Hermanus Jacobus Ypes

(bron: familie Ypes)

Naam	H.J. Ypes
Geboren	Deventer, 29 maart 1904
Gestorven	Bilthoven, 22 maart 1973
Functies	zendamatateur, televisiepionier
Bekend van	Experimenten met Nipkowschijf
Periode actief	1924-1973

Ypes, een gedreven amateur

H.J.Ypes volgt een opleiding tot marconist aan de Handelsschool en de Zeevaartschool. In zijn eerste baan verzorgt hij radioverbindingen op de grote vaart. Later verlaat hij de zee en gaat werken bij Philips. Vervolgens begint hij in Deventer een winkel voor radio-onderdelen en een reparatiewerkplaats met vijf werknemers. Wanneer de Tweede Wereldoorlog uitbreekt besluit hij weer te gaan varen, tot hij in 1946 de zee vaarwel zegt en een baan aanneemt bij het KNMI in De Bilt. Daar geeft hij trainingen aan opstellers van weerrapporten.

de praktijk

In zijn vrije tijd beoefent hij zijn radiohobby als zendamateur. Zijn “call sign” is PA0PIM. Hij maakt veel verbindingen met andere zendamateurs. Wanneer hij hoort dat in het land demonstraties worden verzorgd met het verschijnsel televisie bouwt hij zijn eigen ontvanger met de Nipkowschijf. Het systeem wordt grofrastertelevisie genoemd.

Wij schrijven 1935. In Deventer maakt Ypes zich op om een demonstratie bij te wonen in Apeldoorn. Daar zal ingenieur Freek Kerkhof een demonstratie geven met beeldoverdracht door middel van electronica. Kerkhof is ook radio-amateur met als roepnaam PA0KT. Ypes is zeer geïnteresseerd en vindt het jammer dat de demonstraties van Kerkhof overal in het land plaatsvinden. Hij schrijft Kerkhof een brief en vraagt of het niet handiger is de signalen via de lucht, draadloos dus, uit te sturen. Dat bespaart veel enthousiaste mensen reistijd. Kerkhof gaat in Eindhoven, waar hij bij Philips werkt, aan de slag en bouwt een zender voor de 80 meterband. Ypes heeft zijn ontvanger klaar en sluit hem aan op zijn beeldweergever. Die maakt gebruik van de zogenaamde Nipkowschijf.

YES!!!

Op een zondagmorgen stemt hij af op de afgesproken frequentie en het beeld komt tevoorschijn. Geluid wordt niet mee uitgezonden maar het experiment is volledig geslaagd. Er komen meer uitzendingen en op zondag 19 juli 1936 stelt Ypes zijn apparatuur op ten huize van een mede amateur in Doesburg. Als de uitzending begint verschijnt de vrouw van ingenieur Kerkhof in beeld en zij spreekt enkele woorden. Omdat er geen geluid wordt meegezonden heeft Ypes een plaatsgenote meegenomen die kan liplezen. Dini Jansen zegt wat mevrouw Kerkhof vertelt en na enige tijd is de uitzending beëindigd. Een krantenverslag herinnert aan deze bijzondere gebeurtenis.

De aanwezige amateurs zijn zeer opgetogen en ook zij gaan aan het werk om ontvangst thuis mogelijk te maken. Ypes en Kerkhof gaan verder met demonstraties van draadloze beeldoverdracht. Ypes vervangt zijn Nipkowschijfontvanger door een ontvanger met een kathodestraalbuis.

vier grote namen

Gezegd mag worden dat wat pioniers als Corver en Idzerda voor de radio hebben gedaan, voor de ontwikkeling van televisie is gedaan door de heren Kerkhof en Ypes.