Hans Goedkoop
| Naam | Hans Goedkoop |
| Geboren | Ermelo, 23 augustus 1963 |
| Functies | Presentator |
| Bekend van | Andere tijden, De plantage, De Gouden Eeuw |
| Periode actief | 2000-heden |
| Werkt samen met | Ad van Liempt, Godfried van Run |
| Gallery | Gallery |
Hans Goedkoop in de media Oeuvre van Hans Goedkoop | |
Jeugd
Hans Goedkoop woont de eerste zeventien jaar van zijn leven op de Veluwe. De familie is daar terechtgekomen omdat vader directeur is van een plaatselijke scheepsbouwmotorenfabriek. Geen van allen hebben ze echter een band met de streek.
Na afronding van zijn vwo in Harderwijk gaat Goedkoop een jaar freewheelen. In 1982 begint hij aan de studie Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Het studeren ziet hij als een mooi excuus om niet in militaire dienst te hoeven. Tijdens zijn studie doet hij vrijwilligerswerk, onder andere voor Amnesty International, maar wanneer hij in 1988 stage gaat lopen bij de Haagse Post schiet dit werk er al gauw bij in. Hij mag voor de krant stukken schrijven en daar verdient hij zelfs wat geld mee. Dit werk blijft hij in de loop der jaren doen. Vanaf 1995 schrijft hij over literatuur voor NRC Handelsblad.
De studie geschiedenis gaat niet van een leien dakje. De overzichtstentamens met veel jaartallen vallen hem zwaar en zijn motivatie neemt af. Hij volgt bijvakken bij andere faculteiten en komt zo in contact met Rena Fuks-Mansfeld, hoogleraar Joodse studies. Zij adviseert hem om binnen de geschiedenisopleiding vooral te doen wat hij zelf leuk vindt.
Het spreekt hem aan de geschiedenis te volgen door de ogen van één persoon en zodoende begint hij met het schrijven van biografieën. Hij studeert in 1988 af op een deelbiografie van schrijver en socialist Herman Heijermans, hoe die zijn jeugdjaren heeft doorgebracht en als iemand uit de Joodse minderheid zich een weg weet te vinden in een meerderheidscultuur. De scriptie komt terecht bij Martin Ros van de Arbeiderspers die hem vraagt om een heuse biografie over Heijermans te schrijven. Uiteindelijk werkt hij hier vijf jaar aan. De publicatie, meteen een cum laude promotie, levert hem de Dordtprijs voor de Biografie en de Henriëtte de Beaufort-prijs op.
Eerste aanraking met de media
In de jaren negentig beginnen historici en neerlandici zich bezig te houden met biografieën en dit wordt door de media opgepakt. Tijdens het schrijven van de biografie over Heijermans wordt Goedkoop voor de radio geïnterviewd. Aanvankelijk vindt hij het moeilijk om op commando iets te vertellen, maar gaandeweg krijgt hij er meer aardigheid in. In 1993 is hij voor het eerst te gast in een televisieprogramma, bij Sonja op zaterdag. Hij herinnert het zich goed: “Dat was ontzettend eng. Het was een live programma, prime time op zaterdagavond bij de koningin van de televisie”. Het feit dat hij zich tijdens de discussie staande weet te houden schrijft hij deels toe aan de rust die gastvrouw Sonja Barend uitstraalt. Tot verbijstering van vrienden en familie onderbreekt hij zelfs Sonja’s afkondiging, omdat hij meent zijn punt nog niet te hebben gemaakt. Onbedoeld leidt dit optreden jaren later tot zijn doorbraak als presentator.
Andere tijden
In 2000 bereiden de NPS en de VPRO in coproductie een geschiedenisprogramma voor, Andere tijden. De formule is bepaald en de eerste reportages worden gemaakt. Onder leiding van eindredacteur Ad van Liempt wordt gezocht naar een geschikte presentator die niet de kleur van één van de twee omroepen meeneemt. De redactie wordt verzocht namen te noemen van mogelijke kandidaten. Redactrice Hendrina Praamsma herinnert zich opeens de jonge, enthousiaste historicus die ze in 1993 voor Sonja op zaterdag heeft gevraagd. Intussen heeft hij redactiewerk gedaan voor Van Dis in De IJsbreker, waaruit affiniteit met televisie blijkt. Van Liempt kijkt de aflevering terug en nodigt Goedkoop uit voor een gesprek. Aanvankelijk wil Goedkoop er niets van weten. Hij is bezig met een boek over schrijfster en journaliste Renate Rubinstein en wil zich daar volledig op richten. Van Liempt houdt echter aan en als producente en regisseuse Merel de Geus ook aandringt op een screentest besluit Goedkoop toch in te gaan op het verzoek. Het is zes weken voor de eerste uitzending en het verleidelijke idee om een geschiedenisprogramma te presenteren begint bij hem te leven.
Wanneer er echter twee keer zoveel afleveringen gemaakt gaan worden als hij aanvankelijk verwacht (zesentwintig in plaats van dertien) besluit hij in zijn contract op te laten nemen dat beide partijen na dertien afleveringen van elkaar af kunnen, een unicum volgens Van Liempt. Een laatste kink in de kabel vormt het virtuele decor van het programma. Na het terugkijken van een pilot-aflevering waarin hij tijdens zijn presentatie ongemakkelijk door een virtuele ruimte loopt, besluit Goedkoop alsnog af te haken. Van Liempt zoekt hem meteen thuis op en samen leggen ze de uiteindelijke presentatievorm vast: vóór de titels loopt Goedkoop door een virtuele gang en daarna mag hij staand presenteren. “Niemand anders deed dat, in een duidelijk niet reële ruimte. Het is eigenlijk belachelijk, maar na tien keer weet je dat het Andere tijden is.”
Het programma kent een bescheiden start, maar weet steeds meer kijkers aan zich te binden. De samenwerking met Van Liempt en de hele ploeg loopt zeer goed en Goedkoop blijft het gezicht van het programma.
In 2006 wordt de koude studio en de lopende band verruild voor het atrium van het gebouw van Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. Tegen die tijd mag het programma zich verheugen op een vast publiek van een half miljoen kijkers. Op straat wordt Goedkoop regelmatig door liefhebbers van het programma aangesproken. Hij vindt het geweldig om met een ploeg bij te dragen aan het bereikbaar maken van vaak toch complexe historische verhalen voor een zo groot mogelijk publiek.
Andere programma’s
Vanaf 2006 presenteert Goedkoop een aantal semi-live programma’s, waaronder De avond van de grote boekenquiz. Hij leert hierbij om te gaan met het ontvangen van gasten, interviews afnemen en naar filmpjes toepraten. Wanneer hij in 2007 wordt gevraagd voor de presentatie van het live praatprogramma De kunst stapt hij er met enige bravoure in. Het draaiboek stampt hij goed in zijn hoofd, maar vlak voor het begin gaan de zenuwen toch meespelen.
Het publiek begint te applaudisseren en samen met een ploeg van dertig man maakt hij in opperste concentratie een live programma. De kick vindt hij geweldig, maar hij voelt ook dat hij het niet helemaal in de vingers heeft. Wanneer het tweede seizoen van het programma zonder pardon wordt geannuleerd is hij zwaar teleurgesteld. Achteraf vindt hij het een zegen. Hij wil zich meer toeleggen op programma’s waarin hij als presentator op pad gaat, met mensen praat en dingen meemaakt of ontdekt. Gesprekken mogen langer duren en er is geen regisseur die in zijn oor roept dat hij naar een volgend onderwerp moet. Vanaf 2011 is hij bezig met een dertiendelige serie, uit te zenden tussen december 2012 en maart 2013, De Gouden Eeuw, waarvan hij initiatiefnemer en presentator is.
Verder
Door het televisiewerk kan hij zich aardig bedruipen en hij gebruikt zijn vrijheid om dingen te doen die hij leuk vindt. Naast zijn werk als presentator geeft Goedkoop in het land lezingen over geschiedenis. Presentaties verzorgt hij als het over iets gaat wat hemzelf aangaat. Hij is nog altijd bezig met zijn boek over Renate Rubinstein en brengt ondertussen andere boeken uit. Daarnaast schrijft hij voor NRC Handelsblad en voor een wetenschappelijk tijdschrift.
Bibliografie
Iedereen was er. Feest voor Renate Rubinstein (2015)
