Zomergasten
| Periode | 1988-heden |
| Beschikbaar in archief | Beeld en Geluid |
| Genre | Praatprogramma |
| Decennia | 1980-1989, 1990-1999, 2000-2009, 2010-2019, 2020-2029 |
| Lengte | 225' |
| Medium | Televisie |
| Trivia | Trivia |
Beschrijving
Fenomeen, uitgegroeid tot een traditie, zo'n schaarse avond waarop de afstandsbediening met rust gelaten kan worden. Een avond lang licht een gast - live - zijn of haar ideale televisieprogramma toe. Door de individuele (lees: eigenwijze) keuze van fragmenten krijgt de avond veelal het karakter van een personalityshow. Het idee voor Zomergasten is van Krijn ter Braak, die de eerste jaren ook de eindredactie en regie doet. Het format is afgeleid van het Marathoninterview dat sinds 1986 op de radio te beluisteren is. Peter van Ingen presenteert vanaf de eerste uitzending in 1988 tot en met 1995. Daarna nemen anderen het stokje voor een of meer jaren over. De eerste in rij is Freek de Jonge, die wordt aangezocht door Eelco Meuleman, destijds eindredacteur. Hij zegt meteen toe en samen met Meuleman worden de vijf gasten uitgezocht. In de jaren daarna volgen onder meer Wim T. Schippers, Hanneke Groenteman, Adriaan van Dis, Joost Zwagerman, Connie Palmen en Joris Luyendijk. Voor de presentatoren is het een eer gevraagd te worden, maar ook een risico want de tv-recensenten kunnen vrij kritisch zijn.
Over tv-programma's praten veronderstelt misschien luchtig vermaak. Tenzij de gast met de gekozen fragmenten zijn gelijk wil aantonen, dan kan het een loodzware avond opleveren. Opvallend zijn terugkerende fragmenten uit het collectieve geheugen. Meer dan eens is gevraagd naar beelden van/door Leni Riefenstahl, Tommy Cooper, Jacques Tati en Arjan Ederveen.
In 2017 ontvangt Janine Abbring voor haar gesprek met burgemeester Van der Laan van Amsterdam de Sonja Barend Award. Het is een veelbesproken en indrukwekkende avond. Van der Laan lijdt aan longkanker en weet dat hij niet lang meer te leven heeft. Hij overlijdt in oktober dat jaar.
Adriaan van Dis wordt in 2024 teruggevraagd als presentator. Kort voor de start van de nieuwe serie moet hij om gezondheidsredenen de presentatie teruggeven. De VPRO vraagt vervolgens meerdere oud-presentatoren om de verschillende afleveringen over te nemen. Voor de aflevering die Margriet van der Linden presenteert ontvangt ze de Sonja Barend Award.
Makers
Presentator Peter van Ingen (1988-1995, 2024), Freek de Jonge (1996), Wim T. Schippers (1997), Hanneke Groenteman (1998, 2024), Adriaan van Dis (1999-2002), Joost Zwagerman (2003-2004), Connie Palmen (2005), Joris Luyendijk (2006-2007, 2024), Bas Heijne (2008), Margriet van der Linden (2009, 2024), Jelle Brandt Corstius (2010-2011, 2024), Jan Leyers (2012), Wilfried de Jong (2013-2015), Thomas Erdbrink (2016), Janine Abbring (2017-2022, 2024), Theo Maassen (2023)
Regisseur Krijn ter Braak (1988-1990), Hank Onrust (1991-1992), Antoinette Grote Gansey (1993), George Schouten (1994-2008), Marnix Kaart (2009-2010), Edith Ruyg (2011)
