Oostenwind: de geschiedenis van Nederlandse Chinezen

Periode	2000
Beschikbaar in archief	Beeld en Geluid
Genre	Documentaire
Decennia	2000-2009
Lengte	49'02
Medium	televisie

Beschrijving

Oostenwind - De geschiedenis van Nederlandse Chinezen is een documentaire uit de serie Werelden van Ikon uit het jaar 2000. Het betreft persoonlijke verhalen van de drie opeenvolgende generaties Chinezen die sinds het begin van de twintigste eeuw in Nederland woonachtig zijn, waarvan velen zowel Nederlandse als Chinese ouders hebben. We zien aan de hand van hun levensverhaal hoe ze geleefd hebben in ons land van hun tijd, in hoeverre en op welke manier ze geïntegreerd zijn en welke sociale of culturele problemen ze hebben ondervonden, van het zoeken van een baan tot hun familiebanden en verlangen naar het eigen land.

De documentaire richt zich op de grachten van Amsterdam, waar in 1911 ten gevolge van havenstakingen Chinezen uit het Verenigd Koninkrijk zijn gehaald om het deficiet aan werknemers te bestrijden. Chinezen waren goedkoop en werkten hard en werden daardoor geaccepteerd en in dienst gehouden. We zien verschillende verhalen van reeds bejaarde mensen over hun leven als jongeren in deze situatie en de daarop volgende economische crisisjaren, waardoor velen hun werk van de havens naar restaurants en winkels verplaatsten, en de Tweede Wereldoorlog.

Daarnaast krijgen we verhalen te horen van de kleinkinderen van de eerste generatie Chinezen in Nederland. Zij groeiden op in een stabieler politiek en economisch klimaat, maar enkelen hadden op sociaal niveau, "halfbloedjes" zijnde, nog problemen met acceptatie door hun omgeving.

Chinese muziek over grachten Amsterdam. Chinese winkel.

100000 chinesen in Nederland naar schatting. Ieder jaar meer. Geschiedenis is nog geen 100 jaar oud.

1911 havenstaking onder zeelieden adam en rdam. daarom Chinezen uit londen gehaald. Goedkoop, hardwerkend Daarom in dienst gehouden. Zorgde voor politieke onrust, maar toch Onderdak in R’dams papendrecht en adamse binnenstad.

Verhaal van een geïntegreerde oudere man.

Boarding houses. Logement voor chin bemanningen die wachten op schepen. Primitieve slaapplaatsen, wel netjes.

Vertellen over opgroeien. Vader van man was belangrijk. Verzorgde wie er op welk schip mee mocht, uitgegroeid tot hotel.

Mid 30 crisis, ook chinezen baan kwijt. Uit noodzaak pindakoekjes verkopen. Regering deed gedwongen deportaties. Veel toevlucht in restaurants, Papendrecht haven opgeheven.

Veel beelden van chinese winkels restaurants, bedrijvigheid.

Weer terug naar man (2 op dit moment, nl en chin sprekend) Kijkt terug op zijn oude woonplaats.

ZEEER persoonlijk. Nederlandse grootouders. Vrouw heeft het over grote verschillen tussen Nederlandse en chinese cultuur/mensen.

We zien 3 vrouwen zitten met foto’s van hun man op schoot. Nederlandse vrouwen met een chinese man.

Verhaal(en) over teruggaan van de ouders naar China.

Verhalen over hoe ze vroeger hun brood verdienden. Vooral via winkels en restaurants.

Tijdens oorlog woonden de meeste in de Adamse jodenwjik. > Zorgde voor grote saamhorigheid. Werden met rust gelaten door duitsers (wellicht door sympathie met japanners). Wel veel armoede.

!!! Lijkt erop of alle mensen op een of andere manier met elkaar verbonden zijn. Idee Hechte gemeenschap.

---

Tweede helft documentaire: Kleinkinderen van de eerste chinezen. Nu op gemiddelde leeftijd.

Heel veel halfbloedjes, veel saamhorigheid. Veel verschil tussen beleving van discriminatie tussen de mensen.

Bij hun ouders, nog sprake van een soort ‘’clans”. Sommige communistisch

Weer veel beelden van leefwijze en cultuur.

Conflicten oude chinese cultuur en westerse cultuur: uithuwen bijvoorbeeld, vrouwen ondergeschikt. a Begin 70, veranderde gezicht van chinese gemeenschap. Naast opkomst restaurants ook veel illegalen met drugshandel. Geen verblijfsvergunningen, zwart circuit voor restaurant koks. Veel problemen met belasting. Daardoor juist veel mensen weg uit horeca.

Sommige kijken met weemoed terug op hun leven hier in Nederland en vragen zich af of ze misschien terug moe(s)ten naar China. Maar velen hebben het hier nog te goed, of hebben andere persoonlijke of familiegerelateerde redenen of niet te vertrekken.

Aflsluitend met een traditioneel chinees lied.

Oostenwind is een documentaire uit de serie Werelden van omroep Ikon uitgezonden op 2 februari 2000 op Nederland 1. Centraal in deze aflevering staat de geschiedenis van de Nederlandse Chinezen. In de documentaire wordt het levensverhaal verteld van en door het nageslacht van de allereerste Chinese immigranten in Nederland die hier vanaf 1911 woonachtig zijn en zowel Nederlandse als Chinese ouders hebben.

http://videotheek.surfnet.nl/play_proxy/mmc/18462/BG_36717-out.wmv

http://www.omroep.nl/ikon/werelden/afl_oostenwind.htm

http://www.nrc.nl/W2/Nieuws/2000/02/02/Rtv/02.html

Makers

Scenario: Karina Meeuwse

Regie: Karina Meeuwse

Adviezen: Digna Sinke

Producent: Fransjoris de Graaf

Productieassistentie: Willem Weemhoff

Camera: Sander Snoep

Geluid: Hugo Helmond

Geluidsmixage: Hugo Dijkstal

Montage: Jelle Redeker, Mario Steenbergen

On-line montage: Joke Treffers

Eindredactie Ikon: Wessel van der Hammen

Tolk: Tong Schraa-Liu

Omroep: Ikon

Serie: Werelden