De verovering van de wereld
| Periode | 2000 |
| Beschikbaar in archief | Beeld en Geluid |
| Genre | documentaire |
| Decennia | 2000-2009 |
| Lengte | 50’31 |
| Medium | televisie |
Beschrijving
Onder constructie .....
'De Verovering van de Wereld' is vertoond in het kader van DNW (De Nieuwe Wereld: Rooksignalen uit de nieuwe wereld) van de VPRO. In deze eerste uitzending van het thema 'globalisering' laten zes deskundigen hun licht schijnen over het fenomeen globalisering. Het is als het ware een handleiding en inleiding voor het vervolg van dit DNW thema, wat bestaat uit een vierluik. Ze bespreken hierin dan ook wat heb eigenlijk betekent en wie het woord gebruikt, hoe het komt dat er voor- en tegenstanders zijn en wat het met zich mee heeft gebracht voor verschillende landen in de vorm van een betoog.
In de eerste aflevering zijn de volgende mensen dan ook geïnterviewd: anti-globaliseringsactivistes Vandana Shiva (India, natuurkundige en filosofe) en Lori Wallach (USA, juriste), de Duitser Peter Woicke (Wereldbank, investeringsbankier), de Amerikaan Michael Mussa (IMF, econoom) en Joseph Stiglitz (USA, ex vice-president van de Wereldbank en econoom), Kenneth Fisher (belegger) en politiek filosoof John Gray. Hij was ooit adviseur van Margaret Thatcher, maar is inmiddels een verklaard tegenstander van de zegeningen van het vrije marktdenken.
Met deze interviews ging George Brugmans vervolgens aan de slag. In de montage is het gesproken materiaal gecombineerd met beeldmateriaal dat grotendeels uit het archief van DNW komt en met beeldmateriaal uit allerlei 'alternatieve' bronnen. Er volgen beelden van derde wereldlanden, maar ook van rellen die door de globalisatie tot stand zijn gekomen uit ontevredenheid, en commercials van de Wereldbank en IMF. Dit vierluik toont een kleiner wordende wereld waarin afstanden soms groter lijken dan ooit.
Twee quotes van John Gray uit de aflevering:
"We moeten af van een simpele opvatting van globalisering om inzicht te krijgen in hoe globalisering eigenlijk werkt. We moeten inzien dat ’t heel paradoxale gevolgen kan hebben. Het kan de economische ongelijkheid zowel vergroten als verkleinen. Het kan heftige fundamentalistische reacties oproepen. Dat is ook gebeurd, in ’t Midden –Oosten en elders. Nationalistische gevoelens kunnen zowel heropleven als doodbloeden. Globalisering op zichzelf legt niet overal één cultuur of één vorm van kapitalisme op. Het doet nieuwe economische modellen ontstaan en verandert oude, inclusief ’t Amerikaanse kapitalisme."
"Het belangrijkste inzicht met betrekking tot globalisering is dat ’t een onbeheersbaar proces is. Net als industrialisatie."
De Verovering van de Wereld is op zondag 12 november 2000 om 21:40 uur uitgezonden op Nederland 3.
Makers
Samenstelling: George Brugmans
Montage: Marc Bechtold en JP Luijsterburg
Camera: Melle van Essen, Alexander Oey, George Brugmans, Marc Homs, Joost van Herwijnen e.a.
Research: William de Bruijn en Ilze Praagman
Interviews: IJsbrand van Veelen
Camera/geluid interviews: Alexander Oey
Met dank aan:
Indymedia (Han Soete, Michael Eisenmenger)
The imf video project
De Nieuwe Wereld:
Redactie: Fleur Amesz, William de Bruijn, Bregtje van der Haak, Marije Meerman, Gijs Meijer Swantee, Hans Otten, Olaf Oudheusden, Ilze Praagman, Rob Schröder en IJsbrand van Veelen
Webredactie: Stan van Engelen
Productie: Odette Toeset, Yvonne Rave en Alex Klippel
Eindredactie: George Brugmans en Frank Wiering
Achtergrondinformatie
Als gevolg van deze serie is er door Billy Gunterman een artikel geschreven. Hij vertelt in het kort waar alle afleveringen over gaan en hij geeft hier ook zijn eigen mening over. Het is een inleidend artikel in het tijdschrift Geografie over de eerste vier uitzendingen van deze reeks. Volgens hem brengt de VPRO de globalisering knap in beeld. Hier volgt een greep uit zijn artikel van maart 2001.
"De VPRO is met het programma Rooksignalen uit de Nieuwe Wereld (DNW) de enige omroep in Nederland die grote thema-uitzendingen durft te verzorgen over complexe onderwerpen. Afgelopen november bracht DNW vier uitzendingen van elk een uur over het thema globalisering: een inleiding en drie casestudies. Hoe belangwekkend zijn deze producties voor een geïnteresseerd geograaf? "
Deel 1: De verovering van de wereld
In het eerste deel van het vierluik - een inleiding op het thema 'globalisering: vloek of zegen?'- wordt de argeloze kijker gelijk in het diepe gegooid. Dat komt niet alleen door de complexiteit van het thema, maar ook door de vorm waarin het programma is gegoten. Beurtelings komen zes experts - van scherpe critici tot milde pleitbezorgers - aan het woord over het begrip globalisering. Het lastige van deze eerste inleidende aflevering is dat er moeilijk een begrijpelijk verhaal uit de kakofonie van uitspraken te destilleren is. Het onderwerp globalisering is te complex en te abstract om in gesproken interviewvorm op deze manier in beeld gebracht te worden. Als je telkens in je hoofd moet schakelen van de ene uitspraak naar de andere en er is door de montage geen duidelijke lijn in aangebracht, dan haak je als kijker snel af. Dat wordt niet verholpen door het inbrengen van archiefmateriaal. Deze 'verlevendiging' werkt zelfs averechts. Tegelijkertijd de ondertiteling lezen en naar ingelaste beelden kijken is te veel van het goede: gaandeweg verlies je de grip op het verhaal.
Deel 2: Een bank, twee werelden
Hoe bestrijdt de Wereldbank de armoede in Uganda? Uganda is met Ghana het 'braafste jongetje van de klas' als het gaat om armoedebestrijding in Afrika. Een medewerker van de Wereldbank zegt treffend over Afrika dat 'global poverty is africanized'. In deze uitzending wordt zonneklaar hoe armoedebestrijding werkt, of beter gezegd niet werkt.
Deel 3: Keten van liefde
Deel drie gaat over vrouwen uit de Filippijnen die andermans kinderen verzorgen in Rome en Den Haag. Van de vier uitzendingen over globalisering is deze de meest concrete en invoelbare. De schakels in de liefdesketen zijn vrouwen, die, als ze zelf opgroeiende kinderen in de Filippijnen hebben, allemaal hun tranen laten zien. En hoewel de Europese dames die aan het woord komen in de uitzending allebei sympathiek zijn en hun au pair met respect bejegenen, is het overduidelijk dat zij het zijn die het meest profiteren en dus ook het land dat zich kan veroorloven deze kosten voor verzorging op te brengen.
Deel 4: ERT: de roergangers van Europa
In Brussel staat het hoofdkantoor van de European Round Table, de ERT, een club van 49 Europese ondernemers. Meer informatie over deze aflevering kan je vinden bij De Club.
De website van VPRO over DNW (dwn.vpro.nl) geeft op ieder programma toegesneden schriftelijke achtergrondinformatie. De vier afleveringen hebben ieder een eigen pagina met vele uitgebreide informatiepagina's over het betreffende onderwerp.
[Meer informatie]
Het hele artikel is te lezen op Artikel Geografie Globalisering
