Kees van Langeraad: verschil tussen versies

Uit B&G Wiki
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 7: Regel 7:
| overlijden_plaats =  
| overlijden_plaats =  
| functies = [[:Category:producent|producent]], [[:Category:regisseur|regisseur]], [[:Category:scenarioschrijver|scenarioschrijver]], [[:Category:documentairemaker|documentairemaker]], [[:Category:editor|editor]]
| functies = [[:Category:producent|producent]], [[:Category:regisseur|regisseur]], [[:Category:scenarioschrijver|scenarioschrijver]], [[:Category:documentairemaker|documentairemaker]], [[:Category:editor|editor]]
| bekend_van  = ''[[Balans van een gezin]]'', ''[[Tellem expeditie]]'', ''[[58 miljoen Nederlanders]]'', ''[[Antilliaans verhaal]]'', ''[[Met het oog op Rembrandt]]''
| bekend_van  = ''[[Het besluit]]'', ''[[Tellem expeditie]]'', ''[[58 miljoen Nederlanders]]'', ''[[Antilliaans verhaal]]'', ''[[Met het oog op Rembrandt]]''
| periode_actief  = 1953-1992
| periode_actief  = 1953-1992
| werkt_samen_met =  
| werkt_samen_met =  
Regel 17: Regel 17:
desc none
desc none
</imagemap>
</imagemap>
| onderschrift = Kees van Langeraad (1964)
| onderschrift = Kees van Langeraad (1961)
| programmaoverzicht = [[Oeuvre van Kees van Langeraad]]
| programmaoverzicht = [[Oeuvre van Kees van Langeraad]]
| catalogus = [[Kees van Langeraad in de media]]
| catalogus = [[Kees van Langeraad in de media]]
Regel 26: Regel 26:


'''Jeugd, opleiding en vroege werkzaamheden'''
'''Jeugd, opleiding en vroege werkzaamheden'''
Kees van Langeraad wordt in 1928 in Den Haag geboren als zoon van een bloemist,. Na de HBS-B studeert hij aan het NOIB, de latere universiteit Nyenrode. Hij voelt zich aangetrokken tot de journalistiek, maar hij blijkt geen echte feeling te hebben voor de actualiteit . In 1948 rondt hij zijn studie af. Ruim twee jaar is hij in militaire dienst, waarvan een jaar in Indonesië.


Na de HBS studeert Van Langeraad aan universiteit Nyenrode. Hij voelt zich aangetrokken tot de journalistiek, maar hij blijkt geen goede journalist te zijn. In 1948 maakt hij zijn studie af. Twee en een half jaar is hij in militaire dienst, waarvan een jaar in Indonesië.  
Bij terugkomst in Nederland vindt hij een baan bij Philips in Eindhoven in de hoop door te rollen naar inhoudelijk televisiewerk. Maar kort na zijn aanstelling verhuist ‘de televisie’ naar Bussum. Van Langeraad neemt ontslag bij Philips en gaat college lopen in politieke en sociale wetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam. Daarna heeft hij verschillende betrekkingen, maar voelt zich nergens thuis. Hij verneemt dat de [[Nederlandse Onderwijs Film]] (NOF) in Den Haag de staf wil uitbreiden. Hij kan daar beginnen, weliswaar op de onderste trap, als assistent bij de montage, maar hij weet zeker dat hij op de juiste plek zit. Vijf jaren werkt hij bij de NOF, hij leert het montagevak en scenariowerk en maakt verschillende – deels stomme - films. Rond deze tijd wordt geluid geïntroduceerd in Nederlandse onderwijsfilms. Van Langeraad is in ons land een pionier op dit gebied. Eén van de opmerkelijke films die hij voor de NOF bedenkt en regisseert is "[[Hansje en de Madurodammers]]" (1958).  


Bij terugkomst in Nederland raakt hij geïnteresseerd in het nieuwe medium televisie, dat sterk in ontwikkeling is. Hij krijgt een baan bij de commerciële afdeling van Philips in Eindhoven in de hoop door te rollen naar het inhoudelijke televisiewerk. Twee en een halve maand na zijn aanstelling verhuizen de televisie-uitzendingen naar Bussum. Van Langeraad heeft al contact met [[Erik Klaas de Vries|Erik de Vries]] en stelt hem zijn programma-ideeën voor. De Vries vertelt dat de beslissingen in Bussum worden genomen en adviseert daar naartoe te verhuizen. Dit doet Van Langeraad echter niet. Hij neemt ontslag bij Philips en gaat college lopen in politieke en sociale wetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam. Daarna heeft hij verschillende betrekkingen gehad, maar hij voelt zich nergens thuis. Hij hoort toevallig bij de [[Nederlandse Onderwijs Film]] dat ze hun staf willen uitbreiden. Hij begint weliswaar op de onderste trap, als assistent bij de montage, maar hij weet zeker dat hij op de juiste plek zit. Vijf jaar werkt hij bij de Nederlandse Onderwijsfilm waar hij het montagevak onder de knie krijgt en verschillende films maakt. Rond deze tijd wordt geluid geïntroduceerd in Nederlandse onderwijsfilms. Van Langeraad is in ons land een pionier op dit gebied. Eén van de opmerkelijke films die hij voor de NOF bedenkt en regisseert is ''[[Hansje en de Madurodammers]]'' (1958).
In diezelfde tijd doet hij contacten op bij de [[NCRV]], het is voor deze omroep dat hij enige keren commentaarteksten inspreekt.


In diezelfde tijd doet hij contacten op bij de [[NCRV]] en hij spreekt voor die omroep wel eens commentaarteksten in.


'''Bij de omroep'''
In november 1958 komt Van Langeraad in dienst van de NCRV als hoofdcontrolekamerregisseur en commentator. Tevens wordt regelmatig beroep gedaan op zijn ervaring als editor. Eind 1959 krijgt hij de opdracht zelf een documentaire te maken. Dat wordt een verhaal over de Jodenvervolging door de Nazi’s: "[[Balans van een gezin]]", dat door pers en publiek met grote eerbied wordt ontvangen. Van Langeraad’s naam is gemaakt, dat bevestigt hij met zijn documentaire [[Het Besluit]] (1960), over een Nederlands gezin dat naar Canada emigreert. Het geeft een goed en indringend beeld van emigratie, een belangrijk thema in die tijd.
Gedurende de jaren zestig blijft Van Langeraad voor de NCRV documentaires en reportages maken. Hij werkt onder andere in Noorwegen, Italië, Duitsland, Pakistan, Zuid-Amerika en in Afrika waar hij in 1964 met cineast Didier van Koekenberg de avontuurlijke ‘Tellem Expeditie’ verslaat, een archeologisch onderzoek naar een verdwenen bergvolk. Het worden, heet van de naald gefilmde en gemonteerde items, ‘Breaking News’ avant la lettre.


'''Bij de omroep'''
Daarnaast doet hij ander omroepwerk. Zo start hij in 1963, met Nico van Vliet als presentator, [[Als U het mij vraagt]] de eerste live-quiz op basis van vaak opzienbarend Opinie Onderzoek. In 1964 wordt zijn werk bekroond met de [[Zilveren Nipkowschijf]]. De jury kent hem de prijs toe "voor zijn verdiensten als samensteller en regisseur van documentaires die stuk voor stuk meer waren dan journalistieke reportages, zoals een film over Zeeuws-Vlaanderen, de film "Het Besluit" en zijn documentaire over Nigeria. Ook waardeert de jury hem als regisseur van de genoemde Opinie-Quiz en als vragensteller in de rubriek [[Onder vier ogen]].


In november 1958 komt Van Langeraad in dienst van de [[NCRV]] als hoofdcontrolekamerregisseur en commentator. Door personeelstekort wordt er echter ook regelmatig beroep gedaan op zijn ervaring als editor. Eind 1959 krijgt hij de kans zelf een documentaire te maken, ''[[Balans van een gezin]]'', en deze wordt goed ontvangen. Zijn televisiedocumentaire ''[[Het besluit]]'' (1960) gaat over een Nederlands gezin dat naar Canada emigreert. Het geeft een goed en indringend beeld van emigratie, een belangrijk thema in die tijd. Van Langeraad vindt het mooi dat het medium televisie het gesproken woord in ere herstelt. Hij ligt dit toe in de ''Leeuwarder Courant'' van 25 oktober 1961: "De televisie dwingt de mensen tot eerlijke meningsuiting. Je kunt met tv universeel menselijke dingen doen, die door de andere kommunikatiemedia in een hoek zijn gedrukt. Je trekt iets wat echt is in het centrum van de belangstelling. Dat is iets unieks en heel mooi."
In 1966 moet hij het verslag regisseren van het huwelijk van Prinses Beatrix en Claus von Amsberg. Het is op dat moment, met 44 camera’s en 12 deelregisseurs, de grootste reportage ooit door de [[NTS]] verzorgd. In tumultueus Amsterdam worden rookbommen naar de koets van het bruidspaar gegooid. Het is zichtbaar op TV. Elders in de stad zijn ook ongeregeldheden, veelal buiten het zicht van de TV camera’s. Voor enkele, wèl zichtbare relletjes onderbreekt van Langeraad de huwelijksreportage niet. Deze eindregie wordt fel bekritiseerd door de pers van zowel links ( te weinig rellen) als van rechts ( te veel rook ). Collega’s oordelen ook, op vriendelijke toon dat Van Langeraad’s precieuze aandacht voor de beeldtechniek hem het zicht had ontnomen op wat er wezenlijk aan de hand was. Minder vriendelijk dat hij zich had misdragen als slaafse Oranjeklant.


Gedurende de jaren zestig blijft Van Langeraad, naast andere uiteenlopende omroepwerkzaamheden, documentaires en reportages maken voor de [[NCRV]]. In 1964 wordt zijn werk bekroond met de [[Zilveren Nipkowschijf]]. De jury kent hem de prijs toe "voor zijn verdiensten als samensteller en regisseur van documentaires die stuk voor stuk meer waren dan journalistieke reportages: een film over Zeeuws-Vlaanderen, de film ''[[Het besluit]]'' en zijn documentaire over Nigeria. De jury waardeert hem ook als regisseur van de quiz ''[[Als u het mij vraagt]]'' en als vragensteller in de rubriek ''[[Onder vier ogen]]''.  
In 1967 stopt van Langeraad met documentaires. In november van dat jaar wordt hij Chef informatieve programma's bij de NTS. Anderhalf jaar later, in mei 1969 legt hij die functie neer "om persoonlijke redenen". Hij wordt vervolgens samensteller en met [[Netty Rosenfeld]] en [[Henk Teeuw]] presentator van de veertiendaagse rubriek [[Video]]. Daarin worden televisie-uitzendingen van de afgelopen twee weken geanalyseerd. Wanneer het programma in 1970 teveel gaat lijken op een actualiteitenrubriek stapt Van Langeraad op.


In 1966 regisseert hij zowel het verslag van het huwelijk van prinses Beatrix en Claus von Amsberg als een vraaggesprek met [[Prins Bernhard]]. In november van het jaar daarop wordt hij aangesteld als chef informatieve programma's bij de [[NTS]]. Anderhalf jaar later, in mei 1969 legt hij die functie neer "om persoonlijke redenen". Hij wordt vervolgens samensteller en presentator van de veertiendaagse rubriek ''[[Video]]''. Het programma analyseert gebeurtenissen van de afgelopen twee weken. Wanneer het programma in 1970 teveel gaat lijken op een actualiteitenrubriek stapt Van Langeraad op.   
In november van het jaar daarop wordt hij aangesteld als chef informatieve programma's bij de [[NTS]]. Anderhalf jaar later, in mei 1969 legt hij die functie neer "om persoonlijke redenen". Hij wordt vervolgens samensteller en presentator van de veertiendaagse rubriek ''[[Video]]''. Het programma analy]seert gebeurtenissen van de afgelopen twee weken. Wanneer het programma in 1970 teveel gaat lijken op een actualiteitenrubriek stapt Van Langeraad op.   


Hij richt zich vanaf de jaren zeventig vrijwel uitsluitend op documentaire(serie)s. In 1977 maakt hij samen met scenarioschrijver [[Gerard Soeteman]], [[Jan Bosdriesz.]] en anderen het vijftien-delige ''[[58 miljoen Nederlanders]]'', destijds de langste en meest bewerkelijke serie ooit door de [[NOS]] uitgezonden. Van Langeraad is bij deze productie voornamelijk als producent en draaiboek schrijver betrokken. In de jaren tachtig gooit hij hoge ogen met de serie ''[[Antilliaans verhaal]]'' (1988) over de historie van de Nederlandse Antillen en Aruba vanaf hun ontstaan tot de status aparte van Aruba in 1986.  
Vanaf de jaren zeventig richt hij zich vrijwel uitsluitend op grote projecten en series. In 1972 verzorgt hij, met acteur [[Peter Ustinov]] als gastheer en [[Bob Rooyens]] als ‘special director’ "[[Thank You BBC !]]", een groot Europees schakelprogramma ter ere van het 50-jarig bestaan van de Britse omroep.


Van Langeraad maakt twee opmerkelijke producties over de schilder Rembrandt. In 1985 verschijnt de televisiefilm ''[[Rembrandt tekenaar]]''. De productie wordt in 2006 in aanwezigheid van Van Langeraad in het Louvre in Parijs vertoond. In december 1991 zendt de NOS de documentaire ''[[Met het oog op Rembrandt]]'' uit, een productie dat gelijktijdig te zien is als onderdeel van de Rembrandttentoonstelling in het Rijksmuseum. Deze productie wint internationale prijzen. Zo haalt het programma het Astrolabium binnen tijdens het Internationaal Electronic Cinema Festival in Tokio. In 1992 wint het tevens de Grote Prijs van het Europese High Definition Festival in het Italiaanse Bergamo voor het "met grote originaliteit en intelligentie toepassen van de mogelijkheden van de hd-televisie".  
’In 1977 is hij - voornamelijk als producent en draaiboekschrijver - met scenarioschrijver [[Gerard Soeteman]], regisseur [[Jan Bosdriesz]] mede verantwoordelijk voor het vijftien-delige ’ 58 miljoen Nederlanders’. Het is destijds de meest bewerkelijke serie door de NOS uitgezonden. In de jaren tachtig gooit hij hoge ogen met [[Antilliaans Verhaal]] (1988). De zesdelige coproductie met drie Antilliaanse televisiestations en 26 lokale medewerkenden, gaat over de historie van de Nederlandse Antillen en Aruba vanaf hun ontstaan tot de status aparte van Aruba in 1986.  


In juli 1992 gaat Van Langeraad met pensioen.
Van Langeraad regisseert ook twee opmerkelijke producties over de schilder Rembrandt. In 1985 verschijnt de televisiefilm "[[Rembrandt tekenaar]]" naar een scenario van Peter Schatborn. De productie wordt later, in 2006, door van Langeraad gepresenteerd in het Louvre in Parijs. In december 1991 zendt de NOS de documentaire "[[Met het oog op Rembrandt]]" uit als onderdeel van de grote Rembrandttentoonstelling in het Rijksmuseum. De film, gebaseerd op het baanbrekend onderzoek van prof. dr. Ernst van de Wetering, krijgt het ‘Astrolabium’ (1e prijs Documentaires) tijdens het International Electronic Cinema Festival in Tokio. In 1992 wint hij tevens de Grote Prijs van het Europese High Definition Festival in het Italiaanse Bergamo voor het "met grote originaliteit en intelligentie toepassen van de mogelijkheden van de HD-televisie".  




'''Van Langeraad en de documentaire'''
In juli 1992 gaat Van Langeraad met pensioen. Als freelancer blijft hij nog betrokken bij een aantal workshops en enkele introductie-video’s voor musea in Amsterdam, Amstelveen, Rotterdam en Woerden, onder andere over kunstenares Neel Korteweg.


Als documentairemaker is Van Langeraad het meest in zijn element tijdens de montage, wanneer hij de opnamen uitzoekt en in volgorde zet. De sfeer van de documentaires spreekt hem aan, maar ook de spanning van het werk en de ontdekkingen die kunnen worden gemaakt. Hij verdedigt het genre in de ''Telegraaf'' van 24 september 1990: "Er bestaat bij sommige mensen een idee dat documentaire synoniem is aan ellende. Dat is vaak zo. (...) Maar in een documentaire over een probleem moet je de kijker niet opzadelen met dat probleem, maar moet je er voor zorgen dat hij er een soort verrijkt gevoel aan over houdt door er een bepaalde positieve richting aan te geven."


===Prijzen===
===Prijzen===

Versie van 15 jun 2022 08:04

Kees van Langeraad (1961)

Kees van Langeraad is vooral bekend als documentairemaker en regisseur, met gefilmde producties als zijn specialiteit. Voor zijn NCRV-documentaires wint hij in 1964 de Zilveren Nipkowschijf.


Jeugd, opleiding en vroege werkzaamheden Kees van Langeraad wordt in 1928 in Den Haag geboren als zoon van een bloemist,. Na de HBS-B studeert hij aan het NOIB, de latere universiteit Nyenrode. Hij voelt zich aangetrokken tot de journalistiek, maar hij blijkt geen echte feeling te hebben voor de actualiteit . In 1948 rondt hij zijn studie af. Ruim twee jaar is hij in militaire dienst, waarvan een jaar in Indonesië.

Bij terugkomst in Nederland vindt hij een baan bij Philips in Eindhoven in de hoop door te rollen naar inhoudelijk televisiewerk. Maar kort na zijn aanstelling verhuist ‘de televisie’ naar Bussum. Van Langeraad neemt ontslag bij Philips en gaat college lopen in politieke en sociale wetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam. Daarna heeft hij verschillende betrekkingen, maar voelt zich nergens thuis. Hij verneemt dat de Nederlandse Onderwijs Film (NOF) in Den Haag de staf wil uitbreiden. Hij kan daar beginnen, weliswaar op de onderste trap, als assistent bij de montage, maar hij weet zeker dat hij op de juiste plek zit. Vijf jaren werkt hij bij de NOF, hij leert het montagevak en scenariowerk en maakt verschillende – deels stomme - films. Rond deze tijd wordt geluid geïntroduceerd in Nederlandse onderwijsfilms. Van Langeraad is in ons land een pionier op dit gebied. Eén van de opmerkelijke films die hij voor de NOF bedenkt en regisseert is "Hansje en de Madurodammers" (1958).

In diezelfde tijd doet hij contacten op bij de NCRV, het is voor deze omroep dat hij enige keren commentaarteksten inspreekt.


Bij de omroep

In november 1958 komt Van Langeraad in dienst van de NCRV als hoofdcontrolekamerregisseur en commentator. Tevens wordt regelmatig beroep gedaan op zijn ervaring als editor. Eind 1959 krijgt hij de opdracht zelf een documentaire te maken. Dat wordt een verhaal over de Jodenvervolging door de Nazi’s: "Balans van een gezin", dat door pers en publiek met grote eerbied wordt ontvangen. Van Langeraad’s naam is gemaakt, dat bevestigt hij met zijn documentaire Het Besluit (1960), over een Nederlands gezin dat naar Canada emigreert. Het geeft een goed en indringend beeld van emigratie, een belangrijk thema in die tijd.

Gedurende de jaren zestig blijft Van Langeraad voor de NCRV documentaires en reportages maken. Hij werkt onder andere in Noorwegen, Italië, Duitsland, Pakistan, Zuid-Amerika en in Afrika waar hij in 1964 met cineast Didier van Koekenberg de avontuurlijke ‘Tellem Expeditie’ verslaat, een archeologisch onderzoek naar een verdwenen bergvolk. Het worden, heet van de naald gefilmde en gemonteerde items, ‘Breaking News’ avant la lettre.

Daarnaast doet hij ander omroepwerk. Zo start hij in 1963, met Nico van Vliet als presentator, Als U het mij vraagt de eerste live-quiz op basis van vaak opzienbarend Opinie Onderzoek. In 1964 wordt zijn werk bekroond met de Zilveren Nipkowschijf. De jury kent hem de prijs toe "voor zijn verdiensten als samensteller en regisseur van documentaires die stuk voor stuk meer waren dan journalistieke reportages, zoals een film over Zeeuws-Vlaanderen, de film "Het Besluit" en zijn documentaire over Nigeria. Ook waardeert de jury hem als regisseur van de genoemde Opinie-Quiz en als vragensteller in de rubriek Onder vier ogen.

In 1966 moet hij het verslag regisseren van het huwelijk van Prinses Beatrix en Claus von Amsberg. Het is op dat moment, met 44 camera’s en 12 deelregisseurs, de grootste reportage ooit door de NTS verzorgd. In tumultueus Amsterdam worden rookbommen naar de koets van het bruidspaar gegooid. Het is zichtbaar op TV. Elders in de stad zijn ook ongeregeldheden, veelal buiten het zicht van de TV camera’s. Voor enkele, wèl zichtbare relletjes onderbreekt van Langeraad de huwelijksreportage niet. Deze eindregie wordt fel bekritiseerd door de pers van zowel links ( te weinig rellen) als van rechts ( te veel rook ). Collega’s oordelen ook, op vriendelijke toon dat Van Langeraad’s precieuze aandacht voor de beeldtechniek hem het zicht had ontnomen op wat er wezenlijk aan de hand was. Minder vriendelijk dat hij zich had misdragen als slaafse Oranjeklant.

In 1967 stopt van Langeraad met documentaires. In november van dat jaar wordt hij Chef informatieve programma's bij de NTS. Anderhalf jaar later, in mei 1969 legt hij die functie neer "om persoonlijke redenen". Hij wordt vervolgens samensteller en met Netty Rosenfeld en Henk Teeuw presentator van de veertiendaagse rubriek Video. Daarin worden televisie-uitzendingen van de afgelopen twee weken geanalyseerd. Wanneer het programma in 1970 teveel gaat lijken op een actualiteitenrubriek stapt Van Langeraad op.

In november van het jaar daarop wordt hij aangesteld als chef informatieve programma's bij de NTS. Anderhalf jaar later, in mei 1969 legt hij die functie neer "om persoonlijke redenen". Hij wordt vervolgens samensteller en presentator van de veertiendaagse rubriek Video. Het programma analy]seert gebeurtenissen van de afgelopen twee weken. Wanneer het programma in 1970 teveel gaat lijken op een actualiteitenrubriek stapt Van Langeraad op.

Vanaf de jaren zeventig richt hij zich vrijwel uitsluitend op grote projecten en series. In 1972 verzorgt hij, met acteur Peter Ustinov als gastheer en Bob Rooyens als ‘special director’ "Thank You BBC !", een groot Europees schakelprogramma ter ere van het 50-jarig bestaan van de Britse omroep.

’In 1977 is hij - voornamelijk als producent en draaiboekschrijver - met scenarioschrijver Gerard Soeteman, regisseur Jan Bosdriesz mede verantwoordelijk voor het vijftien-delige ’ 58 miljoen Nederlanders’. Het is destijds de meest bewerkelijke serie door de NOS uitgezonden. In de jaren tachtig gooit hij hoge ogen met Antilliaans Verhaal (1988). De zesdelige coproductie met drie Antilliaanse televisiestations en 26 lokale medewerkenden, gaat over de historie van de Nederlandse Antillen en Aruba vanaf hun ontstaan tot de status aparte van Aruba in 1986.

Van Langeraad regisseert ook twee opmerkelijke producties over de schilder Rembrandt. In 1985 verschijnt de televisiefilm "Rembrandt tekenaar" naar een scenario van Peter Schatborn. De productie wordt later, in 2006, door van Langeraad gepresenteerd in het Louvre in Parijs. In december 1991 zendt de NOS de documentaire "Met het oog op Rembrandt" uit als onderdeel van de grote Rembrandttentoonstelling in het Rijksmuseum. De film, gebaseerd op het baanbrekend onderzoek van prof. dr. Ernst van de Wetering, krijgt het ‘Astrolabium’ (1e prijs Documentaires) tijdens het International Electronic Cinema Festival in Tokio. In 1992 wint hij tevens de Grote Prijs van het Europese High Definition Festival in het Italiaanse Bergamo voor het "met grote originaliteit en intelligentie toepassen van de mogelijkheden van de HD-televisie".


In juli 1992 gaat Van Langeraad met pensioen. Als freelancer blijft hij nog betrokken bij een aantal workshops en enkele introductie-video’s voor musea in Amsterdam, Amstelveen, Rotterdam en Woerden, onder andere over kunstenares Neel Korteweg.


Prijzen

  • Zilveren Nipkowschijf (1964)
  • Astrolabium, International Electronic Film Festival Tokyo in de categorie documentaire (1992)
  • Bergamo High Definition Festival - Grand prix (1992)
Overgenomen van "https://wiki.beeldengeluid.nl/index.php?title=Kees_van_Langeraad&oldid=174388"