Ja zuster, nee zuster

Periode	1966 - 1968
Beschikbaar in archief	Beeld en Geluid
Genre	Kinderprogramma
Decennia	1960-1969
Medium	Televisie
Gallery	Gallery

Komische televisieserie vol liedjes, over de lotgevallen van de bewoners van een rusthuis vol herrie.

Televisieserie

Ja zuster, nee zuster wordt tussen 1966 en 1968 uitgezonden door de VARA. Oorspronkelijk bedoeld als kinderprogramma, blijkt het een instant succes bij het grote publiek. De (lied)teksten worden geschreven door Annie M.G. Schmidt; Harry Bannink componeert de muziek. De eerste aflevering is op 3 september 1966 en de laatste wordt op 7 september 1968 uitgezonden. De regie is in handen van Henk Barnard, Berend Boudewijn en Frits Butzelaar.De opnamen vinden plaats in studio’s in en rond Hilversum. De locatie-opnamen vonden veelal plaats in en rondom Rotterdam. Ook kasteel Groeneveld in Baarn is een van de buitenlocaties.

Verhaal

Centraal staan de verwikkelingen rondom rusthuis Klivia en zijn bewoners: inbreker Gerrit, diens Opa, de Ingenieur, pruikenmaakster Jet, en de jongens Bobby, die spinazie verbouwt, en Bertus die graag knutselt. Zuster Klivia, met zware Groningse tongval, waakt over hen. Zij krijgen het regelmatig aan de stok met hun boze buurman Boordevol. Hij heeft grote moeite met de herrie die de bewoners maken. Niet voor niets is de ondertitel van de serie Een rusthuis vol herrie. Boordevol probeert de bewoners regelmatig te dwarsbomen en zelfs uit te zetten maar krijgt daarbij meestal zelf het deksel op zijn neus.

Gastrollen

Opvallend aan de serie is ook het grote aantal gastacteurs dat zijn opwachting maakt. En dat zijn niet de minsten: Ko van Dijk, Albert Mol, Enny Mols-de Leeuwe, Lou Steenbergen, Johan Kaart. Cabaretier Wim Sonneveld heeft zelfs een dubbelrol als Arie Pruiselaar jr. en sr. Bovendien zingt hij de liedjes Op de step en In een rijtuigie.

Liedjes

Een belangrijk onderdeel van de serie vormen de liedjes van Annie M.G. Schmidt en Harry Bannink. Zij leveren een enorme bijdrage aan de populariteit van Ja zuster, nee zuster en blijken ware evergreens. Dat komt grotendeels doordat de liedjes worden uitgebracht op langspeelplaat, die goed wordt verkocht. De bekendste liedjes worden generaties later nog steeds meegezongen:

Mijn opa
In een rijtuigie
Wil u een stekkie (van de fuchsia)
Op de step
De kat van ome Willem
Poes poes poes (Juffrouw, waarom is uw kat zo blauw?)
Wij zijn bang voor de bullebak
De Twips
Popocatepétl
Hendrik Haan
Ladumaar meneer
Samen met een vrijer

Gewist maar niet vergeten

Beroemd wordt Ja zuster, nee zuster ook door het lot dat de serie is beschoren. Eind jaren 60 gebruikt men een nieuw videosysteem om programma’s op te nemen, Ampex genaamd. Dit systeem is een grote verbetering ten opzichte van telerecording, maar de videobanden zijn zeer kostbaar. Omroepen besluiten daarop banden na uitzending te wissen voor hergebruik. De NTS heeft met dat doel zelfs een speciale wistechnicus in dienst. Ook Ja zuster, nee zuster wordt om die reden gewist; er is geen enkele aflevering bewaard gebleven. Liedjes en scènes die op locatie zijn opgenomen, hebben het wel overleefd. Deze zijn namelijk op film opgenomen. Ook foto’s en dia’s zijn bewaard gebleven.

In het archief van de VRT in Vlaanderen duikt in 2012 beeldmateriaal horend bij het liedje 'Naar Zwitserland' op. (Blog over deze vondst)

In 2021 duiken in hetzelfde archief nog drie fragmenten op. Het gaat om beeld bij de liedjes 'Bello', 'Harry wat heb je met je haar gedaan' en ‘Stroei Voei’. De fragmenten zien hier te bekijken.

Populariteit nadien

Ja zuster nee zuster is één van de populairste Nederlandse televisieseries ooit. Deels omdat de serie al populair was bij uitzending, deels door de mythevorming achteraf en deels omdat de liedjes zich in het collectieve geheugen hebben vastgezet. De revival van Ja zuster, nee zuster begint vanaf 1999, wanneer de serie wordt bewerkt tot toneelstuk. In 2002 verschijnt de gelijknamige speelfilm van Pieter Kramer en in theaterseizoen 2010-2011 komt er ook een musical. Hetty Blok zal voor altijd worden verbonden aan haar personage Klivia. In 2012, ze is dan 92, zingt ze met Paul de Leeuw in diens tv-programma Paul het lied Wil u een stekkie.