Heddy Honigmann
| Naam | Heddy Honigmann |
| Geboren | Lima, Peru, 1 oktober 1951 |
| Functies | regisseur, scenarioschrijver |
| Bekend van | Hersenschimmen, Metaal en melancholie, Crazy, Forever |
| Periode actief | 1979-heden |
| Werkt samen met | John Appel, Kees Hin, Pieter van Huystee, Frans van de Staak |
| Trivia | Gescheiden van filmmaker Frans van de Staak |
Heddy Honigmann in de media Oeuvre Heddy Honigmann | |
Muziek, verbanning en herinnering zijn de grote terugkerende thema’s in het werk van documentairemaker Heddy Honigmann. Zoals bij filmmakers wel vaker het geval is, trekken deze thema's ook grote lijnen in haar eigen leven.
Heddy Honigmann wordt geboren in 1951 in Lima, Peru, als dochter van een Poolse moeder van Joodse afkomst die als kind in de jaren ’3o is gevlucht naar Peru, en een Oostenrijkse vader: een beroepskunstenaar die zich in Hitler’s jaren aanmeldt bij het Rode Leger, maar – geschrokken van de ongelijkheid die hij in de Sovjetrepubliek tegenkomt – afreist naar Zuid Amerika en daar een geliefd cartoonist wordt. De twee ontmoeten elkaar in Peru.
Als jongeling is Honigmann al bovenmatig geïnteresseerd in film. Ze besluit dan ook om naar Mexico te gaan wanneer de rest van het gezin emigreert naar Israel. In Mexico studeert ze literatuur en film. Na wat omzwervingen in Europa wordt Honigmann in 1976 toegelaten op een filmopleiding in Rome. Hier ontmoet ze haar latere man, filmmaker Frans van der Staak. Met hem reist ze na de opleiding af naar Amsterdam.
Op bezoek bij haar familie in Israel en lid geworden van de Israelische Peace Now beweging, krijgt Honigmann 16 mm filmstock van een Italiaanse sponsor voor het maken van een mooie toeristische reportage. Net daarvoor ziet Honigmann hoe een Bedoeïenen begraafplaats door bulldozers wordt vernield. Wat ze besluit te filmen, mondt uit in haar eerste festivaldocumentaire The Israel of The Bedouins (1979).
Liefde, passie, melancholie en onvervulde verlangens vormen een rode draad in Heddy Honigmanns werk, ongeacht het genre en ongeacht of ze op film of video draait. Haar films zijn vaak rustig van tempo maar tegelijkertijd meeslepend in hun indringendheid. Haar speelfilms gaan over de liefde en het menselijke onvermogen het ideale te bereiken. Slechts schijnbaar ongeregisseerd weet Honigmann in haar documentaires off-screen met simpele maar doelgerichte vragen haar personages tot wezenlijke onthullingen te verleiden. Haar films zijn nooit sensationeel, nooit simpelweg demonstratief. Zorgvuldig gedraaid en subtiel gemonteerd vormen ze diepteverkenningen van de ziel; tot film gestolde pijn, vechtlust, verlangen en veerkracht. ‘Wat wij verfilmen is een minikeuze van die werkelijkheid en om die geconcentreerde werkelijkheid eruit te halen, moet je ontzettend veel keuzes maken.’, zegt Honigmann.
Kenmerkend voor haar aanpak is de documentaire Good Husband, Dear Son, (2001), een documentaire gefilmd in een klein dorpje in Bosnië, waar tachtig procent van de mannen is vermoord door Servische soldaten tijdens de eerste dagen van de oorlog. Honigmann vraagt in haar film aan weduwen en oude mannen naar herinneringen aan hun geliefden. In een internationale IDFA uitgave van Filmbeeld (2008) beschrijft Honigmann een deel van dat filmproces: They recounted their grim tales about how their sons and husbands were tortured and murdered by the Serbs. There was a lot of crying. The moment came, when I had to say to all these lovely people that I can’t make a film like this, with people that constantly crying and repeating all the time the same tragedy. – Honigmann encouraged her subjects to share ‘beautiful memories’ of their lost ones, not only to reawaken their feelings of trauma and distress. They understood that this was the way their loved ones would live on the screen.
Haar oeuvre is in feite één grote poging het menselijke aan de mens in kaart te brengen. Poëzie en muziek spelen vaak een grote rol in haar werk. Ze schuwt het taboe niet. Haar multinationale roots maakten haar wellicht tot de oplettende en geëngageerde observateur van culturele en emotionele rituelen en omgangscodes die elke keer weer verrast en waarvan haar films het standvastige bewijs vormen.
En documentairemakers die ze bewondert? : Raymond Depardon – met name in zijn film Afriques: comment ça va avec la douleur? - ‘omdat hij in staat is om bij wijze van spreken in één shot de tragedie van één land samen te vatten’ Frederick Weisman, ‘omdat hij – bijna als een archeoloog – graaft in zijn onderwerp’ en Johan van der Keuken, ‘want hij was heel veel bezig met vorm in zijn film’ (Makers in Beeld, 2003).
bronnen: Filmbeeld, decembernummer 2008, Doctoraalscriptie 'Makers in Beeld' van Joram van Donk, UvA communicatiewetenschappen, 2003.
