Wisselklas

Periode	2003
Beschikbaar in archief	Beeld en Geluid
Genre	Documentaire
Decennia	2000-2009
Lengte	62:24
Medium	Televisie
Externe info	Aflevering 1: ‘De Hindoeïstische school’ Aflevering 2: ‘De vrije school’ Aflevering 3: ‘De Islamitische school’ Aflevering 4: ‘De Christelijke school’

Beschrijving

In de vierdelige jeugddocumentaire WISSELKLAS (2003) van Ingeborg Jansen gaan vier niet-gelovige kinderen van openbare basisscholen een week op bezoek bij scholen waar het geloof in ‘iets’ wél een belangrijke rol speelt en voornamelijk met betrekking tot de opvoeding van het kind. Deze vier kinderen ervaren zodoende hoe het is om eens naast de lessen zoals Nederlands, rekenen en aardrijkskunde, ook lessen over een bepaald geloof te volgen. Doormiddel van interviews met de vier jonge bezoekers, de gelovige schoolgaande kinderen en de gesprekken tussen deze kinderen, tracht Jansen het desbetreffende geloof, de gewoontes op de school en de belevingen van bezoekende kinderen te visualiseren in haar vierdelige documentaire. Tevens luidt zij in iedere aflevering aan de hand van een visueel weergegeven effect een bepaald thema in om een duidelijk structureel overzicht te verschaffen voor de jonge kijker.

In de eerste aflevering brengt de twaalfjarige Elvira een bezoek aan een Hindoeïstische basisschool. Elvira komt erachter dat naast de normale vakken, de Hindoeïstische kinderen ook Hindi-les hebben. Verder komen er bepaalde thema’s aan bod, zoals hun goden, reïncarnatie, de gezinssituatie, de dood en het Hindoeïstische feest.

De tweede aflevering gaat over ‘De vrije school’, waar de twaalfjarige Junior een week vertoeft op een andere school. Junior merkt dat de kinderen vrij zijn in het invullen van hun bezigheden en dat iedereen heel open is. Op school houdt iedere leerling een boek bij, waarin je min of meer laat zien hoe je zelf in de wereld staat. Verder komt Junior erachter dat de mensen van de vrije school veel waarde hechten aan de natuur doormiddel van zelfbedachte zanggebeden. Het is een soort uiting van dankbaarheid. De lessen op de vrije school zijn naast handenarbeidwerk en balletgymnastiek niet bepaald anders dan openbare scholen, stelt Junior. Tijdens een interview vraagt Junior: ‘Wat houdt eigenlijk de vrije school in?’ waarop een meisje antwoordt: ´Het is geen vrije school, omdat je vrij bent. Je bent vrij om te zijn hoe je bent.’ Met deze les ging Junior naar huis.

De twaalfjarige Asha gaat in aflevering drie een week naar een Islamitische school. Ze komt hier diep in aanraking met het geloof. Voordat de school begint, vindt er eerst in een zaal met iedereen van de school een gebed plaats voor Allah. Asha krijgt gedurende de week Arabische muziekles, meerdere gebeden voor Allah, komt ze in aanraking met de hardheid van de Islam en probeert ze een hoofddoek om te doen. Tevens komt Asha erachter dat er veel verschillen zijn tussen de Nederlandse en Arabische cultuur. Het grootste verschil is dat er een soort scheiding is tussen mannen en vrouwen. Mannen horen met mannen om te gaan en vrouwen met vrouwen binnen de Islam. Op het einde van de schoolweek vindt Asha dat als ze mocht kiezen tussen een normale en Islamitische school, koos ze toch voor de openbare school. Op die school zijn namelijk minder regels.

Tenslotte gaat de elfjarige Joeri een week meelopen op een Christelijke basisschool. Joeri komt in aanraking met gebeden, liederen, godsdienstlessen, ondervragingen door gelovige klasgenoten en een kerkdienst. Hij komt erachter dat de Christenen zeer stellig zijn over hun geloof. Als je niet geloofd kom je in de hel, geloof je wel, dan kom je in de hemel. Verder komt ook het schelden ter sprake, waarbij de kinderen tot de conclusie komen dat schelden niet netjes is. Tot slot krijgt Joeri als boodschap mee dat God liefde is en er altijd voor jou kan zijn als je Hem nodig hebt.

Makers

Regie: Ingeborg Jansen
Montage: Albert Elings
Producent: Nadadja Kemper, Holland Harbour Productions
Camera: Maasja Ooms
Geluid: Marc Schmidt
Research en uitvoerende Productie: Eric Velthuis
Mixage: Jeroen Goeijers
Animatie: Ra.nj.
Samenstelling Dokument Junior: Claudia Tellegen
Eindredactie: Suzanne Kunzeler

Wisselklas kwam mede tot stand met financiële steun van Stimuleringsfonds Nederlandse Culturele Omroepproducties, NCRV, Rotterdams Fonds voor de Film en Audiovisuele Media.

Achtergrondinformatie

Ingeborg Jansen is al sinds de jaren negentig van de vorige eeuw een documentairemaakster voor de Nederlandse televisie. Zo maakte Jansen in 1998 de documentaire HOKKERS, BOEREN EN KOEIEN voor de Humanistische Omroep, waarin skatepunks zich in een klein Fries dorp afzetten tegen hun boerenomgeving. Verder regisseerde zij het jaar daarop een documentaire (TWIN TYSON) over een Amerikaanse bokser wiens moeder hem heeft verteld dat hij een broer van Mike Tyson is. Na herhaalde pogingen om met ‘Iron Mike’ in contact te komen wil hij nu tegen hem vechten. Na de documentaires POST ZUID (2000), SWOK (2000) en TUSSEN PAARDENMEISJES (2001), lanceert Jansen de veel getoonde en geprezen vierdelige documentaireserie WISSELKLAS uit 2003, waarover het productiebureau Holland Harbour Productions het volgende zegt:

“ 'Wisselklas' (Ingeborg Jansen) Een jeugddocumentaire-serie gemaakt in een coproductie met de NCRV. In Nederland heeft bijna iedere levensovertuiging zijn eigen basisschool. Hoe is het om als kind op een school te zitten, waar je niet alleen Nederlands en aardrijkskunde krijgt maar bijvoorbeeld ook koranles of bijbelles? Vier niet-gelovige kinderen van gewone, openbare basisscholen gaan een week op bezoek bij scholen waar wel in iets geloofd wordt. De serie was te zien op het IDFA, Cinekid, het International Filmfestival Rotterdam, Hotdocs, Taiwan Int. Childrens documentary Film Festival, Documenta Madrid (Prijs voor de beste TV Serie).”

Na deze succesvolle documentaireserie is Jansen doorgegaan met het maken van documentaires. Haar laatste twee werken zijn CHICAGOBLOK – VERHALEN UIT DE LIFT, (2008) waarbij ze vanuit een lift in een slecht bekend staande flat in Antwerpen een portret schetst van de bewoners. Tenslotte laat Jansen in de documentaire HOGER DAN DE KUIP uit 2008 het debat rondom de bouw van een enorme moskee naast het Feyenoord Stadion De Kuip zien.