Ad 's-Gravesande

Ad 's-Gravesande

Naam	Adriaan 's-Gravesande
Geboren	Boskoop, 1947
Functies	verslaggever, presentator, programmamaker, documentairemaker, producent, omroepbestuurder
Bekend van	Minjon, Dingen van de dag, Extra, Het Gat van Nederland, Tijdverschijnselen, De Connaisseur
Periode actief	1965-heden
Werkt samen met	Sieuwert Verster
Media
Ad 's-Gravesande in de media Oeuvre Ad 's-Gravesande

Eigenzinnige ex-AVRO directeur met twee grote liefdes: cultuur en politiek. De combinatie van de verantwoordelijkheid van een leidende functie met het maken van reportages en documentaires loopt als een rode draad door zijn carrière. In juni 1999 zegt hij: “Als je ooit iets wil worden in dit vak, dan heb je meer nodig dan alleen talent. Je moet kunnen samenwerken. Je mag best eigengereid, pretentieus en eigenwijs zijn, maar uiteindelijk moet je wel met anderen overweg kunnen, anders loop je vast.

Biografie

Adriaan ’s-Gravesande wordt geboren op 5 februari 1947 in Boskoop en verhuist al vroeg naar Oosterhout bij Breda. Groeit vanaf zijn dertiende op in Maastricht. Hij heeft een oudere broer en drie jongere zussen. Zijn vader Hein is musicus en dirigent bij de Zuid-Nederlandse Opera. Hij studeert aan het conservatorium van Aken, waar hij als hoofdvak de hoorn kiest. In 1964 is hij lid van AVRO’s jeugdomroep Minjon, een kweekvijver voor jong talent. In 1966 wordt hij medewerker jeugduitzendingen bij de AVRO en in 1969 start hij als verslaggever bij het radioprogramma “Dingen van de Dag” (VARA). Vanaf 1970 werkt hij in diverse journalistieke functies bij de VPRO en maakt programma’s, totdat hij in 1984 het directeurschap van het Holland Festival op zich neemt. Hij drukt duidelijk een eigen stempel op de programmering. Daarna wordt hij achtereenvolgens hoofdredacteur van HP/De Tijd (1990-1991), hoofdredacteur a.i. van AT5 (1992-1993), directeur van de Nederlandse Film en Televisie Academie (1997-1999) en mediadirecteur van de AVRO (1999-2004). Ondertussen werkt hij nog altijd als programmamaker en producent.

Omroeploopbaan 1965 – 1970

In 1964 wordt hij vanwege zijn mooie stem gevraagd als lid van AVRO’s jeugdomroep Minjon en werkt mee aan vele uitzendingen van “Op de jonge golf”. In het seizoen 1965-1966 is hij één van de presentatoren van het jongerenprogramma “Rooster” bij AVRO-televisie. Voor de radio is hij de samensteller van “Rits, een open programma”. In 1968 presenteert hij samen met Ad Visser een radioprogramma met progressieve popmuziek, “Super Clean Dream Machine”.Vanaf 1969 werkt hij twee jaar als verslaggever bij het VARA-radioactualiteiten-programma “Dingen van de Dag”. De Tweede Kamer is een van zijn favoriete plekken, terwijl hij als student politicologie al snel gevraagd wordt om de vele acties te verslaan, die in die jaren plaatsvinden, zoals de Maagdenhuisbezetting en de ludieke optredens van de Kabouters. In 1970 is hij mede-presentator van de avondvullende live-televisieprogramma’s “Piknik” en “Pik in, ‘t is winter”, een samenwerking tussen de VPRO-afdelingen televisie en radio.

1971 – 1980

In 1971 treedt hij in dienst van de VPRO en werkt als verslaggever, regisseur en eindredacteur van “Berichten uit de Samenleving”, het wekelijkse, korte nieuwsprogramma van de VPRO. Daarna volgt de eindredactie van het tweede seizoen (1973-74) van “Het gat van Nederland”. Nadien voert hij de eindredactie/regie van een groot aantal VPRO-programma’s als “Machiavelli” en het gedurende het seizoen 1980 - 1981 uitgezonden intermezzoprogramma “Extra”. In oktober en november 1980 leidt hij samen met Joop van Tijn het live praatprogramma “Mooie Woorden”, dat na twee afleveringen wordt gestopt.

1981 – 1985

Op 22 november 1981 is de eerste aflevering van “Tijdverschijnselen”, een serie praatprogramma’s over gebeurtenissen die de tijdsgeest illustreren. Hij leidt de discussie en de gemoederen tussen de genodigden lopen af en toe hoog op. Zoals in de aflevering in november 1982 over intolerantie en discriminatie, waarin de Surinaamse actrice Gerda Havertong hem uitmaakt voor racist.

1984 – 1987

Samen met Sieuwert Verster, met wie hij ook een aantal documentaires maakt, presenteert hij vanaf 1984 enkele jaren het “Gala van de Nieuwe Nederlandse Muziek”. Hij treedt vaak op als discussieleider in programma’s. In 1986 is hij in die hoedanigheid te zien in “Nederland C” (NOS), waarin hij een discussie leidt tussen mensen uit de filmindustrie. In het najaar van 1991 leidt hij het discussieprogramma “Gemengde Gevoelens”, waarin hete hangijzers in de samenleving aan bod komen. In maart 1992 presenteert hij een programma over de kwaliteit en toekomst van de Nederlandse verzorgingsstaat: “Herfst in het Paradijs”.

1992 – 1995

In september 1992 start de kennisquiz “De Connaisseur” waarin presentator ‘s–Gravesande drie kandidaten vragen stelt over kunstwerken uit de vijf disciplines film, klassieke muziek, toneel en theater, Nederlandse literatuur en beeldende kunst. Per vijf afleveringen wordt één discipline behandeld. In de zesentwintigste aflevering wordt de finale gespeeld en de winnaar uitgeroepen tot ‘De Connaisseur’. Scenarioschrijver Hugo Heinen wint in het eerste seizoen. 1992 – 1993 Presenteert “Schönberg Cyclus”, een serie van acht programma’s die zijn gewijd aan de Oostenrijkse componist Arnold Schönberg. Zijn werken worden uitgevoerd door o.a. het Schönberg Kwartet. 1995 “Etiquette” is een zesdelige serie praatprogramma’s over de etiquette in het dagelijks leven. Hij is gespreksleider en wordt elke aflevering bijgestaan door publiciste en deskundige Inez van Eijk. In de eerste aflevering staat bijvoorbeeld de kunst van het begroeten centraal.

1999 – 2004

In november 1999 volgt hij Boudewijn Klap op als directeur Radio en Televisie bij de AVRO. De AVRO wil een nieuwe koers varen en transformeren tot een echte culturele zender. “Ik heb respect voor de manier waarop de AVRO zich heeft ontwikkeld. Vrijheid en ongebondenheid zijn voor de omroep nog steeds essentieel. De organisatie is meer dan een producent van radio- en televisieprogramma's. Het ambitieniveau dat de AVRO nastreeft, spreekt mij ook aan," verklaart 's-Gravesande de keuze voor zijn nieuwe baan in de NRC. Zijn streven is om een zo breed mogelijk publiek te bereiken, in het bijzonder voor kunst en cultuur. ’s-Gravesande is onder andere verantwoordelijk voor het aantrekken van Loretta Schrijver, Rolf Wouters en Pia Dijkstra. In 2003 weet hij Paul de Groot, Owen Schumacher en Tooske Breugem naar de AVRO te halen. Samen met NPS en TROS ontstaat een nieuw samenwerkingsverband, waardoor de continuïteit van de Radio 4-concertserie “ZaterdagMatinee” gegarandeerd is. ‘s-Gravesande zorgt echter ook voor onrust in mediakringen als hij zegt, dat hij het omroepbestel te pluriform vindt en ervoor pleit om omroepen in elkaar te laten opgaan om het publieke bestel te verbeteren. Hij wil minder investeren in ledenwerving en –binding en een kleiner omroepbedrijf inrichten om zo de programmabudgetten op niveau te houden. Die staan door omroepbezuinigingen ernstig onder druk. Op 26 augustus 2004 wordt het AVRO-personeel ingelicht dat voorzitter Martijn Sanders afscheid wil nemen van programmadirecteur ’s- Gravesande en zakelijk directeur Frans Maréchal. Aanleiding is het feit dat de samenwerking tussen dit tweetal te wensen overlaat: ze hebben geen eenduidige visie. Gerben Eggink wordt de nieuwe directeur ad interim. Begin 2005 vertrekt ook het bestuur van Martijn Sanders.

Diversen

1983 Hij wordt benoemd tot directeur en artistiek leider van het Holland Festival. Nadat het festival zich mocht verheugen in een aanmerkelijke toename van het aantal bezoekers en een verdubbeling van het budget met behulp van sponsors en verhoging van subsidies, neemt hij eind 1990 afscheid. Op uitnodiging van de Minister van WVC is hij co-producent van de manifestatie Amsterdam Culturele Hoofdstad (1987). In opdracht van het Prins Bernhard Fonds produceert‘s-Gravesande bovendien internationale (poppen-) theaterfestivals in 1987 en 1990. 1991 Het hoofdredacteurschap bij het tijdschrift HP/De Tijd is van korte duur. Hij is aangenomen om de samenvoeging van de twee redacties te leiden. Hij vertrekt na 1 jaar omdat het hem aan journalistieke passie ontbreekt om het blad te leiden. “De integratie van de redacties was snel bekeken, de uitdaging was voorbij.” 1992 Oud-Vrij Nederland-journalist Feike Salverda richt de Amsterdamse stadszender AT5 op, maar houdt het na twee weken hoofdredacteurschap voor gezien. Na diens vertrek wordt Ad ’s-Gravesande interim hoofdredacteur. Hij wordt in 1993 opgevolgd door Fons van Westerloo. 1997-1999 Directeur van de Nederlandse Film & Televisie Academie. Bij zijn aanstelling bedingt hij, dat hij naast het directeurschap programma’s kan blijven maken als programmamaker en onafhankelijk producent. Hij wil niet vastroesten in de vergadercultuur.

Documentaires en producties

Samen met Rob Klaasman maakt hij de documentaire “Met je eigen tanden het graf in” (1972), over het belang van mondhygiëne. Bij de VPRO tekent hij voor een reeks van documentaires over muziek: “Een Duitse familie” (over de nazaten van Richard Wagner, 1980), “Op Zoek naar een Geniale God” (over Mozart, 1983) en “Henriëtte Bosmans, Componiste (1983). In 1990 produceert hij de opera "Un Malheureux vêtu de Noir” over de schilder Vincent van Gogh, in het kader van het Van Gogh-jaar. De componist is Jan van Vlijmen. Met Sieuwert Verster maakt hij de avondvullende documentaire “Het Orkest”, over het 100-jarige Concertgebouworkest en in 1997 de documentaire “Meester van de Beweging: twaalf stappen in het Paradijs”, een portret van choreograaf Hans van Manen. Twee jaar later maakt hij met Sieuwert Verster een documentaire over de musicus Reinbert de Leeuw met de titel “De Laatste deur: portret van een pleitbezorger”.

Diversen

Af en toe treedt Ad ’s-Gravesande op als jurylid. Hij is in 1999 jury-voorzitter van het Nederlands Film Festival. In 2002 zit hij in de jury van de “Samen Veilig Prijs 2002”, een initiatief van Stichting De Wijk en AVRO. Ook is hij samen met onder andere Hedy d’Ancona en Cox Habbema ambassadeur van het “Forum voor Democratische Ontwikkeling” en vice-voorzitter van de “Amsterdamse Kunstraad”. Prijzen en onderscheidingen In 1973 overhandigt de jury van tandartsen Ad ’s-Gravesande en Rob Klaasman de Dr. Flaumenhaftprijs, die in het leven is geroepen door de Nederlandse Vereniging van Tandartsen, voor hun documentaire “Met je eigen tanden het graf in”.