Netty Rosenfeld

Netty Rosenfeld in 1977

Naam	Netty Rosenfeld
Geboren	Amsterdam, 29 december 1921
Gestorven	Amsterdam, 14 oktober 2001
Functies	omroeper, radiomaker, programmamaker, presentator, documentairemaker
Bekend van	AVRO, Een mens is maar een mens, Espresso, Scala, Culemborg bijvoorbeeld
Periode actief	1944-2001
Werkt samen met	Henk van den Broek, Arie Kleijwegt, Frits Thors, Bob Uschi
Trivia	Trivia
Gallery	Gallery
Externe info	Dossier Beeld en Geluid: omroepers, het verdwijnen van een vak
Netty Rosenfeld in de media Oeuvre van Netty Rosenfeld

Netty Rosenfeld wordt geboren als een kind van joodse ouders. Haar moeder overlijdt bij haar geboorte dus wordt ze door haar vader opgevoed. Als jonge vrouw is Rosenfeld verpleegster bij het ziekenhuis Centrale Israelitische Ziekenverpleging in Amsterdam. In 1942 besluit ze onder te duiken, nadat ze heeft gezien hoe veel van haar patiënten worden afgevoerd. Wanneer de oorlog voorbij is blijkt haar vader in concentratiekamp Sobibor te zijn vergast. De vijf oorlogjaren omschrijft ze later als "vijf jaar dood zijn". Die vernederende periode is volgens haar bepalend voor alles wat ze later is gaan doen.

Aanvankelijk is ze actief als Montessori-leidster, maar haar fascinatie voor de radio brengt haar ertoe dit medium op te zoeken. De omroepcarrière van Rosenfeld begint in 1944 bij Radio Herrijzend Nederland. Ze wordt daar aangenomen als omroepster. Het is een moeilijke tijd. Meteen na haar eerste uitzending komen er al antisemitische brieven binnen. Later werkt ze bij de radio van de AVRO en de VARA. Bij de eerste weigert ze als omroepster orkesten aan te kondigen die tijdens de oorlog hebben doorgespeeld. Dat dit haar de baan kan kosten maakt haar niet uit. Rond 1948 stapt ze over naar de VARA waar ze voor het eerst programmamaker wordt. Bij de AVRO is ze een tijdje later te zien als omroepster op televisie. Ze presenteert de allereerste uitzending van de AVRO op 5 oktober 1951. Ondertussen presenteert ze vrouwenprogramma's op de VARA-radio. In de jaren zestig stapt ze over naar de VPRO waar ze verschillende programma's gaat presenteren, zowel op radio als televisie. Ze houdt van het daar heersende open klimaat. In die tijd staat ze bekend als 'de mooiste radiostem van Nederland'. Naast de VPRO is ze ook actief bij de NOS en de KRO-radio.

Twee gebeurtenissen zorgen voor verandering in haar leven. In 1968 scheidt ze van Arie Kleijwegt, wat ze omschrijft als "opnieuw een vernederende ervaring". In 1972-73 neemt ze pauze van de mediawereld in Hilversum en doet ze onderzoek naar werkende jongeren, waarbij ze zelf naast hen aan de lopende band gaat werken voor de complete ervaring. Meteen daarna start haar carrière als documentairemaakster, waarin het vooral draait om het thema overleven. In 1975 ontvangt ze de belangrijkste Nederlandse televisie onderscheiding, namelijk de Zilveren Nipkowschijf, voor haar documentaireserie Culemborg bijvoorbeeld.

De documentaires die Rosenfeld maakt gaan vooral over sociale thema's als onrecht en armoede. Het lot van asielzoekers heeft haar bijzonder aangegrepen. Haar producties gaan op het eerste gezicht vaak over gewone mensen die een bijzonder verhaal blijken te kunnen vertellen. Daarnaast hanteert ze een bijzondere stijl waarin ze duidelijk afstand bewaart. Ze zegt hierover: "Ik wil niet meedoen aan al het gejammer op die televisie. Je merkt aan mensen hoe ze gevormd zijn door de praatprogramma's. Ze zijn gepokt en gemazeld en zien een camera, dan denken ze, zo doe ik het ook." (Trouw, 15 oktober 2001). Voorbeelden van documentaires die Rosenfeld gemaakt heeft zijn De lijn, Landgenoten, De jubilaris en Primo Levi. Rosenfeld zelf beschouwt de laatstgenoemde als de belangrijkste documentaire die ze gemaakt heeft.

Naar mate ze ouder wordt vindt ze het fysiek moeilijker worden om haar producties te maken. Vooral het reizen vindt ze vermoeiend. Toch zet ze door omdat haar films "gemaakt moeten worden". Tot een half jaar voor haar dood is Rosenfeld nog aan het werk. Haar laatste documentaire (Zonder rabbinaal toezicht), die over de zoektocht naar haar joodse identiteit gaat, wordt in mei van 2001 in de serie Dokwerk uitgezonden. In de zomer van datzelfde jaar wordt ze ziek en in oktober overlijdt ze. In 2002 wordt een in memoriam uitgezonden onder de titel IM Netty Rosenfeld.

Prijzen en onderscheidingen

Zilveren Nipkowschijf in 1975 voor Culemborg bijvoorbeeld