Nieuwspresentator: De veranderende rol op de redactie
De veranderende rol op de redactie
Na het opstappen van Dick Simons wordt Ed van Westerloo de nieuwe hoofdredacteur van het NOS Journaal. Echter, voor Van Westerloo op 1 januari 1976 in dienst treedt bij de NOS, wordt door zijn plaatsvervanger Wim Stokla een ingrijpende verandering aangebracht in het Journaal: de invoering van een dubbelpresentatie. Dit is gebeurd om de presentatiestijl te verlevendigen. Bij deze vorm van duo-presentatie is er één hoofdpresentator die het hoofdnieuws brengt en aan zijn zijde zit nog een nieuwslezer die dit aanvult of soft nieuws voorleest. Om deze vorm te bewerkstelligen worden vijf freelance nieuwslezers aangetrokken om de vacatures van deze zogenaamde hulppresentatoren in te vullen, wat opmerkelijk vier vrouwen zijn: Eugènie Herlaar, Lous Haasdijk, Annette Kentie en Ada Monnickendam. Naast deze vrouwen wordt ook Harold Piket aangenomen. Ed van Westerloo weet bij zijn aantreden niet hoe snel hij de freelancers eruit moet werken, aangezien hij niets ziet in de dubbelpresentatie. Hij wil voor het Acht Uur Journaal één presentator en dat moet ook nog eens een echte journalist zijn.
Hiermee introduceert hij het principe van de A-presentatoren. Van Westerloo gaat een rangschikking maken in zijn presentatoren. Enkel de door hem als A-presentatoren aangemerkte nieuwspresentatoren mogen in toerbeurten het Acht Uur Journaal presenteren. Dit om een bepaalde erkenning en vertrouwdheid bij het publiek te creëren. Van Westerloo wil voor zijn Journaal echte ‘anchormen’: mannen die het nieuws in een context kunnen plaatsen en verbanden kunnen leggen. De rest van de presentatoren, de B-presentatoren, mogen alleen de vroege en de late Journaals presenteren. Enkel op zondag en in vakantieperiodes komen ook zij, in een roulatiesysteem, in aanmerking het Journaal van acht uur te presenteren.
Werkzaamheden op de redactie
De rol op de redactie verandert tevens op een andere manier. In de jaren vijftig en zestig wordt een nieuwslezer aangenomen in een dubbelfunctie, meestal nieuwslezer/verslaggever. In de jaren zeventig verandert er iets in de rol die een nieuwspresentator heeft. Een goed voorbeeld is Audrey van der Jagt. Ze wordt namelijk enkel en alleen nieuwslezer en geen redacteur of verslaggever. De enige redactionele taken die zij heeft, zijn het ‘bekkend’ maken van de presentatieteksten. Op één avond presenteert ze de journaals van 19.00 uur, 20.00 uur en een laat Journaal. Ze komt twee uur van tevoren binnen om de schmink in te gaan en daarna de teksten door te nemen, waar ze maar spaarzaam iets aan verandert. Tussen de journaals in is het enkel wachten.
Vanaf het moment dat Van Westerloo de A-presentator introduceert, krijgt de uitzending van acht uur nog meer aanzien. Dit zorgt voor een andere rolverdeling op de redactie tussen verschillende presentatoren. Een presentator van het Acht Uur Journaal bij de NOS hoeft op een dag alleen die uitzending te doen (met uitzondering van invalbeurten en zondagen), waardoor hij of zij zich volledig op die ene uitzending kan richten. Omdat deze Acht Uur presentator al wel rond één uur ’s middags op de redactie aanwezig is, is hij of zij zeer betrokken bij de totstandkoming van de uitzending. Een presentator van de dag- en ochtendjournaals bij de NOS heeft minder redactionele taken, omdat hij of zij elk uur een nieuw journaal moet presenteren. Om zelf items te maken of zich intensief te bemoeien met de samenstelling van een journaal, is geen tijd.
De rol op de redactie verschilt niet alleen qua periode en tijd op de dag, ook bestaan er verschillen tussen de nieuwsorganisaties en de verschillende programma’s binnen een organisatie. Binnen de NOS zijn er namelijk ook nog uitzendingen van het Jeugdjournaal en NOS op 3. Bij deze twee programma’s speelt de presentator een grotere rol op de redactie, in de zin dat hij meer taken heeft. Net als bij de Acht Uur Journaals hoeft een presentator per dienst maar één uitzending te presenteren, waardoor hij meer tijd heeft om het produceren van een uitzending mee te maken. Bij zowel het Jeugdjournaal als NOS op 3 maakt de presentator zelf ook onderwerpen en monteert deze geregeld Bij SBS Hart van Nederland hebben de presentatrices enkel enige invloed bij het bekkend maken van de teksten, maar hebben verder geen redactionele taken.
Vorig hoofdstuk || Volgend hoofdstuk
