Het zakmes

Periode	1992
Beschikbaar in archief	Beeld en Geluid
Genre	Speelfilm
Decennia	1990-1999
Medium	bioscoop

Beschrijving

De 6-jarige Mees komt per ongeluk in het bezit van het grote zakmes van zijn boezemvriendje Tim. Hij wil het teruggeven, maar precies die dag verhuist Tim naar Almere. Mees wil zo snel mogelijk van het zakmes af, omdat zijn vader niet mag weten dat hij er een heeft. Veel hulp kan hij ook niet verwachten van zijn moeder, die zangeres is en het daardoor weinig thuis is. Op allerlei manieren probeert Mees het mes terug te geven, want hij heeft het adres van Tim niet. Totdat hij een briljant idee krijgt... Nadat Tim verhuisd is, komt Mees erachter dat hij diens zakmes nog heeft. Op school zaten ze ermee te spelen, maar toen de juf kwam heeft Mees het snel verstopt.

Hij probeert eerst een brief te sturen, maar krijgt die de volgende dag weer terug omdat er geen adres op stond. Hij verzamelt geld bij elkaar en probeert het met de trein. Koningin Beatrix komt naar Almere en álle schoolkinderen zullen er zijn, dus ook Tim. Het grote station en de klokken en borden verwarren hem. De vrouw achter het loket probeert hem te helpen, maar hij heeft niet genoeg geld bij zich. Toch lukt het hem om in de trein te komen. Een vrouw komt bij hem zitten en begint met hem te praten. Mees komt er tijdens het gesprek achter dat hij het zakmes is kwijtgeraakt. De vrouw laat hem er bij het volgende station uit en vertelt aan een conducteur wat er aan de hand is. Mees krijgt het zakmes terug van iemand die bij de krant werkt en besluit een advertentie te plaatsen. De volgende dag komt Mees erachter dat deze krant alleen in zijn eigen woonplaats wordt uitgegeven en dat Tim zijn oproep dus niet gelezen kan hebben. Een paar dagen later kijkt Mees samen met zijn ouders naar een talentenjacht voor kinderen. Zijn moeder stimuleert hem om mee te doen en Mees realiseert zich dat hij op die manier zijn vriend Tim kan bereiken. Samen met zijn vader koopt hij een trommel voor zijn verjaardag en hij studeert twee liedjes in: één om aan zijn ouders te laten horen, en de ander die hij alleen tijdens de show zal zingen. In het laatste liedje zit een oproep voor Tim: "Tom ik heb je mes". Ze hebben samen een 'geheimtaal', de taal van de kippen, waarin alle klinkers zijn vervangen door een 'o'.

Tijdens de show draagt Mees zijn nummer voor, en tot grote verbazing van zijn ouders zingt hij een ander nummer. Als hij klaar is en naast zijn ouders in het publiek zit, worden zijn ogen met twee handen afgedekt. Achter hem staat Tim. Ze verlaten de studio en praten bij. Mees geeft het mes aan Tim en hij vertelt over de manieren waarop hij hem probeerde te bereiken. In de studio is iedereen inmiddels hard aan het roepen dat ze Mees willen zien, want hij heeft de zangwedstrijd gewonnen. Als hij door zijn ouders "gevonden" is speelt hij nog één keer het liedje waardoor Tim hem wist te vinden en hij hem het mes kon teruggeven.

Makers

Cast

Mees: Olivier Tuinier

Vader: Genio de Groot

Moeder: Adelheid Roosen

Juf: Beppie Melissen

Bert Boot, presentator: Maxim Hartman

Oudere heer: Jaap Hoogstra

Eduard: Sebastiaan Spaan

Lokettiste: Heleen Hummelen

Reizigster: Ellen Röhrman

Meneer Hollenberg: Kees Hulst

Baliedame: Karin van Holst Pellekaan

Drukker: Frits Jansma

Muziekwinkelier: Wil van der Meer

postbode: Roel Dekker

Crew

Regie: Ben Sombogaart

Scenario: Sjoerd Kuyper Naar het gelijknamige boek

Muziek: Karel von Kleist en Roger Verhaart

Camera: Reinier van Brummelen

Montage: Herman P. Koerts

Kostuums: Vera de Jong en Maureen Versprille

Art direction: Michel De Graaf

Productie: Burny Bos

Achtergrondinformatie

Het zakmes heeft in totaal drie prijzen gewonnen. Namelijk de Cinekid Film Award in 1992, een Gouden Kalf in 1993 voor Beste regie onder de naam van Ben Sombogaart en een Emmy in 1993 voor Beste jeugdprogramma

Sjoerd Kuyper maakte van zijn boek, dat hij eerst bewerkte tot een zesdelige tv-serie over communicatie (spraak, telefoon, post, krant, tv) daarna deze film over twee jeugdvrienden die elkaar proberen te bereiken om zijn zakmes terug te geven. Op allerlei manieren probeert Tim zijn vriend te bereiken, omdat hij hem zijn zakmes wil teruggeven: hij belt, schrijft, zet een advertentie in geheimtaal en pakt tenslotte de trein. En als dat niet lukt dan komt Mees op een geniaal idee: meedoen aan een tv-spel en dan zal Tim hem wel zien. Kinderlogica in optima forma.