Loeki de Leeuw

Periode	1972-2004
Beschikbaar in archief	Beeld en Geluid
Genre	animatie, reclame
Decennia	1970-1979, 1980-1989, 1990-1999,2000-2009
Lengte	4" - 10"
Medium	televisie
Trivia	Trivia
Externe info	Dossier Beeld en Geluid

Loeki de Leeuw is in 1972 door Joop Geesink geïntroduceerd als komische noot in en om reclameblokken op de publieke zenders. Daarvóór worden de reclamespots van elkaar gescheiden door abstracte golfbewegingen. Geesink ontwerpt het stuntelige leeuwtje om de reclameblokken in- en uit- te leiden en voor pauzes van vier seconden tussen reclamespots binnen de blokken.

Introductie

Op maandag 24 januari 1972 verschijnt Loeki voor het eerst in de reclameblokken van de STER. De stop-motion animatie door Geesink Film Produktie cv wordt vastgelegd in de GFP-studio in Nederhorst den Berg. Cor Icke verzorgt de animatie en Henk Kabos tekent voor de regie. De nieuwe creatie slaat aan: in mei meldt Joop Geesink al in de pers dat de experimentele fase is afgerond en dat er zo'n vijftig nieuwe spotjes in de maak zijn. Meteen is het duidelijk dat de afwisseling in de avontuurtjes van Loeki de kracht zijn. Eerst klungelt hij nog enkel met muziekinstrumenten, al gauw zien de kijkers het leeuwtje verschillende ambachten uitoefenen, sporten of tijdens zijn vrije tijd. De intervallen duren aanvankelijk drie seconden, maar rond mei 1972 verschijnen er ook al filmpjes van vier seconden. Het stuntelige karakter blijft.

De spots

De spots aan het begin en het einde van de reclameblokken zijn tien seconden lang en worden begeleid door een muzikaal thema dat in de loop der jaren in verschillende stijlen wordt uitgevoerd. In deze filmpjes is het logo van de STER te zien. De tussenspotjes (of bumpers) van vier seconden draaien allemaal om korte visuele grappen. De Loeki spotjes zijn gemaakt met behulp van de stop-motion techniek. Ieder kort Loeki spotje van vier seconden bestaat eigenlijk uit honderd foto’s van poppen die per foto een klein beetje zijn aangepast.

De spotjes van Loeki worden aan het jaargetijde aangepast met speciale reeksen voor Sinterklaas, kerst, pasen, maar ook voetbal. Er wordt zelden in deze spotjes gesproken, maar Loeki’s favoriete stopwoordje ‘asjemenou!’ is onlosmakelijk met het leeuwtje verbonden. Joop Geesink heeft zelf de kreten van Loeki ingesproken.

Verdere ontwikkeling

Na Geesinks overlijden in 1984 neemt zijn dochter Louise het werk over: zij bedenkt en tekent de ideeën voor de spotjes waarna de benodigde rekwisieten worden gebouwd in perfect schaal ten opzichte van de Loeki poppen. Het werk neemt in de loop van de jaren tachtig toe omdat de publieke omroepen reclameblokken tussen de programma’s in gaan uitzenden. Voorheen wordt reclame beperkt tot een blok vóór en na het Journaal. De Loeki filmpjes aan het begin en het eind van de reclameblokken worden ingekort naar zeven seconden. De productie van vier seconden bumpers wordt opgeschroeft. Louise Geesink verzint de grappen dan ook in groepjes met vijf of zes varianten. Op deze manier kunnen er tevens meerdere filmpjes met dezelfde rekwisieten en decors worden gemaakt. Uiteindelijk worden er meer dan zeven duizend Loeki bumpers gemaakt. Hierin figureren naast Loeki zijn vriendinnetje Rosie, een klein welpje (Wellepi), de muis Piep, het eendje Guusje en de olifant Filiep.

Afbouw en verdwijnen

In de tweede helft van de jaren negentig worden de Loeki filmpjes aan het begin en het einde van reclameblokken vervangen door een STER bumper. De Loeki bumpers tussen de spotjes worden nog wel vertoond. Bij aanvang van het televisieseizoen 2003-2004 wordt echter besloten om ook deze bumpers te schrappen omdat ze ouderwets worden bevonden. Alleen in de reclameblokken rondom jeugdprogramma’s zijn de Loeki filmpjes nog te zien, maar eind december 2004 verdwijnen ze volledig.

Loeki na 2004

Op 17 maart 2005 verschijnt een bericht dat Loeki uit het stoffige archief van de STER zou zijn ontvoerd door een studentenvereniging uit Utrecht. De dag daarop blijkt het een stunt te zijn waaraan de STER heeft meegewerkt. Ze willen hiermee aangeven dat Loeki een nieuw onderkomen krijgt: hij wordt onderdeel van de attractie Carnaval Festival in de Efteling. Joop Geesink is ontwerper van deze attractie en daarom is het gepast dat ook zijn populaire leeuwtje hiervan onderdeel uitmaakt.

Helemaal los van de reclame komt het leeuwtje toch niet: In 2005 wordt Loeki nog ingezet in een reeks reclamespots voor supermarktketen Edah, en in 2010 komt hij nog voorbij in een korte reclame van technologiebedrijf Samsung. Vanaf 1995 wordt door de STER de Gouden Loeki uitgereikt aan het meest populaire reclamespotje van het jaar. De trofee is een gouden miniatuur van Loeki de Leeuw.

Originele poppen en rekwisieten uit de Loeki filmpjes zijn sinds december 2006 in een grote vitrine tentoongesteld in de Beeld en Geluid experience. Tevens is hier een compilatie te zien bestaande uit een aantal reeksen op thema (feestdagen, sport, vervoer, etc.) en een making of. Poppen, rekwisieten en filmpjes zijn tevens onderdeel geweest van de tentoonstelling 100 jaar reclame klassiekers in de Beurs van Berlage tussen 18 december 2010 en 6 maart 2011.

Een overzicht van Loeki de Leeuw in de media vindt u hier.