Een kettingzaag voor het verleden

Periode	1997
Beschikbaar in archief	Beeld en Geluid
Genre	Documentaire
Decennia	1990-1999
Medium	televisie

Beschrijving

Documentaire uit het programma Het Uur van de Wolf over het leven van filmmaker Louis van Gasteren. Van Gasteren vertelt persoonlijk over zijn opvoeding, zijn artistieke ouders: de vader een gevierd acteur, de moeder een succesvolle zangeres. Hij vertelt over hoe hij te werk gaat tijdens het filmmaken, over zijn relatie met zijn vrouw Joke, zijn grachtenpand waar hij al zijn gehele leven woont, zijn tijdelijke herdersleven op Sardinië en zijn oorlogsverleden. Vooral dit laatste is vrij omstreden: van Gasteren heeft in 1943 een onderduiker geliquideerd die volgens hem fout was.

Achtergrondinformatie

De in 1922 geboren Louis van Gasteren is een Nederlands filmmaker (onder andere regisseur, scenarioschrijver en producent). Verder is hij beeldend kunstenaar en eigenaar van diverse productiebedrijven (waaronder Euro Film Productions) en een uitgever, Euro Book Productions. Hij heeft naast speelfilm ook tv-series en documentaires gemaakt. Naast andere prijzen heeft van Gasteren twee maal een Gouden Kalf gewonnen: in 1983 voor de beste lange speelfilm en in 2003 voor de beste korte documentaire.

Van Gasteren heeft in het jaar 1943 de Joodse onderduiker Walter Oettinger om het leven gebracht door hem op het hoofd te slaan met een kabel. Hiervoor heeft hij in 1944 4 jaar gevangenisstraf gekregen, maar in 1946 werd hem gratie verleend. Op 1 december 1989 schreef hij in het NRC Handelsblad hierover dat zijn daad slechts ter bescherming van hemzelf en zijn omgeving diende en dat Oettinger levensgevaarlijk was. Naar aanleiding van deze uitspraken heeft journalist Bart van Middelkoop in het dagblad Het Parool een reeks artikels aan van Gasteren gewijdt, waarin van Middelkoop de moord op Oettinger bestempelt als "ordinaire roofmoord". Van Gasteren heeft het dagblad en de journalist aangeklaagd wegens belediging en in 1993 werden zij veroordeeld tot het betalen van een schadeclaim.

In 1998 stuurde columniste Pamela Hemelrijk de brief Verzetsheld Aan Mijn Hoela naar het Algemeen Dagblad, waarin ze de Hoge Raad verweet dat naar aanleiding van de beslissing om het Parool en van Middelkoop te straffen het onmogelijk was geworden van Gasteren aan zijn oorlogsverleden te herinneren zonder een schadeclaim tegen je geëist te krijgen. Ook hier spande van Gasteren een proces aan, maar Hemelrijk werd niet veroordeeld.

In het jaar 2003 publiceerde Eric Slot, zonder medewerking van van Gasteren, het boek De Dood van een Onderduiker. Ook Slot werd aangeklaagd, zonder enige succes voor Van Gasteren.

Makers

Productie: Marian van der Willigen

Redactie: Veronique Schomacher

Eindredactie: Cees van Ede

Organisatie: Miriam Winterwerp

Omroep: NPS