Aliona van der Horst
| Naam | Aliona van der Horst |
| Geboren | , |
| Functies | Documentairemaker |
| Bekend van | |
| Periode actief | |
Aliona van der Horst in de media Oeuvre van Aliona van der Horst | |
Tijdens haar studie Russische letterkunde aan de UvA, werd Aliona van der Horst door de Filmacademie gevraagd om te tolken. Het was liefde op het eerste gezicht. Vier jaar later, in 1997, studeerde ze er af. Van der Horst werkte daarna onder meer voor de programmarubrieken Diogenes (VPRO), Werken aan Werk (RVU) en Joy (NCRV).
Met een Russische moeder en een titel in de Russische letterkunde heeft Van der Horst relatief makkelijk toegang tot het Russisch continent. Samen met Maasja Ooms (camera), maakt Van der Horst de documentaireserie Passie voor de Hermitage en de prijswinnende documentaire Boriz Rhyzny. Over de in de communistische ideologie gewortelde liefde van haar ouders maakt ze de documentaire Na de Lente van ’68: een kleine liefdesgeschiedenis. In deze documentaires worden persoonlijke levensgeschiedenissen verhaald of verbeeld, tegen de achtergrond van een veranderende Russische maatschappij. De hoofdpersonen zijn gedoemd om hun levensambities of liefdes te schikken naar de nieuwste wetten, maar zijn allerminst geneigd om hieraan ook toe te geven. In Van der Horst’s films staan individuen centraal die hun eigen, dwarse, unieke weg kiezen. Hun keuzes, motieven, overpeinzingen en reflecties vormen het hart van de film.
Het werk van Van der Horst is erg persoonlijk, ze is vaak zelf te zien of horen in haar documentaires. De zoektocht van de filmmaker vormt vaak de leidraad: ook de mensen die niet mee willen werken, de doodlopende sporen en emotionele reacties van Van der Horst richting hoofdpersoon of cameraman zitten in de film. In lijn daarmee zijn de camerabeelden veelal in videostijl opgenomen: ‘handheld’, vanaf een laag standpunt gefilmd, met veel beweging en dicht op het onderwerp. Van der Horst gebruikt bij voorkeur foto’s of videobeelden uit privé archief die het alledaags leven tot onderwerp hebben. Dat materiaal toont de maker vaak naast actuele beelden van het dagelijks bestaan. De meeste van haar films zijn een mengvorm van zoektocht, interview, archief en documentair gedraaide beelden van het dagelijks leven van één of meer hoofdpersonen.
Voor de documentaire Voices of Bam (2006) heeft Van der Horst een afwijkende vorm gekozen ten opzichte van haar eerder films: de monoloog interieur. Onder beelden van het dagelijks leven in het door een allesvernietigende aardbeving getroffen Iraanse stadje Bam, spreken de overlevenden hun gestorven naaste toe. De film heeft geen vaste verhaalstructuur, maar is als een mozaiek verweven rond associaties in tekst, beeld en geluid. Van der Horst zelf is niet zichtbaar of hoorbaar. Verleden en heden zijn als één opgevoerd, daar waar ze in eerdere films nog overzichtelijk naast elkaar stonden. Met Voices of Bam werd Van der Horst internationaal bekend als documentairemaker.
