Wim Koole

Wim Koole in 1988

Naam	Wim Koole
Geboren	Ritthem, 29 november 1929
Gestorven	Muiderberg, 12 april 2009
Functies	omroepbestuurder, eindredacteur
Bekend van	IKON
Periode actief	1963-2008
Werkt samen met	Trudy van Keulen, Mary Michon, Wim Neijman, Lejo Schenk
Wim Koole in de media Oeuvre van Wim Koole

Wim Koole groeit op in Zeeland. Hij wil journalist worden, maar gaat toch theologie studeren. Deze beide belangstellingen komen samen als hij in 1964 begint als directeur bij de IKOR. Naast kerkdiensten worden bij de IKOR steeds meer maatschappelijke programma’s uitgezonden. Dit past goed bij Koole. Hij blijft directeur van de IKOR, later de IKON, tot aan zijn pensioen in 1989.

Kooles visie

Koole streeft in zijn programmering van de IKON naar kwaliteit. Als hij in 1976 voor zendtijd voor zijn kleine omroep moet vechten, haalt hij de (inter)nationale waardering voor IKON-programma's aan. In zeven jaar hebben IKON-programma's dertien nationale en internationale prijzen en onderscheidingen ontvangen. Veel programma's zijn daarnaast overgenomen door buitenlandse omroepen. 'Wat over de grens goed genoeg blijkt om door iedereen gezien te worden op een gunstig tijdstip, dreigt in ons land door een getalsmechanisme vermalen te worden. Ook al gaan we zelf niet zo met de cijfers om, anderen drukken de waarde en betekenis van de IKON wel in kijkdichtheidscijfers uit. Degenen die dat doen, vermelden er nooit bij dat je verbannen kunt worden naar tijdstippen die zonder meer kansloos zijn. En pas dan wordt vastgesteld dat toch niemand naar de IKON wil kijken'.

De onderwerpen die bij de IKON aan bod komen, worden gekozen vanuit de geloofsovertuiging. Onderwerpen die binnen de kerk spelen, krijgen een plaats in de programmering, hoewel de vertaling niet een op een hoeft te zijn. Programma's die onder zijn leiding tot stand komen zijn het spraakmakende Dr. Eduard Wirths, SS-arts te Auschwitz en De medemens en Friedrich Weinreb (1970). Ook een uitzending over de openlijk over erotiek sprekende dichter-theoloog Jan Wit (1969) krijgt een plek binnen de programmering.

Koole is verantwoordelijk voor kindertelevisie waarin eigen verhalen en opvattingen van kinderen centraal staan. Voorbeeld hiervan is de serie Heeft de regen een vader?. De Geloof, hoop & liefde show (1978), gepresenteerd door Wim Neijman, wordt vaak gezien als de oerknal van de emotie-talkshow op de Nederlandse televisie. Een pionier is Koole ook in de ontwikkeling van televisiedrama als Sanne en Allemaal tuig! over jongeren in een realistische, eigentijdse omgeving. Problematiek binnen gezinnen zijn het uitgangspunt in Een spannend bestaan en Familie Wijntak.

De zin van televisie

Om te zien hoe het medium de mens beïnvloedt ontwikkelt hij in het kader van 25 jaar televisie de driedelige reeks Ons dagelijks beeld (1976). De serie vindt zijn weerslag in een gelijknamig boek van zijn hand. Het medium blijft hem intrigeren. Als in 1982 vier IKON journalisten worden gedood in El Salvador, raakt dat hem als directeur diep. Het roept bij Koole tevens de vraag op naar de zin van televisie maken. Hij verdiept zich in psychiatrie en sociale psychologie om de spanning tussen het massamedium tv en het persoonlijke dat hij zichtbaar wil maken, te overbruggen.

Het antwoord dat Koole voor zichzelf vindt ligt in het begrip troost. Waar de kerkelijke praktijk voor veel mensen vaak weinig persoonlijke herkenning biedt, kan televisie intimiteit creëren die troostend en helend uitwerkt. Over deze thematiek promoveert hij in de theologie aan de universiteit van Leiden in 1993 met zijn proefschrift, De troost van televisie: ervaringen van kijkers en makers. ’Televisie is de meest gezochte en best geaccepteerde vorm van compensatie voor gevoelens van vereenzaming en frustratie’, schrijft hij in 1996. ’De beeldbuis is het altijd beschikbare gezelschap dat met programma’s over menselijke ervaringen erkenning en herkenning aanbiedt.’

Koole staat mede aan de wieg van Nederland 3 in 1988. Voor zijn werk ontvangt Koole in 1989 de ere-Nipkow. Na zijn pensionering zet Koole zich onder meer in voor de World Association for Christian Communication (WACC). Vanaf september 2006 is hij anderhalf jaar voorzitter van de Nederlandse Moslim omroep NMO.

Bron: memoriam Lejo Schenk op de site van IKON Bron: 'Leeuwarder Courant', 31-08-1976

Prijzen en onderscheidingen

Ere Nipkowschijf (1989)

Koninklijke onderscheiding (1989)

Publicaties

(Selectie)

Ons dagelijks beeld: over geloof en televisie / Wim Koole. Baarn: Ten Have, 1986.

De troost van televisie: ervaringen van kijkers en makers. Proefschrift / Wim Koole. Kampen: Uitgeverij Kok, 1993.

Een spoor van emoties: een fragment televisiegeschiedenis / Wim Koole. Kampen: Uitgeverij Kok, 1996.