Oorlogradio

In de Tweede Wereldoorlog maakt de Duitse bezetter zich meester van alle media in Nederland. Er wordt een strenge censuur op alle nieuws geplaatst. Luisteren naar andere dan de gecontroleerde radiozenders wordt streng verboden. In Londen maakt de Nederlandse regering in ballingschap graag gebruik van de mogelijkheid die de BBC in Engeland biedt om radioboodschappen naar het bezette Nederland te zenden. De eerste uitzending van Radio Oranje via de "European Service" van de BBC is op 28 juni 1940. Vanaf die dag zitten duizenden Nederlanders 's avonds om 9 uur aan hun radio gekluisterd. Die staat heel zacht om eventuele "foute" buren niet wijzer te maken. De uitzendingen worden gedaan op diverse golflengten (frequenties te berekenen via de formule 300.000: golflengte in meters= kilohertz). In de lange golf op 1500 meter, in de middengolf op 373, 285 3n 261 meter, en in de korte golf in de 49, 41 en 31 meterbanden.

Omdat de Duitsers geen controle hebben over de BBC in Londen, doet de bezetter verwoede pogingen om deze uitzendingen te verstoren. Dat gebeurt door een sterke radiozender op dezelfde frequentie als Radio Oranje te laten uitzenden. Het gebruik van een raamantenne biedt wat verlichting van de storing maar is niet zonder gevaar. Een raamantenne is niet makkelijk verdekt op te stellen en bij een eventuele huiszoeking wordt die al snel ontdekt. Een betere oplossing is het gebruik van een speciaal daarvoor geconstrueerd filter. Door het antennesignaal toe te voeren aan een spoel die op een bepaalde manier is verbonden met een variabele condensator en een variabele weerstand, kan men het signaal van de stoorzender dermate verzwakken dat de gewenste zender beter te beluisteren is. Het apparaat zeeft als het ware de ongewenste signalen uit. Het krijgt al snel de naam "Moffenzeef".

In 1943 moeten alle Nederlanders hun radio inleveren. Alleen de "foute" Nederlanders, zij die met de bezetter heulen, mogen hun radio behouden. Niet iedereen geeft gehoor aan dit bevel. Veel radio's verdwijnen ondergronds. Amateur- technici zoeken via allerlei ondergrondse kanalen naar onderdelen om een nieuwe ontvanger te maken. Het is vaak een eenvoudige buizenontvanger met de nodige problemen. Bij het afstemmen kan het gebeuren dat de ontvanger signalen gaat uitzenden die in de buurt op de radio te horen zijn al gillende fluittonen. De Mexicaanse Hond. Ook kan het gebeuren dat de radio als zender gaat werken. De luidspreker fungeert dan als microfoon waardoor de gesprekken op een radio in de buurt te horen zijn. Dat dit grote gevaren meebrengt is duidelijk. Tegen het einde van de oorlog komen stroomstoringenv eel voor. Om toch naar radio Oranje te kunnen luisteren maakt de kristalontvanger haar entree. Dit apparaatje gebruikt geen externe stroombron en kan daardoor overal worden gebruikt.