Oostenwind: de geschiedenis van Nederlandse Chinezen
| Periode | 2000 |
| Beschikbaar in archief | Beeld en Geluid |
| Genre | Documentaire |
| Decennia | 2000-2009 |
| Lengte | 49'02 |
| Medium | televisie |
Beschrijving
Oostenwind - De geschiedenis van Nederlandse Chinezen is een documentaire uit de serie Werelden van de IKON uit het jaar 2000. Het betreft persoonlijke verhalen van de drie opeenvolgende generaties Chinezen die sinds het begin van de twintigste eeuw in Nederland woonachtig zijn, waarvan velen zowel Nederlandse als Chinese ouders hebben. We zien aan de hand van hun levensverhaal hoe ze geleefd hebben in ons land van hun tijd, in hoeverre en op welke manier ze geïntegreerd zijn en welke sociale of culturele problemen ze hebben ondervonden, van het zoeken van een baan tot hun familiebanden en verlangen naar het eigen land.
Door de kleine wereld waar Oostenwind ons doorheen leidt en de zeer persoonlijke verhalen van de verschillende generaties, krijgen we het idee dat we hier in ons land te maken hebben met een zeer hechte en veerkrachtige gemeenschap van mensen, die net als iedereen deel uitmaken van de multiculturele samenleving in Nederland. Over de toekomst wordt verder niet doorgevraagd, de documentaire sluit dan ook af zonder een echte conclusie.
Makers
Scenario en regie Karina Meeuwse
Adviezen Digna Sinke
Producent Fransjoris de Graaf
Productieassistentie Willem Weemhoff
Camera Sander Snoep
Geluid Hugo Helmond
Geluidsmixage Hugo Dijkstal
Montage Jelle Redeker, Mario Steenbergen
On-line montage Joke Treffers
Eindredactie IKON Wessel van der Hammen
Tolk Tong Schraa-Liu
Achtergrondinformatie
De documentaire richt zich op de grachten van Amsterdam, waar in 1911 ten gevolge van havenstakingen Chinezen uit het Verenigd Koninkrijk zijn gehaald om het deficit aan werknemers te bestrijden. Chinezen zijn goedkoop en werken hard en worden daardoor geaccepteerd en in dienst gehouden. Bejaarde mensen vertellen verschillende verhalen over hun leven als jongeren in deze situatie en de daarop volgende economische crisisjaren, waardoor velen hun werk van de havens naar restaurants en winkels verplaatsen, en de Tweede Wereldoorlog.
Daarnaast komen de kleinkinderen van de eerste generatie Chinezen in Nederland aan het woord. Zij groeien op in een stabieler politiek en economisch klimaat, maar enkelen hebben op sociaal niveau, "halfbloedjes" zijnde, nog problemen met acceptatie door hun omgeving. Te zien is dat in veel gevallen tradities nog hoog in het vaandel staan, zoals strenge familierelaties en uithuwelijken. In de jaren zeventig echter, verandert het gezicht van de Chinese gemeenschap. Naast de enorme opkomst van Chinese restaurants komen er ook illegalen met drugshandel ten tonele in de Chinese kringen. Door de steeds slechtere reputatie wordt het moeilijker om verblijfsvergunningen te verkrijgen. Er komen tevens veel mensen in problemen met de belasting, waardoor velen al dan niet gedwongen vertrekken uit de Chinese horeca. Sommige mensen in deze documentaire kijken met weemoed terug op hun leven hier in Nederland en vragen zich af of ze misschien terug moe(s)ten naar China. Maar velen hebben het hier nog te goed, of hebben andere persoonlijke redenen om niet te vertrekken.
Filmmaakster Karina Meeuwse heeft gedurende twee jaar met vele betrokkenen gesproken die haar stukje bij beetje hebben toegelaten in hun wereld, om zo tot deze documentaire te komen. Deze gesprekken hebben tevens als uitgangspunt gediend voor haar boek Het Huis van Han - 100 jaar Chinese geschiedenis in Nederland (A.W. Bruna Uitgevers BV). "Het kostte veel tijd. Wil je iets bereiken, dan moet je hun manieren respecteren: geduldig blijven, continu met twee woorden spreken en eindeloos kopjes thee drinken. Het zijn bovendien mensen die sterk in het heden leven en geen zin hebben om terug te kijken. Ik heb dan ook een paar keer flink de kous op de kop gekregen."
