E.D. Spelberg
Naam | Everhard Dirk Spelberg |
Geboren | NIeuwveen, 21 mei 1898 |
Gestorven | Soest, 8 juni 1968 |
Functies | Omroepbestuurder, omroeper, programmaleider, programmamaker |
Bekend van | VPRO, Vrije geluiden, Gesprekken met luisteraars |
Periode actief | 1926 - 1964 |
Werkt samen met | Nicolette Bruining |
E.D. Spelberg in de media Oeuvre E.D. Spelberg |
Jarenlang de stuwende kracht achter de VPRO
opleiding
Na het gymnasium volgt Spelberg de landbouwhogeschool tot kandidaats. Onder invloed van de Vrijzinnig Christelijke Jeugd Beweging stapt hij over naar een studie theologie. Na de afronding hiervan wordt Spelberg predikant in Egmond aan den Hoef.
VPRO
Als in 1926 de Vrijzinnige Protestantse Radio Omroep wordt opgericht, (om in aanmerking te komen voor een zendvergunning moest men een vereniging zijn), wordt hij secretaris van het bestuur, met als voorzitter Nicolette Bruining. Hun samenwerking zal tot het aftreden van Bruining in 1956 duren. In 1930 krijgt de VPRO eigen zendtijd. In de eerste jaren is Spelberg niet alleen bestuurder, maar ook omroeper, programmaleider en programmamaker. Hij verzorgt morgen en avondwijdingen en houdt religieuze voordrachten. Hij is een van de redacteuren van het programmablad Vrije Geluiden. Tot 1935 vervult hij naast zijn radiowerk het predikantschap in Nijmegen. Pas in 1936 komt hij in vaste dienst van de VPRO als predikant secretaris en hoofdredacteur van een groter geworden programmablad. Hij wordt geholpen door zijn echtgenote, die onder andere programma’s voor kinderen en voor zieke ouden van dagen verzorgt. Zeer bekend wordt zijn wekelijkse radio-rubriek Gesprekken met luisteraars. Hij behandelt daarin religieuze vragen, die hem per brief bereiken. Zij vormen de basis van zijn afstudeerscriptie:'Een radiogemeente. Brieven en beschouwingen'. Hiermee studeert hij af als doctor in de theologie. In de jaren 30 maakt hij een tournee door Nederlands-Indië. Voor de geloofsgenoten daar, zendt de VPRO programma’s uit via de kortegolfzender PHOHI.
Nationale Omroep
De VPRO, voorstander van een ongedeelde omroep, ijvert na de bevrijding voor verwezenlijking van haar ideaal. Zo aanvaardt Spelberg ten tijde van Radio Nederland in Overgangstijd de positie van programmadirecteur van dit grote geheel. De andere omroepen werken tegen en bereiken hun doel: herstel van de zuilenomroep. Spelberg keert terug naar de VPRO en blijft daar tot aan zijn pensionering. Hij was een principieel en strijdvaardig idealist, maar niet op een fanatieke manier. Hij was jarenlang de stuwende kracht achter de VPRO. Op 6 juli 1963 wordt er voor hem een afscheidsprogramma uitgezonden op televisie. In 1964 gaat hij echt met pensioen.