Het oponthoud

Periode	1969
Beschikbaar in archief	Beeld en Geluid
Genre	korte film
Decennia	1960-1969
Lengte	27 minuten
Medium	bioscoop, 35mm, zwart wit

Beschrijving

Wachtend voor neergelaten spoorbomen ziet de schrijver Freek Groenevelt een jonge vrouw in de auto naast de zijne, en een man van de spoorwegen. De gezichten van de jonge vrouw en van de man brengen de schrijver tot een reeks fantasieën waarin hij in een stilstaand landschap de vrouw ontmoet en met haar het verhaal opbouwt van een relatie tussen haar en de andere man. Het contact ontstaat in een tijdloos stadje, in de stille zalen van een museum, temidden van de onwezenlijke en toch zo realistische schilderijen van Jeroen Bosch.

Makers

Cast

Herma Jonkers

Julien Schoenaerts

Peter van der Linden

Lo van Hensbergen

Regie en productie Nico Crama

Scenario Hubert Lampo en Nico Crama

Dialogen Peter Berger

Camera Jan Oonk

Met medewerking van Egbert Altena

Muziek Henk van Lijnschooten

Montage Hans van der Velden

Geluid Max Berg, Haghefilm

Opnameleiding Emmanuel H.H. Hamer

Productie-assistent Eelko Romkema

Script-girl Ellen de Bruijn

Rekwisieten Hans P. van Oosterom

Titel Rupert van der Linden

Mogelijk gemaakt door het Ministerie CRM

Achtergrondinformatie

Nico Crama had een fascinatie ontwikkeld voor het magisch realisme in de Belgische literatuur, waarin de spanning tussen de werkelijkheid en het bovennatuurlijke centraal stond. Zijn grootste wens was een avondvullende speelfilm, gebaseerd op De komst van Joachim Stiller van Hubert Lampo (de voornaamste vertegenwoordiger van het magisch realisme), maar Crama zag wel in dat dit project nogal ambitieus was. Daarom besloot hij in overleg met Lampo een vingeroefening te maken in de vorm van een korte speelfilm, waarin de hoofdpersonages van Joachim Stiller, Freek Groenevelt en Simone Marijnissen, al zouden optreden.

Begin 1964 deed hij een beroep op het subsidiepotje voor de korte, kunstzinnige film. Het filmplan moest echter diverse keren worden herschreven, waarbij de betrokken ambtenaar er met name bij hem op aandrong de scènes die veel geld kostten (bijvoorbeeld door extra verlichting) weg te laten of te wijzigen. In 1967 kon eindelijk worden begonnen met de opnamen voor Het Oponthoud De film liet zien hoe een schrijver en een jonge vrouw als gevolg van een wegomlegging tijdens de avondschemer op onbekend terrein raken. De vrouw komt terecht in een laat-middeleeuwse droomwereld, waarin de stad Brugge en de schilderijen van de Vlaamse primitieven figureren.

Het idee van Het Oponthoud als opstap naar een avondvullende speelfilm, gebaseerd op De komst van Joachim Stiller, werd een mislukking. Bij het Productiefonds kwam Crama niet verder dan het inzenden van een door hem geschreven scenario. Later moest hij van afstand toezien hoe de Belgische regisseur Harry Kümel er wel in slaagde om Lampo’s roman te verfilmen, met Hugo Metsers en Cox Habbema in de hoofdrollen.

Het Oponthoud (1969) werd gunstig ontvangen, hoewel de critici ook wezen op de dramatische zwakten in de film. Crama was zich hier ook zeer bewust van. Hij was van mening dat de uiterst onbevredigende omstandigheden waaronder hij had moeten werken daar mede schuld aan waren en vroeg zich al langere tijd af of er geen andere aanpak mogelijk was