Aliona van der Horst

Naam	Aliona van der Horst
Geboren	Moskou,
Functies	Documentairemaker
Bekend van	Dame met het witte hoedje, Passie voor de Hermitage
Periode actief	1997 - heden
Werkt samen met	Maasja Ooms
Externe info	Website documentaire Boris Ryzhy, Website documentaire Water children, Website Zeppers Film, Website Viewpoint Producties
Aliona van der Horst in de media Oeuvre van Aliona van der Horst

Aliona van der Horst is geboren in Moskou en getogen in Nederland, als dochter van een Russische moeder en een Nederlandse vader. Zij studeerde Russische letterkunde aan de UvA. Tijdens deze studie werd ze door de Nederlandse Film en TV Academie gevraagd om te tolken. Het was liefde op het eerste gezicht en vervolgens ging ze regie studeren aan de Academie. Vier jaar later, in 1997, studeerde ze er af met de veelvuldig bekroonde Dame met het witte Hoedje (NCRV). Van der Horst werkte daarna onder meer voor de programmarubrieken Diogenes (VPRO), Urbania (NPS), Villa Achterwerk (VPRO) en Joy (NCRV).

Met een Russische moeder en een titel in de Russische letterkunde heeft Van der Horst relatief makkelijk toegang tot het Russisch continent. Samen met Maasja Ooms (camera), maakt Van der Horst de prijswinnende documentaireserie Passie voor de Hermitage (2003), verhalen achter de schermen van het grootste museum ter wereld, en de prijswinnende documentaire Boris Ryzhy (2008), een portret van deze jonge Russische dichter, maar vooral een ijzingwekkend portret van zijn generatie, die tussen het communisme van hun jeugd en het kapitalisme van hun volwassen leven in viel. Over de liefde van haar ouders ten tijde van de Koude Oorlog maakt ze eerder de documentaire Na de Lente van ’68: een kleine liefdesgeschiedenis (2001).

Voor de documentaire Voices of Bam (2006), co-regie Maasja Ooms, over rauw en herinnering, heeft Van der Horst een voor de documentaire zeldzame vorm gekozen: de monoloog interieur. Onder beelden van het dagelijks leven in het door een allesvernietigende aardbeving getroffen Iraanse stadje Bam, spreken de overlevenden hun gestorven naaste toe. De film heeft geen vaste verhaalstructuur, maar is als een mozaïek verweven rond associaties in tekst, beeld en geluid. Van der Horst zelf is niet zichtbaar of hoorbaar. Verleden en heden zijn als één opgevoerd, daar waar ze in eerdere films nog overzichtelijk naast elkaar stonden. Met Voices of Bam wordt Van der Horst internationaal bekend als documentairemaker. Haar recente film Water Children (2011) is door Cinema Delicatessen in de filmhuizen gedistribueerd en onderscheiden op verschillende filmfestivals.

Van der Horst werkt met verschillende producenten. Na de Lente van '68 en Passie voor de Hermitage zijn geproduceerd door Viewpoint Producties. Voices of Bam, Boris Ryzhy en Water Children zijn geproduceerd door Zeppers Film.

Onderscheidingen en nominaties

Van der Horst heeft vijf internationaal onderscheiden documentaires op haar naam staan. Na haar veelbekroonde eindexamenfilm Dame met het witte hoedje (Tuschinski Award, Silver Spire San Francisco, 1997) maakt ze Na de Lente van ’68: een kleine liefdesgeschiedenis (Gouden Beeld 2001) en de gelauwerde serie Passie voor de Hermitage (Gouden Beeld, 2003, Grand Prix FIFA Montréal 2003). Daarna verlegde zij haar blik naar Iran met de lange documentaire Voices of Bam die op vele internationale filmfestivals vertoond en onderscheiden werd, waaronder het Tribeca Filmfestival. In 2008 kreeg ze de Jan Kassies Stimuleringsprijs van het Mediafonds, waarbij haar oeuvre geroemd werd om de poëtische kracht. Met de film Boris Ryzhy, keerde ze terug naar Rusland. De film won o.a. de Zilveren Wolf op het IDFA 2008 en Best Documentary Award in Edinburgh en de Prijs van de Nederlandse Filmkritiek op het Nederlands Filmfestival. Haar meest recente film Water Children (2011) werd in Dok Leipzig onderscheiden met een Honorary Mention, genomineerd voor het Gouden Kalf en de DDG-award 2011 en won de DOXA Feature Documentary Award 2012 in Vancouver. De film is door Cinema Delicatessen gedistribueerd en wordt ook door Against Gravity in Polen in de filmtheaters gebracht. Daarnaast maakte ze in 2011 de installatie 'Moedertaal' dat o.a. in 5 Russische steden, waaronder het MoMA in Moskou werd vertoond als deel van een groepsexpositie 'VotH'. Momenteel werkt ze aan een vervolg op dit thema.