Jac Hey
Naam | Jac Hey |
Geboren | Gouda, 1906 |
Functies | Decorontwerper, maquettebouwer |
Bekend van | |
Periode actief | 1951- 1971 |
Werkt samen met | Peter Zwart, Tijmen de Bree, Martien van den Dijssel, Jan Pet |
Trivia | is in de jaren vijftig regelmatig ingezet als figurant bij tv-programma's |
Gallery | Gallery |
Jac Hey in de media Oeuvre Jac Hey |
Jac Hey is vanaf de de eerste uitzending werkzaam als decorschilder en -bouwer op de decorafdeling onder leiding van Peter Zwart. Begin jaren zestig gaat hij zich specialiseren in maquettebouw. Hij werkt tot zijn pensioen met veel plezier bij de televisie.
Hey groeit op in Gouda in een socialistisch gezin. Vanwege die politieke overtuiging wordt vader Hey ontslagen en daarom halen ze zoon Jack, een van de zes jongens in het gezin, op zijn dertiende van de MULO zodat hij als leerling-schilder in een aardewerkfabriek de kost kan verdienen. In 1931 verhuist Hey naar Huizen en wordt daar chef bij een aardewerkfabriek. Tijdens de crisisjaren gaat het bedrijf failliet. Hey, die inmiddels een gezin heeft, begint voor zichzelf als reclame-schilder en drukker van stencilwerk. Hij combineert het met een krantenwijk voor Het Vrije Volk.
Eind jaren veertig werkt Hey mee aan de opbouw van de feestzalen in Hotel Hamdorff, waar elk jaar legendarische Carnavalsfeesten gehouden worden. Daar ontmoet Hey de Larense beeldhouwer-schilder Peter Zwart die enkele jaren later door Willy van Hemert gevraagd wordt decors te verzorgen voor de eerste televisie uitzending. Hey helpt Zwart vanaf de eerste uitzending met bouwen, schilderen en decoren. De eerste maanden werkt hij freelance en per 1 oktober komt hij bij de NTS in vaste dienst als tweede assistent van Zwart.
Het kleine team moet flink de handen uit de mouwen steken. De af- en opbouw van decors vindt grotendeels in de studio plaats en bij voorkeur 's nachts zodat er zo veel mogelijk tijd overblijft voor repetities. De eerste jaren lopen de werkzaamheden door elkaar, ontwerper Zwart schildert of behangt mee en Hey ontwerpt ook wel eens een decor als Zwart of Pet geen tijd hebben. Hey staat ook regelmatig als 'levend decorstuk' te figurenen. Als de uitzenduren toenemen, groeit de decorafdeling mee en ontstaan er steeds meer specilisaties. De ontwerpwerkzaamheden en de bouwwerkzaamheden komen verder uit elkaar te staan. Hey is aanvankelijk een van de voormannen die bij decorbouw een ploeg vakmensen leidt.
Zo rond 1959 stapt Hey over van decorbouw naar de ontwerpafdeling waar hij zich specifiek bezig gaat houden met het maken van maquettes. In eerste instantie zijn die maquettes bedoelt voor nieuwe, onervaren regisseurs. Aan de hand van een maquette kunnen ze gemakkelijker de cameravoering en de mise en scene voorbereiden. Bovendien geeft het de regisseur en de decorontwerper nog de mogelijkheid om aanpassingen te maken voordat het decor echt gebouwd gaat worden. Als snel gaan regisseurs ook maquettes gebruiken in de programma's zelf, een bekend voorbeeld is het dorp van Swiebertje dat ter inleiding van het programma uitgebreid in beeld is.
De verhuizing van de afdeling Ontwerp van de Ambachtschool in Bussum naar de Emmastraat in Hilversum in 1960 is een hele verbetering qua werkomgeving. Hey krijgt een deel van de zolder toebedeeld als werkplaats voor zijn maquettes, maar Hey kan alle aanvragen niet alleen af. De decorontwerpers schieten dan te hulp, zo maken bijvoorbeeld Hans Chr. van Langeveld, Peter Keesom en Jan van der Does regelmatig zelf hun maquettes. Al in 1961 vraagt Hey om versterking van "bijvoorbeeld een binnenhuisarchitect, tevens handig schilder" en een "minder zware hulp met grote handvaardigheid". In plaats daarvan krijgt de eigenzinnige Hey een collega die tevens zijn chef wordt en die het reilen en zeilen van de kleine afdeling in de gaten moet gaan houden. Gerard Buurman krijgt deze taak en dat is niet gemakkelijk. Hey is een ondeugende man, hij veroorlooft zich nogal wat vrijheden en zijn werkhouding is niet altijd heel correct, wat tot veel conflicten leidt tussen Hey en Buurman (en Zwart).
In 1964 wordt de maquette afdeling versterkt met Tijmen de Bree en in 1968 met Martien van den Dijssel die beide enkele jaren daarvoor bij de NTS begonnen als decorschilder. Deze collega's kunnen het overigens heel goed vinden met Hey. Een grote verandering voor decor ontwerp en decorbouw is de overgang naar kleurentelevisie. In 1971 gaat Hey met zeer grote tegenzin met pensioen. Hij blijft echter decors ontwerpen voor amateurtheater club "De Plankeniers" en komt regelmatig bij de NOS langs om spullen te "lenen". Hij blijft tot hoge leefdtijd gezond, tot zijn