Pia Dijkstra

Pia Dijkstra
Foto: Babet Hogervorst

Naam	Pietje Aafke Dijkstra
Geboren	Franeker, 9 december 1954
Functies	presentator, nieuwspresentator, verslaggever, eindredacteur, regisseur, radiomaker, politicus
Bekend van	NOS Journaal, Vinger aan de pols, Hier en nu, EénVandaag, Studio 2, Hoe bevalt Nederland?, De praktijk, De centrale huisartsenpost
Periode actief	1978 - heden
Trivia	Trivia
Media
Gallery	Gallery
Externe info	Pia Dijkstra op Twitter
Pia Dijkstra in de media Oeuvre Pia Dijkstra

Via het NOS Journaal en Vinger aan de pols naar de Tweede Kamer.

Jeugd

Pia Dijkstra wordt geboren in Franeker. Ze wordt naar eigen zeggen beschermd opgevoed in een gezin waarin vader als onderwijzer de kost verdient en moeder thuis werkt en voor de kinderen zorgt. Dijkstra gaat in Sneek naar de lagere school. De middelbare school doorloopt ze in Leeuwarden, waar de familie Dijkstra komt te wonen. Na het behalen van haar gymnasium diploma verhuist Dijkstra naar Amsterdam om daar te studeren. In haar vroege jeugd komt ze voor het eerst in aanraking met televisie wanneer ze op woensdagmiddagen samen met vriendjes televisie mag kijken bij buurtbewoners die een televisie in huis hebben: “Dat was werkelijk fantastisch. Dat was een belevenis. Maar televisie was voor mij toen nog wel iets wat heel ver weg was en heel geheimzinnig.” Ondanks dat er pas later een televisie in huis komt, wordt er thuis wel veel over het nieuws gesproken. Haar ouders lezen de Leeuwarder Courant, bespreken met de kinderen het nieuws en hechten er veel waarde aan dat de kinderen weten wat er in de wereld gebeurt. Later, wanneer er televisie in huis komt, wordt bovendien elke avond het NTS Journaal bekeken.

Dijkstra heeft op jonge leeftijd twee mogelijke carrièrewensen. Ze wil actrice of journaliste worden. Haar middelbare school ligt vlakbij de redactionele burelen van de Leeuwarder Courant en steeds wanneer zij de redactie passeert, wordt ze gesterkt in haar wens journaliste te worden. Uiteindelijk praat haar vader het idee uit haar hoofd door er op te wijzen dat wanneer ze journaliste wil worden, ze echt met kop en schouders boven de rest moet uitsteken: “De boodschap was eigenlijk: zet dat nou maar uit je hoofd”. Dijkstra stelt haar doel bij. Vanaf ongeveer haar vijftiende besluit ze predikante te willen worden. Dijkstra groeit op in een vrijzinnig, doopsgezind protestant gezin en leert door de kerkelijke betrokkenheid een aantal inspirerende predikanten kennen: “Ik had een heel romantisch toekomstbeeld voor mijzelf. Ik wilde gevangenispastor of ziekenhuispastor worden.”

IKON

Haar droom predikant te willen worden, resulteert in een studie theologie aan de Universiteit van Amsterdam. Tijdens haar studie komt ze in aanraking met de IKON. Ze ontmoet iemand die bij de omroep werkt en hij vertelt dat ze op zoek zijn naar studenten theologie, die als regisseur willen fungeren voor de kerkdiensten op de radio. Dijkstra heeft hier wel oren naar en gaat een gesprek aan met de omroep. Ze neemt de baan aan en werkt uiteindelijk een aantal jaar als radiokerkdienstregisseur: “Dat was een fantastische bijverdienste en buitengewoon interessant om te doen. Ik kwam namelijk in aanraking met allerlei kerkgenootschappen, die ik anders helemaal niet zou zijn tegengekomen. Fundamentalistische en evangelistische kerken die zich niet hadden aangesloten bij de interkerkelijke omroep.”

Als regisseur is ze verantwoordelijk voor de technische kant van de kerkdiensten. De kerkdienst verloopt normaal, maar men moet zich wel aan bepaalde tijden houden. Dijkstra let hier op door de predikant aanwijzingen te geven, bijvoorbeeld wanneer hij zijn preek moet gaan afronden. Ook spreekt Dijkstra van tevoren met de predikant en de kerkgangers om ze de gang van zaken uit te leggen. Tijdens de uitzending staat Dijkstra steeds in contact met Hilversum en neemt ze plaats in de technische wagen.

Bij de IKON krijgt ze al snel meerdere functies: “De IKON was een kleine omroep en als je daar binnenkomt als jonge hond die van alles wil proberen, dan hebben anderen dat ook snel genoeg door.” De predikantendroom heeft ze naast zich neergelegd en een carrière in de journalistiek lonkt wederom. Ze stopt met haar studie en richt zich volledig op haar werkzaamheden bij de IKON. Naast haar werk als regisseur wordt Dijkstra gevraagd eens in te vallen als omroepster, eerst op de radio en later nog een aantal keer op televisie. Verder gaat ze als verslaggever op pad voor Vogelvrij en presenteert ze programma’s als De andere wereld van zondagmorgen, Brood en spelen en Wilde ganzen. Tevens groeit ze, na een aantal invalbeurten, door als vaste woordvoerster van de IKON. Een functie die zij ook bekleedt wanneer in 1982 vier journalisten van de IKON in El Salvador worden vermoord: “Dan sta je er midden in en dan sta je ineens de hele wereldpers te woord”.

Vervolg bij de radio

In 1984 besluit Dijkstra meer haar eigen programma’s te willen maken en bij de kleine IKON liggen deze kansen er niet. Daarom maakt ze de overstap naar Radio Nederland Wereldomroep. Bij deze omroep presenteert ze het programma Kerk en samenleving, maar ook vervult ze taken voor verschillende Europese uitzendingen van de Wereldomroep. Wanneer ze voor haar eigen programma een interview maakt, stelt ze de vragen bijvoorbeeld ook in de andere talen die ze beheerst, om op die manier materiaal voor andere programma’s aan te leveren. Naast presentatie- en verslaggever-werkzaamheden regisseert Dijkstra ook een aantal programma’s: “Ik heb bij de Wereldomroep heel veel geleerd in korte tijd.”

Na twee jaar Radio Nederland Wereldomroep maakt Dijkstra de overstap naar Hier en nu radio van de NCRV. Deze overstap komt tot stand als gevolg van de reizen die ze maakt voor de Wereldomroep: “Het was in die tijd een gewoonte dat wanneer de Wereldomroep aandacht besteedde aan iets wat in het buitenland gebeurde dat Nederlandse verslaggevers van binnenlandse omroepen ook een verslag maakten voor de Wereldomroep. Ik dacht: laten we het eens omdraaien.” Dus wanneer Dijkstra naar Buenos Aires vliegt voor een conferentie van de Wereldraad voor Kerken belt ze brutaal naar de KRO en NCRV om te vragen of ze ook iets voor hen kan maken. Ze gaan akkoord en de NCRV is achteraf zo tevreden dat ze vragen of Dijkstra bij hen wil komen werken, voor de rubriek Kerk vandaag. Uiteindelijk doet Dijkstra hier veel ervaring op als algemeen verslaggever en ook als presentator van Hier en nu.

Het NOS Journaal

Begin 1988 belt toenmalig hoofdredacteur van het NOS Journaal Gerard van der Wulp. Bij het Journaal zijn ze net begonnen met twee nieuwe journaal uitzendingen, namelijk die van zeven uur en half elf ’s avonds. Ze hebben hier alleen nog geen presentatoren voor en Van der Wulp vraagt Dijkstra om een screentest te komen doen. Deze verloopt succesvol en Dijkstra wordt het vaste gezicht van de uitzendingen van zeven uur en half elf. Al snel maakt ze echter de overstap naar het vlaggenschip van de NOS, het Acht Uur Journaal. Maartje van Weegen presenteert in 1989 dat hoofdjournaal, maar neemt ontslag omdat ze in zee wil gaan met Joop van den Ende en diens TV10. Dijkstra wordt gevraagd de vacante functie in te vullen: “Dat was natuurlijk een fantastische kans, om die overstap al zo snel te maken. Het Acht Uur Journaal was toch wel wat je het liefste deed als presentator.”

Bij de overstap naar televisie moet Dijkstra aanvankelijk erg wennen aan het feit dat uiterlijk een belangrijke rol gaat spelen en dat de manier waarop je zit en kijkt ook onderdeel is van je presentatie: “Ik kan me nog herinneren dat ik in het begin kammetjes opgestuurd kreeg van mensen die vonden dat mijn haar niet netjes genoeg zat”. Inhoudelijk probeert Dijkstra zeer betrokken te zijn bij de totstandkoming van de journaals. Ze houdt zich intensief bezig met het schrijven en herschrijven van teksten, het voorbereiden en regelen van kruisgesprekken en daarnaast discussieert ze mee over de verschillende onderwerpen. Dijkstra probeert het nieuws te vertellen met een bepaalde autoriteit. Ze is er op gebrand altijd meer van een onderwerp te weten dan in de uitzending wordt verteld. Het moet tijdens het presenteren duidelijk blijken dat ze weet waar ze het over heeft.

Naast het presenteren van het NOS Journaal wordt Dijkstra ook gevraagd voor de presentatie van enkele programma’s van NOS Actueel en als invaller van het Jeugdjournaal. Toch verdwijnt voor Dijkstra de spanning voor het maken van een uitzending. Wanneer na twaalf jaar NOS Journaal de AVRO haar vraagt het programma Vinger aan de pols over te nemen van Ria Bremer, besluit Dijkstra te kijken wat ze nog meer kan: “Op een gegeven moment heb je alle kanten van het vak wel gezien, heb je nog heel veel werkzame jaren te gaan en wil je kijken of je nog andere dingen kunt.”

Gezondheidprogramma’s bij de AVRO

Dijkstra richt zich bij de AVRO voornamelijk op de medische programma’s: “Ik vond dat een belangrijk onderwerp. Wanneer je mensen vraagt wat ze het belangrijkste vinden in het leven staat meestal gezondheid bovenaan.” Naast Vinger aan de pols presenteert ze onder andere de medische programma’s Hoe bevalt Nederland?, De centrale huisartenpost, Dokters in opleiding en [Het kinderziekenhuis]]. De eerste twee jaar blijft Dijkstra ook sporadisch voor de NOS werkzaam omdat ze gevraagd is voor het zogeheten gele dossier: een werkgroep die zich bezig houdt met calamiteiten en belangrijke gebeurtenissen rondom het Koningshuis. De NOS vindt dat men voorbereid moet zijn op aanstaande huwelijken en begrafenissen en om deze reden blijft Dijkstra werken voor de NOS en presenteert ze bijvoorbeeld het bezoek van Nelson Mandela aan Nederland en de begrafenis van Prins Claus in 2002.

Naast de medische programma’s is Dijkstra ook te zien als presentator in 10 lastige vragen, Studio 2 en Een Vandaag. Bij Een Vandaag werkt ze namens de AVRO slechts als invaller, omdat ze enerzijds schijnbaar moeiteloos nog een journalistiek programma kan presenteren, maar anderzijds het programma zich juist wil onderscheiden van het NOS Journaal en daar geen vast Journaal-gezicht bij wil hebben. Dijkstra keert in haar periode bij de AVRO ook weer terug naar de radio. Ze is vaste invaller voor Pieter Jan Hagens bij Hagens op de middag, maar doet daarnaast ook AVRO op de middag, AVRO: Wat nu…? en De praktijk.

Een politieke carrière

Via onder meer haar voorzitterschap van de commissie Taskforce Deeltijd Plus komt Dijkstra dichter bij politiek Den Haag te staan. Ze is al langere tijd lid van de Democraten ’66, maar vanwege haar werk nooit actief betrokken geweest. Wanneer in 2010 het kabinet valt, besluit Dijkstra zich aan te melden bij D66 met het idee de Tweede Kamer in te willen. Bij de partij wordt enthousiast op haar komst gereageerd, maar ook heerst er bij sommigen enige scepsis: “Er komt zo’n bekende Nederlander en wat moet je daar nou van denken, wat wil die nou eigenlijk hier? Welke rol gaat zij voor zichzelf opeisen binnen de partij? Daar hebben we goed over gesproken. Zij zijn met mij in het diepe gesprongen en ik met hen.” Ze komt op de dertiende plaats op de kieslijst te staan en ondanks dat D66 tien zetels haalt in de verkiezingen, komt ze door voorkeursstemmen toch in de Tweede Kamer. Dijkstra wordt hier woordvoerster Volksgezondheid, Welzijn, Sport en Emancipatie. Een terugkeer naar televisie staat niet in de planning en Dijkstra wil zich volledig richten op haar nieuwe carrière in de politiek. Door haar inspanningen wordt in 2018 de donorwet door de Eerste Kamer aangenomen.