Tijmen de Bree

1972

Naam	Tijmen de Bree
Geboren	, 1940
Functies	decorontwerper, maquettebouwer
Bekend van	'
Periode actief	1960-1995
Werkt samen met	Martien van den Dijssel, Jac Hey, Gerard Buurman, Ton van Roemburg, Fried van der Linden
Oeuvre Tijmen de Bree

Tijmen de Bree heeft 35 jaar maquettes, schaalmodellen en rekwisieten gemaakt voor de televisie. Hij begint in 1960 als hij net uit militaire dienst komt bij de NTS als decorschilder. Zijn oom is goed bevriend met Peter Zwart, hoofd van de afdeling Ontwerp en Zwart helpt hem aan een baan. In 1964 maakt De Bree de overstap naar de maquette afdeling die op dat moment bestaat uit decorontwerper van het eerste uur Jac Hey en Gerard Buurman als chef. De afdeling deelt de zolder op de Emmastraat in Hilversum met de grafisch ontwerpers en de decorontwerpers zitten één etage lager.

De Bree in 1960

In de jaren zestig wordt er als de regisseur daarom vraagt een maquette gemaakt op basis van de ontwerptekening. Aan de hand van deze maquettes kan de regisseur namelijk goed inschatten welke shots er mogelijk zijn, of de draairichtingen van de deuren bijvoorbeeld goed zijn en hoe de acteurs of presentator zich door het decor kunnen bewegen. Wat opvalt is dat deze maquettes enorm gedetailleerd zijn en volledig in kleur, terwijl de decors in de studio vaak nog in zwart, wit en grijstinten gebouwd en geschilderd worden.

Naast maquettes ten behoeve van de decorontwerpers en regisseurs maakt de afdeling ook maquettes, schaalmodellen en rekwisieten die in beeld komen. Regelmatig worden maquettes gebruikt in de programmaleaders, zoals bij 't Schaep met de 5 pooten en Swiebertje. Speciale effecten, zoals rook en explosies vallen ook onder de werkzaamheden van de maquette bouwers. Een van de programma's waar De Bree veel voor werkt in de jaren zeventig is het wetenschap programma Horizon, waarin allerlei proeven gedaan worden. Historisch drama, zoals Willem van Oranje vereist vaak vele bijzondere rekwisieten.

Eind jaren zestig verhuist de afdeling Ontwerp naar het Mediapark. Kleurentelevisie en in het bijzonder de chroma-key techniek zorgen even voor een opleving het gebruik van decors op schaal. Men probeert om personen met behulp van chroma-key in decors op een kleinere schaal te maken omdat dat aanzienlijk scheelt in de kosten. Helaas veroorzaakt het verschil in perspectief en vertekening een onoverkomelijk probleem.

Het werk vergt een hoop creativiteit. Zo krijgt De Bree eens van de AVRO de opdracht om een schaalmodel van de Mount Everest te maken voor de reportage van de Nederlandse Mount Everest expeditie in 1982. En zowat onmogelijke klus. Collega Fried van der Linden komt op het idee om een bestaand schaalmodel uit Duitsland te lenen en daar een contra-mal van te maken met aluminiumfolie. Als expeditieleider Xander Verrijn Stuart komt kijken blijkt helaas dat het schaalmodel prachtig de zuid kant van de berg toont, terwijl de expeditie via de noord-kant gaat. In alle haast moet er dus nog een heel stuk bij gemaakt worden op basis van kaarten en foto's. Uiteindelijk is zo dus een enorm en uniek schaalmodel van het gebergte dat dan ook een prominente plek krijgt tegenover de receptie van de Hoofdafdeling Ontwerp.

De Bree krijgt in de loop van de jaren enkele nieuwe collega's: Martien van den Dijssel, Ton van Roemburg en Fried van der Linden, maar de hoeveelheid werk stagneert in de jaren tachtig. De afdeling moet commercieel gaan werken en de hoge kosten van het handwerk dat de maquettebouwers verrichten is simpelweg te duur voor televisieproducenten. In 1995 komt er dan ook een einde aan de carrière van De Bree en de afdeling maquettebouw.