Bert Janssens

Naam	Bert Janssens
Geboren	Rotterdam, 1953
Functies	eindredacteur, programmamaker, producent, hoofdredacteur
Bekend van	Johan Cruijff: en un momento dado, Bridging the Gap, Doc Blogs, Holland Doc, DDD De Donderdag Documentaire, Edda, een midwinternachtdroom, De vloer op, Dossier Deborah, Ondertussen in Nederland
Periode actief	1978 -heden
Werkt samen met	Pieter van Huystee, Peter Delpeut, John Appel, Niek Koppen, Barbara Truyen, Annemiek van der Zanden, Margje de Koning
Bert Janssens in de media Oeuvre Bert Janssens

Er bestaat een flink aantal mensen op wie de lijfspreuk Luctor et Emergo van toepassing is en Bert Janssens is één van hen. Als directeur en hoofdredacteur van de Humanistische Omroep (HUMAN) heeft hij na twee jaar beroep niets kunnen veranderen aan de drastische inkorting van zendtijd die het Commissariaat van de Media de omroep in 2007 oplegt. Sindsdien 'doet' de omroep het jaarlijks met 25 in plaats van 40 uur tv zendtijd en 74 uur radio, waar het totaal eerder stond op 160. Aan Bert Janssens de opdracht om een kleine omroep als deze op de kaart te zetten en in het blikveld te houden van de Nederlandse televisiekijker,- en radioluisteraar. Het lijkt een opdracht die goed aan hem besteed is: de oud programmaleider van De Balie en ex projectontwikkelaar bij het RO Theater beweegt zich in de frontlinie waar het gaat om het inzetten van nieuwe digitale platforms ten gunste van zijn expertisegebied: de Nederlandse documentaire. Wie klein is, moet slim zijn, of: hoe een kleine omroep zijn flexibiliteit en directe achterban inzet om scherp in beeld te blijven.

Als afgestudeerd gymnasiast, vertrekt Bert Janssen op negentienjarige leeftijd naar Amsterdam voor de studie Spaanse taal- en letterkunde - en later ook massacommunicatie - aan de UvA. In zijn studietijd is hij Coordinator van het Centrum voor Chileense Cultuur in de hoofdstad. Na zijn universiteitsstudie werkt hij als freelance producent en programmamaker voor onder meer de VARA. Vanaf 1985 tot 1992 is hij als programmaleider verbonden aan Theater De Balie.

Terug naar zijn geboorteplaats gaat hij in 1992, als hem een aanstelling wordt aangeboden als projectontwikkelaar bij het RO Theater. Het Stimuleringsfonds StiFo richt zich in haar honoreringsbeleid halverwege de jaren negentig sterk op disciplinaire kruisbestuivingen. Coproducties tussen theater- en televisiemakers schieten uit de lucht en ook het RO Theater krijgt de kans om een aantal bijzondere projecten op te zetten. Bert Janssens initieert en begeleidt onder meer de nachtelijke voorstelling Edda, een midwinternachtdroom, een zeven uur durende theatrale vertelling van Oudgermaanse mythen uit de Edda in een vertaling van Marcel Otten, die live wordt uitgezonden op de VPRO radio. In samenwerking met de HOS ontwikkelt Bert Janssen een aantal televisiefilms, waarin het theatrale gegeven van de eenheid van tijd en ruimte voorop staat. Succesvol is de film Dossier Deborah, waarin de kijker deel is van een rechtbankverhoor van een moeder die haar kind vermoordde. Actrice Sabrina van Halderen vertelt het verhaal in een half uur, van begin tot eind, recht in de camera. Pas aan het eind van de film wordt er uitgezoomd en worden de rechters die in dezelfde ruimte zitten zichtbaar. Bert Janssens is blij met de flexibiliteit en vrijheid die de relatief kleine Humanistische Omroep het RO Theater biedt. Uit de samenwerking rolt een nieuwe functie voor de projectontwikkelaar: eindredacteur televisie bij de HOS (later HUMAN).

Tussen 1998 en 2004 werkt Bert Janssens als eindredacteur televisie voor de Humanistische Omroep. In 2004 krijgt hij bij deze omroep een aanstelling als directeur/hoofdredacteur. Binnen een jaar krijgt Janssens van het Commissariaat van de Media te horen dat zijn omroep stevig gekort wordt in zendttijd en het hieraan gekoppelde structurele productiebudget. De Humanistische Omroep Stichting HOS valt onder de groep levensbeschouwelijke omroepen (39f omroep), wat inhoud: geen leden en volledige overheidsfinanciering op basis van de grootte van de geloofsgroep. Humanisten zijn niet geregistreerd zoals elke gedoopte katholieke Nederlander. Daarnaast vormt autonomie de grondslag van de beweging, wat maakt dat een humanist zich vaak gelijktijdig bedient van een veelheid aan levensovertuiginigen, zoals atheisme, boeddhisme, hindoeisme, taoisme, of christendom. Er is op basis van artikel 39f geen beleid te schrijven op een achterban waarvan de individuele leden niet aan één hoofdstroming toe te wijzen zijn, zo laat het Commissariaat na een rechtsgang van twee jaar alsnog weten. Crossmediaal denken, dat wordt Bert Janssens overleeftechniek voor de omroep vanaf deze uitspraak.

In 2007 introduceert Bert Janssens Doc Blogs. Vanaf dan wordt van documentairemakers die een film maken in coproductie of in opdracht van HUMAN verwacht dat zij een eigen blog bijhouden, waarin verslag wordt gedaan van het maakproces van de documentaire waaraan ze op dat moment werken. Dat kan naar volle vrijheid van de maker via foto's, dagboekverslagen, artikelen en (ruw) beeldmateriaal. Blogbezoekers wordt gevraagd hierop te reageren en de maker kan de de tips en suggesties die gepost worden gebruiken voor bijvoorbeeld research of productie. Zo wordt het DocBlog een instrument om een betrokken publiek te creeeren nog voordat de documentaire op doek of televisiescherm verschijnt.

Op het IDFA van 2008 gaat de documentaire Bridging the Gap in premiere. Eind Augustus 2009 wordt de bioscooptour afgetrapt met een vertoning in Het Ketelhuis. De film van maakster Corinne van Egeraat doet verslag van de ervaringen van een jonge Nederlandse ontwikkelingswerker in Sudan. Via de DocBlog van deze documentaire verdiepte de maakster zich in de materie door te bloggen met praktiserende twintigers in het buitenland en geëngageerde thuisblijvers. Vier jaar vooraf aan die datum is Bert Janssens als adviseur al intensief betrokken bij de film. Ook Jos de Putter's inmiddels uitgezonden documentaire Beyond the Game, over professionele World of Warcraft spelers kent een goed bezocht DocBlog. Hannie van den Berg en Jan van den Berg volgen het wetenschappelijk onderzoek naar het Higgs-deeltje in Genève op hun DocBlog.

Op 29 augustus 2009 introduceert de NPO de embedded player: een omroepplayer die internetgebruikers kunnen toevoegen aan hun eigen website of weblog, om fragmenten uit de beschikbare 400.000 uur aan omroepmateriaal op de website uitzending gemist te vertonen, op te zoeken of om ze van commentaar te voorzien. Het is een geschenk uit de hemel voor Bert Janssens, die grote kansen ziet voor het verspreiden van documentaires. Een jaar eerder heeft hij in een interview met het NRC laten weten dat de publieke omroep het uitlenen van programma's zo makkelijk mogelijk moet maken. Studenten die beeldmateriaal bij hun werkstuk kunnen toevoegen en scholen die alle documentaires over Jan Wolkers verzamelen, zo beschrijft Bert Janssens de - als het aan hem ligt - zéér nabije toekomst. Gelukkig doet de HUMAN hoofdredacteur wat er vanzelfsprekend ook van hem verwacht wordt: hij schrijft erover op zijn eigen weblog.