width="48" height="13" | TaakID
| width="151" | Titel
| width="203" | Beschrijving
| width="97" | Datum
| width="48" | Jaar
| width="56" | Medium

|-   valign="top"
| height="26" | 469004
 | [[Journaal]]
 | Bezoek Kennedy aan West-Berlijn, uitspraak "Ich bin ein Berliner"
 | 23-6-1963
 | 1963
 | televisie

|-   valign="top"
| height="26" | 584665
 | [[De rode draad]]
 | Toespraak Ronald Reagan bij de Muur, incl. oproep aan Gorbatsjov om de Muur af te breken.
 | 12-6-1987
 | 1987
 | radio

|-   valign="top"
| height="26" | 98788
 | [[Journaal]]
 | Toespraak Ronald Reagan bij de Muur, incl. oproep aan Gorbatsjov om de Muur af te breken.
 | 12-6-1987
 | 1987
 | televisie

|-   valign="top"
| height="76" | 310036
 | [[Achter het nieuws]]
 | [[Jan van Loenen]] met Willy Brandt, oud-bondskanselier West-Duitsland: over de politieke en maatschappelijke ontwikkelingen in Oost-Duitsland, de vluchtelingen naar West-Duitsland; zijn streven als bondskanselier naar betere oost-west-betrekkingen.
 | 9-11-1989
 | 1989
 | televisie

|-   valign="top"
| height="26" | 152062
 | [[Internationale nieuwsuitwisseling]]
 | Pogingen tot sloop Berlijnse Muur in West-Berlijn.
 | 10-11-1989
 | 1989
 | televisie

|-   valign="top"
| height="26" | 479934
 | [[Journaal]]
 | Extra middageditie Journaal bij opening Berlijnse Muur
 | 10-11-1989
 | 1989
 | televisie

|-   valign="bottom"
| height="51" | 251550
 | [[NOS laat]]
 | Geheel gewijd aan Oost-Duitsland en het openen van de Berlijnse Muur.<BR>Diverse reportages over de ontwikkelingen van de laatste tijd, en reacties hierop.
 | 10-11-1989
 | 1989
 | televisie

|-   valign="top"
| height="64" | 84121
 | [[NOS laat]]
 | Uitzending geheel gewijd aan de val van de Muur met o.a. verklaring van oud-burgemeester van West-Berlijn Willy Brandt, die ervoor pleit een deel van de Berlijnse Muur te laten staan als "geschichtliches Monstrum".
 | 10-11-1989
 | 1989
 | televisie

|-   valign="top"
| height="26" | 249750
 | [[Brandpunt]]
 | Geheel gewijd aan de val van de Berlijnse Muur met een overzicht van de afgelopen 28 jaar.
 | 10-11-1989
 | 1989
 | televisie

|-   valign="top"
| height="26" | 433745
 | [[Internationale nieuwsuitwisseling]]
 | Zeer lange rij wachtenden voor visum, Leipzig, nav openen Berlijnse muur; straatinterviews.
 | 11-11-1989
 | 1989
 | televisie

|-   valign="top"
| height="38" | 436630
 | [[Internationale nieuwsuitwisseling]]
 | Reactie van George Bush op openen Berlijnse Muur (feitelijk tweede reactie, eerste reactie was zeer flauw en veroorzaakte veel kritiek).
 | 11-11-1989
 | 1989
 | televisie

|-   valign="top"
| height="38" | 438777
 | [[Internationale nieuwsuitwisseling]]
 | Begin officiële sloop Berlijnse Muur, onder toezicht juichend publiek. Opzichter deelt stukken muur uit.
 | 11-11-1989
 | 1989
 | televisie

|-   valign="top"
| height="38" | 479931
 | [[Journaal]]
 | Verslag feest en drukte in Berlijn met uitspraak verkoopster dat Oost-Duitsers gewone "luxe" hebben moeten missen.
 | 11-11-1989
 | 1989
 | televisie

|-   valign="bottom"
| height="51" | 479933
 | [[Journaal]]
 | Studio-interview met ambassadeur West-Duitsland in Nederland, Otto von der Gablentz, over afbreken Berlijnse Muur en gevolgen voor betrekkingen
 | 11-11-1989
 | 1989
 | televisie

|-   valign="top"
| height="76" | 428683
 | [[Internationale nieuwsuitwisseling]]
 | Ontmoeting tussen burgemeesters van Oost-Berlijn (Krack) en West-Berlijn (Momper) na openen Berlijnse Muur. Fraai shot van hijskraan die de muur bij de Potsdammer Platz afbreekt en van beide burgemeesters die door de opening lopen.
 | 12-11-1989
 | 1989
 | televisie

|-   valign="top"
| height="26" | 432742
 | [[Internationale nieuwsuitwisseling]]
 | Concert van Joe Cocker in Oost-Berlijn na openen Berlijnse Muur
 | 12-11-1989
 | 1989
 | televisie

|-   valign="top"
| height="76" | 436629
 | [[Internationale nieuwsuitwisseling]]
 | Winkelende mensen in West-Berlijn na openen van de Berlijnse Muur; Shots van DDR-burgers die zich met de neuzen tegen de etalageruiten staan te vergapen aan het aanbod van goederen in het westenerlijn na openen van de Berlijnse
 | 12-11-1989
 | 1989
 | televisie

|-   valign="top"
| height="38" | 420690
 | [[Internationale nieuwsuitwisseling]]
 | Betrekkingen Oost-Duitsland West-Duitsland: Rau op bezoek bij Modrow in Oost-Berlijn en commentaar op Berlijnse Muur.
 | 12-11-1989
 | 1989
 | televisie

|-   valign="top"
| height="13" | 429607
 | [[Internationale nieuwsuitwisseling]]
 | Ongewapende Vopo's bewaken Berlijnse Muur.
 | 12-11-1989
 | 1989
 | televisie

|-   valign="top"
| height="51" | 479930
 | [[Journaal]]
 | Sfeerreportage van Pauline Broekema over drukte in West-Berlijn na openen Berlijnse Muur. Beelden van de uitgifte van het "begroetingsgeld" bij een bank.
 | 12-11-1989
 | 1989
 | televisie

|-   valign="top"
| height="26" | 310035
 | [[Achter het nieuws]]
 | Terugblik op ontwikkelingen in Oost-Duitsland van de afgelopen week.
 | 12-11-1989
 | 1989
 | televisie

|-   valign="top"
| height="26" | 252640
 | [[Televizier]]
 | Reportage van een Oostduits gezin dat voor het eerst West-Berlijn bezoekt.
 | 13-11-1989
 | 1989
 | televisie

|-   valign="top"
| height="38" | 217246
 | [[Bunkeren]]
 | Nav van het verdwijnen van de Berlijnse muur gaat een pop (een vogel) naar de Berlijnse muur om te proberen een stuk hiervan te bemachtigen. 
 | 15-11-1989
 | 1989
 | televisie

|-   valign="top"
| height="38" | 247293
 | [[Lopend vuur]]
 | Rondetafelgesprek over de kritiek op de trage verslaggeving over De Muur op de Nederlandse televisie.
 | 16-11-1989
 | 1989
 | televisie

|-   valign="top"
| height="26" | 416663
 | [[Internationale nieuwsuitwisseling]]
 | Beelden van de verkoop van stukken van de Berlijnse Muur in de VS.
 | 5-12-1989
 | 1989
 | televisie

|-   valign="top"
| height="51" | 78413
 | [[NOVA]]
 | Verslag van de herdenking van de val van de Berlijnse Muur, tien jaar gedelen op 9 november 1989. In tegenstelling tot hun glansrol in 1989, schitteren de Oost-Duitsers nu door afwezigheid.
 | 9-11-1999
 | 1999
 | televisie

|-   valign="top"
| height="26" | 447388
 | [[Internationale nieuwsuitwisseling]]
 | Duitsland herdenkt de val van de Berlijnse Muur tien jaar geleden.
 | 9-11-1999
 | 1999
 | televisie

|-   valign="top"
| height="51" | 77751
 | [[Middageditie]]
 | Studio-interview met Volkskrant-correspondent Jos Klaassen en twee vrouwen afkomstig uit voormalige DDR over de val van de Berlijnse muur.
 | 9-11-1999
 | 1999
 | televisie

|-   valign="top"
| height="26" | 78490
 | [[Twee vandaag]]
 | Serie reportages ihkv de herdenking van de val van de Berlijnse Muur tien jaar geleden.
 | 9-11-1999
 | 1999
 | televisie

|-   valign="top"
| height="51" | 591226
 | [[Langs de lijn]]
 | Tiende verjaardag van de val van de Berlijnse Muur. Aandacht voor de gevolgen van de ineenstorting van het politieke systeem in de toenmalige DDR voor de sport in Oost-Duitsland.
 | 9-11-1999
 | 1999
 | radio

|-   valign="top"
| height="76" | 692994
 | [[Met het oog op morgen]]
 | Het tienjarig jubileum van de val van de Berlijnse Muur wordt gevierd in aanwezigheid van voormalig bondskanselier Kohl en de oud-presidenten Bush (VS) en Gorbatsjow (SU). Stemfragmenten van Kohl, Gorbatsjow and Bush.
 | 9-11-1999
 | 1999
 | radio

|-   valign="top"
| height="51" | 327360
 | [[Journaal]]
 | Verslag van [[Bert Tigchelaar]] van de feestelijke herdenking bij de Brandenburger Tor in Berlijn van de val van de Berlijnse Muur tien jaar geleden.
 | 9-11-1999
 | 1999
 | televisie

|-   valign="top"
| height="13" | 411810
 | [[Jeugdjournaal]]
 | Duitsland herdenkt de val van de Berlijnse Muur.
 | 9-11-1999
 | 1999
 | televisie

|-   valign="top"
| height="64" | 78355
 | [[Netwerk (actualiteitenprogramma)|Netwerk]]
 | Bij de herdenking van de val van de Berlijnse Muur zijn voornamelijk prominenten aanwezig. De verwachte honderdduizend bezoekers in Berlijn kwamen niet opdagen voor de feestelijkheden.
 | 9-11-1999
 | 1999
 | televisie

|-   valign="top"
| height="51" | 696037
 | [[Radio 1 journaal]]
 | Deel acht uit een negendelige serie over de val van de Berlijnse Muur. In deze aflevering worden de gebeurtenissen van 9 november 1989 belicht, de dag dat de Muur openging.
 | 9-11-1999
 | 1999
 | radio

|-   valign="top"
| height="51" | 697009
 | [[Radio 1 journaal]]
 | Viering in Berlijn van de val de Berlijnse Muur. Verslagen van de festiviteiten rond het Brandenburger Tor, waarin vraaggesprekken (met vertaling) met aanwezigen.
 | 9-11-1999
 | 1999
 | radio

|-   valign="top"
| height="51" | 
 | [[RTL Nieuws]]
 | Verslag van herdenking val van de Muur in aanwezigheid van Michail Gorbatsjov, George Bush sr. en Helmut Kohl.
 | 31-10-2009
 | 2009
 | televisie

|}

[[Category:Historische nieuwsgebeurtenissen]]