Wim de Bie

Naam	Willem Philippe de Bie
Geboren	Den Haag, 17 mei 1939
Gestorven	Den Haag, 27 maart 2023
Functies	cabaretier, schrijver, acteur, televisiemaker, satiricus
Bekend van	Hadimassa, Het Simplisties Verbond, Van Kooten en de Bie, Keek op de Week
Periode actief	1960-2020
Werkt samen met	Kees van Kooten, Maud Keus, Arjen van der Grijn, Roel Bazen, Martin de Vries
Media
Gallery	Gallery
Externe info	Wim de Bie op Twitter
Wim de Bie in de media Oeuvre Wim de Bie

Wim de Bie is landelijk bekend dankzij zijn succesvolle samenwerking met Kees van Kooten op televisie. Naast het schrijven van zeven boeken, zingt De Bie ook een paar langspeelplaten vol die later op CD worden uitgebracht. Van 2001 tot 2010 verzorgt hij zijn dagelijkse 'internetkrant' Bieslog.

Zijn taalgevoel helpt hem in treffende bewoordingen zijn opgekropte woede kwijt te raken. De Bie is geen optimist van huis uit. Zowel in zijn optreden als in zijn teksten zien we de pessimist die 'moedeloos voorwaarts' gaat omdat hij nu eenmaal leeft en er het beste van moet zien te maken. Wanneer uiteindelijk het televisiewerk ophoudt stort De Bie zich op het Internet en geeft daarop dagelijks zijn commentaar op de actualiteiten: steekt er de draak mee of reageert woedend, maar altijd eerlijk.

Jeugd en opleiding

Hij wordt geboren op 17 mei 1939 in de Haagse Parsifalstraat als Willem Philippe de Bie. Zijn vader werkt bij het Gemeentelijk Energie Bedrijf, heeft een volkstuin en waagt zich 's avonds aan het schrijven van humoristische verhalen. Zijn moeder is muzikaal, kan mooi zingen en goed piano spelen.

Als Wim de Bie acht jaar is krijgt hij pianoles maar houdt dat slechts twee jaar vol. Hij gaat naar de padvinderij: de Rimboejagers. Na de lagere school gaat hij naar het Dalton Lyceum in Den Haag en volgt de HBS-kant. Daar ontmoet hij Kees van Kooten. Het tweetal voert op schoolavonden toneelstukjes op en ze schrijven de schoolkrant vol. Na militaire dienst, waarin hij het tot eerste luitenant brengt bij de artillerie, gaat De Bie Nederlands studeren, maar ontdekt na een jaar dat hij geen leraar wil worden. Wanneer hij in de krant aan advertentie ziet staan waarin deelnemers worden gevraagd voor de kleinkunst-cursus van de Nederlandse Radio Unie doet hij daarvoor auditie en wordt toegelaten.

Eerste jaren bij de omroep

De eindexamenkandidaten van de tweejarige kleinkunst-cursus van de Nederlandse Radio Unie zijn voor het eerst te horen in een radioprogramma waarin De Bie twee zelfgeschreven liedjes zingt: De zwarte fietser en Zoveel maal. VARA-programmamaker Co de Kloet vraagt De Bie voor de VARA het programma Multiplex op de zaterdagmiddag te maken. De Bie gaat dit programma 'voor twintigers' ombouwen en het krijgt een nieuwe naam: Uitlaat dat in oktober 1963 voor het eerst wordt uitgezonden.

Hij vraagt zijn oude schoolvriend Kees van Kooten bij het programma en dan ontstaan ook De Clichémannetjes, twee gewone mannen die tijdens een partijtje biljarten in plat-Haags en in clichés praten. In 1967 werkt De Bie mee aan het programma Yin-Yang samen met Sonja Barend en Kees van Kooten. Na twee matige afleveringen verdwijnt dit programma van het scherm. Op de televisie zijn Van Kooten en De Bie als De Clichémannetjes voor het eerst te zien in het programma Mies en Scène van Mies Bouwman en ze brengen daarin hun versie van Ik hou van Holland. Ook verschijnen ze in het VARA-popprogramma Fenklup. Onder de pseudoniemen Kikkert en Van Troostwijk presenteert het duo drie maanden lang de Teleac-cursus Filosofie.

In 1969 stopt De Bie met Uitlaat en gaat hij samen met Van Kooten als duo spelen in Hadimassa. Een compilatie van sketches en liedjes uit het satirische programma gaat naar het televisiefestival in het Zwitserse Montreux. Van Kooten en De Bie schrijven, samen met regisseur Dimitri Frenkel Frank, de teksten en spelen zelf mee met onder andere Annemarie Oster en Ton van Duinhoven. In die tijd schrijven ze ook teksten voor de Johnny & Rijk-show.

In 1972 maken zij de overstap naar de VPRO waar zij van 1972 tot 1974 als komisch duo verschijnen in het journalistieke totaalprogramma Het Gat van Nederland.

De tijd van het Simplisties Verbond (1974-1988)

De Bie vormt met Van Kooten jarenlang een perfect duo: de één geeft een voorzet en de ander schiet in. De Bie kan zich zowel in zijn rollen als privé-persoon oprecht kwaad maken over veel zaken, terwijl Van Kooten meestal de relativerende factor is. Met een ijzeren discipline heeft het tweetal decennia lang televisieprogramma's gemaakt met een fabelachtig gevoel voor het neerzetten van typetjes die zeer populair worden en een eigen leven gaan leiden.

Dat Kees en Wim taalvernieuwers zijn bewijst het boek Jemig de pemig dat taalhistoricus Ewoud Sanders schrijft. Zo introduceerde het duo de woorden regelneef en doemdenken.

Met Het Simplisties Verbond beginnen Van Kooten en De Bie in november 1974 een serie eigen programma's. In de eerste uitzending zien we de oprichtingsbijeenkomst in hotel Krasnapolsky en een toespraak van VPRO-televisiedirecteur Arie Kleywegt, die officieel zendtijd afstaat aan het Simplisties Verbond. Een mattenklopper zal het symbool worden van het Verbond, waarmee 'het stof uit de samenleving zal worden geslagen'. De programma's veranderen in de loop van de jaren van vormgeving, maar het tweetal blijft de formule trouw. Het Simplisties Verbond wordt uitgezonden van 1974 tot en met 1988 en er worden ruim honderd afleveringen van gemaakt.

Lengte en frequentie van de programma's worden voortdurend gevarieerd. Zo maken zij in totaal vier avondvullende programma's (van 19.00 tot 23.00 uur) waarin Het Simplisties Verbond onder andere een toneelstuk, een kinderprogramma, een persiflage op actualiteitenrubrieken en een kunstveiling presenteert.

In het radioprogramma Embargo gaat het over de roddelpers en Van Kooten en De Bie vertellen daarin dat ze er alles aan doen om niet in 'de bladen' te komen en citeren uit een verhaal in Story dat is opgebouwd uit interviews met dagbladen. 1974 is het jaar dat Van Kooten en De Bie voor de eerste keer de Nipkowschijf krijgen voor hun werk in Het Gat van Nederland, de prijs van de televisiecritici voor het beste televisieprogramma. In 1977 volgt een tweede schijf en in het NOS Journaal is zowel de uitreiking te zien als de reactie van beide heren.

In het programma Op hun pik getrapt in het seizoen 1979 - 1980 trekken de Haagse heren Jacobse & Van Es veel aandacht doordat zij hun louche praktijken uitgebreid uit de doeken doen. Het jaar daarna dreigen de heren zich verkiesbaar te stellen voor de Tweede Kamer met hun politieke 'Tegenpartij'.

Een bonte avond ten bate van Amnesty International is het programma Een gebaar samengesteld door Freek de Jonge, Wim de Bie en Kees van Kooten. Het tweetal (en drietal!) beeldt diverse typen uit, zoals de 'Positivo's' en Hank den Drijver als actievoerder.

In het radioprogramma In Tussen Barend en Van Dorp laten Kees van Kooten en Wim de Bie zich uitgebreid interviewen en gaat het over: populariteit, types als Jacobse en Van Es, hun financieën, de B.V.'s die ze hebben en hun relativeringsvermogen: 'We verdienen belachelijk veel met die flauwekul...'. In 1985 opnieuw een prijs voor het duo: de Ere Nipkowschijf.

Keek op de week en andere producties na 1988

Keek op de Week start op 10 oktober 1988, waarin Van Kooten en De Bie hun satirische kijk geven op de nieuwsfeiten van de afgelopen week en haken even in op het NOS Journaal dat aan hun programma vooraf gaat. Keek op de week draait vijf seizoenen: van 1988 tot en met 1993.

Krasse knarren is het tweewekelijkse satirische programma dat in oktober 1993 start en waarin zij verschillende types uitbeelden, bijvoorbeeld Rik Dubois en Phons van der Kuil, twee actieve vijftigers.

In bed met Van Kooten en De Bie start in oktober 1994 en duurt een seizoen. Het volgende programma van het duo is Deksel van de Desk (1995) dat een seizoen zal duren. De laatste serie van het duo is Van Kooten en De Bie die van 1996 tot 1998 wordt uitgezonden.

Het duo stopt, De Bie gaat verder

In Met het oog op morgen maken Van Kooten en De Bie bekend dat ze het seizoen 1998-1999 niet meer als duo op de televisie zullen verschijnen. Later zegt Van Kooten dat hij 'op' is wat het maken van televisie betreft. Er komt nog een speciale aflevering van hun satirische programma met als titel Dat lossen we samen wel op met een compilatie van sketches uit 1996-1998.

De Bie gaat verder met televisie maken en brengt twee achtdelige, wekelijkse serie Spreker: Wim de Bie en De bunker van De Bie. In de laatste zit De Bie een roman te schrijven vanuit een voormalige oorlogsbunker, die is ingericht als observatiepost. Een aantal passages uit de roman worden in scène gezet.

Het programma Nachtcrème is een persiflage op het programma Nachtsuite van Christine van der Horst. De Bie speelt in Nachtcrème de televisiediva Christa van der Molen en ontvangt fictieve gasten en speelt telefoonspelletjes. Samen met actrice Annet Malherbe maakt De Bie in 2000 het programma Beetje laat waarin zij persoonlijk en als diverse typetjes reageren op onderwerpen uit nieuws en samenleving. In het najaar van 2000 volgt opnieuw een serie van acht programma's: De Buhne van De Bie. Ook hierin levert hij door middel van sketches commentaar op de actualiteit, samen met Leny Breederveld en Marleen Stoltz.

De Bie online

In 2001 stapt Wim de Bie van de televisie over naar de nieuwe media. Hij gaat een dagelijks weblog voor de digitale afdeling van de VPRO maken met commentaar op de actualiteit, herinneringen en observaties. Hij is daarmee de eerste programmamaker van de publieke omroep wiens werk uitsluitend op het Internet is te zien. In de loop van ruim vijf jaar publiceert De Bie ongeveer 7000 teksten en een stroom eigengemaakte foto's en audio- en videostukken. Bieslog verwerft een groot en vast internetpubliek. In 2010 stopt de blog.

Prijzen

Ere Zilveren Nipkowschijf (1985), samen met Kees van Kooten voor het Simplisties Verbond

Gouden Beeld Carrière Award (1998), samen met Kees van Kooten,,,,