Mies Bouhuys
Naam | Maria Albertha Bouhuys |
Geboren | Weesp, 10 januari 1927 |
Gestorven | Amsterdam, 30 juni 2008 |
Functies | schrijver, programmamaker, activist |
Bekend van | Voetje van de vloer, Morgen gebeurt het, Varen is fijner dan je denkt, Man in de stad, Woord voor woord |
Periode actief | 1957-1985 |
Werkt samen met | Jan Blokker, Jelle de Vries, Harry Bannink |
Media | |
Mies Bouhuys in de media Oeuvre Mies Bouhuys |
Mies Bouhuys begon in 1947 als schrijfster en schreef in een periode van 60 jaar gedichten, musicals, kinderboeken en kinderseries voor radio en televisie. Daarnaast stond ze bekend als acitiviste tegen onrecht, bijvoorbeeld voor de Anne Frank Stichting, maar ook tegen het Franco regime in Spanje en voor de dwaze moeders in Argentinië.
Mies Bouhuys groeit op in een (protestants) schoolmeestersgezin met vier broers en zusjes boven en nog een onder zich. “We trokken er vaak met z’n allen op uit, lange wandelingen makend langs de rivier de Vecht, met mijn vader als Mozes met zijn staf, voorop. Duizenden verhalen en liedjes zijn me mijn hele leven van die tochten bijgebleven. En natuuurlijk alles wat er op en langs het water gebeurt en leeft. Ik denk dat heel veel daarvan een rol is blijven spelen in de verhalen, versjes en toneelstukken die ik voor kinderen schreef.’ Ze is twaalf als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt. Het onrecht maakt diepe indruk op haar en bepaalt haar verdere leven in sterke mate. Na haar eindexamen gaat Mies Bouhuys in een boekhandel werken. Ze haalt in 1946 haar onderwijsakte aan de pedagogische academie en begint met het schrijven van gedichten.
Bouhuys laat in 1947 haar gedichten door Ed. Hoornik beoordelen. Niet alleen verschijnt daarop de dichtbundel Ariadne op Naxos, maar ze huwt deze dichter ook. Zijn verblijf in het concentratiekamp Dachau heeft Hoornik getekend. Samen houden ze zich bezig met slachtoffers van onrecht en discriminatie. Bouhuys gaat Spaans studeren en verdiept zich in Latijns-Amerika. Ze ontwikkelt zich als schrijfster. Daarnaast bezoekt ze geregeld scholen om contact met kinderen te hebben. In een boek als Anne Frank is niet van gisteren, haar bewerking van een tekst uit Theresiënstadt (1944) laat Bouhuys jongeren de gevolgen zien van het nawijzen van ‘anderen’. De lijst van haar publicaties groeit tot honderd titels.
Bouhuys bouwt naast haar schrijversloopbaan een carrière als scenarist en dramaturg op. Het oudst bewaard gebleven programma van haar hand is het kinderprogramma Voetje van de vloer (1957) . Het is een muzikaal blijspel, dat zij samen met Walter Kous heeft geschreven. Hoofdpersoon is een schrijver die denkt dat iedereen zijn verjaardag vergeten heeft. Maar het tegendeel blijkt. Morgen gebeurt het (1957-1959) is een negentiendelige kinderserie, gebaseerd op een science-fictionverhaal van Bouhuys. Daarmee is het de eerste science fiction op de Nederlandse televisie. Hier moet de hoofdpersoon, professor Plato, de invasie van een planeet voorkomen.
Met Varen is fijner dan je denkt (1957-1960), een serie kinderprogramma’s, over de avonturen van de televisiekok meneer King (gespeeld door Piet Römer) op zijn schip de Krikkemikke, neemt Bouhuys naast de tekst ook de regie voor haar rekening.
Kenmerkend is de variëteit in het werk van Bouhuys. Zo schrijft ze Esperanza, een jeugdspektakelstuk geschreven in opdracht van het Holland Festival. Een aantal producties rond Sinterklaas, in opdracht van de NOS, musicals die op locatie worden opgenomen: Het grote Boek (1969), De witte Piet (1970) , Het zwarte jaar van Zwarte Piet (1972) en Een huis in een schoen (1973).
Behalve tv-werk voor de jeugd schrijft ze ook andere programma’s: zoals Woord voor woord, een serie bijbelverhalen, Vork in de steel, een vrouwenprogramma rond Connie Stuart. In opdracht van de VPRO schrijft Bouhuys Roerig Amsterdam, een gedramatiseerde versie over de arbeidersbeweging rond 1900.
Haar radio-oeuvre evenaart niet die van haar werkzaamheden voor televisie. In 1960 schrijft ze samen met Jan Blokker en Jelle de Vries de teksten voor Niet storen…, een serie van 9 afleveringen met Ton van Duinhoven als Victor Voerman.Van 1958 – 1962 is ze ook verantwoordelijk voor Man in de stad. De muziek voor deze serie wordt geschreven door Harry Bannink en Jelle de Vries; Joop Koopman is de regisseur. Een bijzondere rol heeft Bouhuys in VARA’s Kerstverhalen-concours . Ze is juryvoorzitter van de jarenlang terugkerende kerstvertelwedstrijd. Daarnaast schrijft Bouhuys enkele hoorspelen, zoals tussen 1981 en 1983 Wat doe je daar voor NCRV schoolradio en in 1985 De instrumentenmaker.
Als activiste haalde Mies Bouhuys regelmatig het nieuws, bijvoorbeeld in actualiteitenrubrieken als Achter het nieuws of in 1985 bij Het Capitool. Tijdens het Franco-regime biedt ze namens een comité geschenken en bloemen, toespraken en geld aan vrouwen van politieke gevangenen, bij de gevangenis in Spanje. In Before dawn (1988) , een productie van het ANC en de Anti Apartheids Beweging Nederland is Mies Bouhuys te zien als voorzitter van Casa (Culture in Another South Africa). Mies Bouhuys heeft zitting in de Commissie van Toezicht van de Anne Frankstichting.
Vader Zorregieta’s afwezigheid bij het huwelijk van zijn dochter Máxima met kroonprins Willem Alexander stemde Bouhuys tevreden, omdat zij vindt dat leden van het Argentijnse regime (1976-1983) achter tralies horen. Bouhuys neemt het in Nederland al jaren op voor de Dwaze moeders uit Argentinië. Ze is voorzitter van Saam (Steun aan Argentijnse Moeders). Bouhuys heeft namens hen vaak publiciteit gekregen om hun mening uit te dragen.
Prijzen en onderscheidingen
Reina Prinsen Geerlingsprijs (1948)
Koepelprijs voor jeugdtheater (1952)
Beste Kinderboek van het jaar (1966).
Hustinx-prijs (1982).
Clara Wichmannpenning van de Liga voor de rechten van de mens (2003), omdat zij “zich haar leven lang en vaak tegen de heersende stroom in heeft ingezet voor de mensenrechten”.
Publicaties (selectie)
Een boot in het koren (Bentveld-Aerdenhout 1977).
Anne Frank is niet van gisteren (Den Haag 1980).
Tijd voor kattekwaad (Amsterdam 1987).
De straat van de heksen (Amsterdam 1990).
De Pim- en Pomnibus (Amsterdam 1992).