Niek Koppen

Bestand:FotoGewenst.png

Niek Koppen

Naam	Niek Koppen
Geboren	Hengelo, 1956
Functies	documentairemaker, scenarioschrijver,producent, eindredacteur,
Bekend van	The Hunt, De slag in de Javazee, De keuken van kok, Siki, Toneelgroep Amsterdam
Periode actief	1981 - heden
Werkt samen met	Peter Delpeut, John Appel, René Roelofs
Niek Koppen in de media Oeuvre van Niek Koppen

Als productieassistent werkt Koppen in 1977 mee aan eerste Nederlandse film van een vrouwelijke regisseur, Nouchka van Brakel. De boekverfilming Het Debuut vertelt het verhaal van een veertienjarig meisje dat een seksuele verhouding krijgt met een oudere getrouwde man, gespeeld door Gerard Cox. Het werk dat Koppen hier doet bevalt voor zowel hemzelf als de regisseuse: in 1979 werkt hij opnieuw als productieassistent met van Brakel, voor Een vrouw als Eva. In 1981 is Koppen assistent af: onder producent Ryninks doet hij de productie van Jos Stelling’s De pretenders, een verfilming van de gelijknamige roman van Jean-Paul Franssens, over een Utrechtse jongen die terugkomt in de wijk van zijn jeugd, in het weekend van 4 en 5 augustus 1962 – wanneer Marilyn Monroe zelfmoord pleegt. De film wordt op twee professionals na gespeeld door amateurs: een prachtige leerschool voor een jonge producent. En ook hier is de liefde wederzijds: vijf jaar later is Koppen hoofdproducent van een volgende film van autodidact Stelling: De Wisselwachter.

Via een kort artikel komt Niek Koppen begin jaren ’90 het verhaal van de eerste zwarte wereldkampioen halfzwaargewicht boksen: Battling Siki. De korte levensgeschiedenis van deze Senegalese man voert van Afrika naar Europa en vervolgens naar de VS waar hij in 1925, drie jaar na zijn overwinning op het Franse idool George Carpentier, zelfmoord pleegt. Koppen wordt door de vele blanco’s in Siki’s levensloopbeschrijving zo in zijn verbeelding geprikkeld, dat hij besluit het verhaal te gaan onderzoeken en te verfilmen. De personen die Siki hebben gekend, zijn even hard getroffen in hun verbeelding: Koppen stuit op talloze verhaalversies en losse eindjes. ‘Er zit geen film in’ is Koppens’ gedachte als na uitgebreide research de balans opmaakt. Dan komt hij op het idee om juist die blanco’s – en daarmee de mythe Battling Siki – tot onderwerp van zijn film te maken. In 1992 wordt de documentaire Siki vol enthousiasme door het Nederlands filmpubliek ontvangen.

Meer dan drie jaar werkt Koppen aan ‘’Slag in de Javazee’’, een oral history documentaire over een gevecht tussen een Japanse vloot en een veertien schepen tellende geallieerde vloot op 27 januari 1942. De hele geallieerde vloot komt tot zinken. Koppen laat overlevenden samen de slag van het begin tot het eind vertellen, tot in de kleinste details. Voor de 180 minuten durende film spreekt hij met zo’n 250 Amerikaanse, Australische, Nederlandse, Japanse en Indisch-Nederlandse ooggetuigen. Ruim vijftig van hen doen hun verhaal, thuis, zittend in een woonkamer: de camera richt zich alleen op hun gezicht. Naast deze ‘talking heads’ gebruikt Koppen archiefmateriaal om de gebeurtenis te visualiseren. Koppen gebruikt archiefmateriaal van de ooggetuigen van de slag en daarbij zit ook materiaal van zijn eigen familie: zijn oom is marine officier, net als de eerste man van zijn moeder, die in de slag overlijdt. Evengoed gebruikt koppen ‘geleende’ beelden: van de slag zelf bestaat namelijk geen filmmateriaal. Volkskrantrecencist Peter Bueren merkt op dat mannen lachend van het schip in een sloep springen: het is filmmateriaal van een oefening net voordat de slag plaatsvindt. Ook in deze film is bijvoorbaat niet in Koppens’ belang dat de waargebeurde versie van het verhaal naar boven komt. Koppen zegt hierover in een interview met Joyce Roodnat in het NRC: ‘Hoe iemand, ondanks wat hem later op zee overkwam nog tot in de details een voetbalwedstrijd in de tropen kan en wil ophalen, dat is belangrijk.’

Oud producentenvriend Ryninks benadert Niek Koppen in 1996 voor een documentaire over de vossenjacht in Midden-Engeland. Ryninks krijgt de politiek gevoelige film bij de Engelse omroepen niet verkocht en heeft besloten een Nederlandse financier en regisseur te zoeken. Een jaar lang volgt Koppen daarop de meester en zijn twee assistenten van jachtvereniging Ludlow Hunt. Koppen heeft bewust geen oog voor het ethische vraagstuk rond het toelaten of verbieden van de jacht, zo vertelt hij in een interview in De Filmkrant (nov. 1997): ‘’Het doden van dieren, daar moest de film over gaan. Wat me het meeste opviel is dat de hondenverzorger de hele dag met de dood bezig is. Dat voortdurende omgaan met de dood wilde ik ontmythologiseren, plat maken: dit is een man die de huid van beesten stroopt, hun kadavers in stukken hakt en ze aan de honden voert. Dat wilde ik precies zo laten zien als het is, gewoon registreren.’’ Twee dagen na het Lagerhuis debat over een mogelijk wettelijk verbod van de vossenjacht, heeft The Hunt zijn wereldpremière tijdens het IDFA ‘97.

Een jaar later verschijnt Koppen’s documentaire De keuken van Kok. De filmmaker heeft de PvdA vijftig dagen gevolgd tijdens de verkiezingscampagne van 1998. Inspiratiebron voor de film is Richard Pennebakers The War Room een intiem en direct verslag van Clintons verkiezingscampagne in 1992. Koppen krijgt als eerste filmmaker toegang tot het campagnebureau van de partij. Als vanzelfsprekend wordt er na uitbreng van de film door een aantal PvdA-ers flink geredetwist over de representativiteit van de geportretteerde gang van zaken binnen hun partij. Koppen bekent hierop dat het ‘wat’ hem er niet zo toe doet: hij had evengoed een film over de VVD kunnen maken. Het gaat hem om de mensen die politiek bedrijven, niet om de politiek zelf. In een interview met de Volkskrant maakt Koppen een opmerking waarvan te raden valt dat hij deze tijdens de oriëntatiegesprekken met de PvdA heeft nagelaten: ‘De beste documentaire is een documentaire waarvan het verhaal verzonnen lijkt’.

Theaterseizoen Toneelgroep Amsterdam, machtsoverdracht van artistiek leider Gerardjan Rijnders naar directeur Ivo van Hove. ‘Het aat mij om de druk van extreme omstandigheden, daardoor krijg je inzicht in de drijfveren en sociale processen van de groep die je filmt’ interview micha Cohen 2007. 2001 TGA machtsovername Ivo van Hove van Gerardjan Reijnders

2004 NPS Holland Danst! En geschiedenis van de Nederlandse dans.

Goud NFF 2007 ‘Sport is overbelicht, en topsport al helemaal. “niets ten nadele van jullie vak hoor, maar zodra er een tennisser in de derde ronde van een toernooi in Vladivostok wordt uitgeschakeld, dan is dat meteen groot nieuws.” Het mooie zit ‘m in één ding: ‘duidelijkheid’. Geen geheime agenda, doelstelling is helder: wereldkampioen. Waar coach Marc Lammers komt, mag Koppen komen. Op de andere plaatsen is researcher Esther Gaarlandt. Kleine twee maanden voor wereldkampioenschap in Madrid begonnen met filmen. Eindscene na wereldtitel ‘In uitgaanskleding, met een glas drank in de ene hand en een sigaret in de andere verdwijnen ze, een paar spaanse jongens achter zich aan, in de Madrileense nacht.’

1999 Selfmade films : met producent Jan de Ruiter en researcher Renée van der Grinten. 2002 Ramses van Pieter Fleury Gouden Kalf beste lange documentaire 2002 Justiça 2004 The daily routine at a Brazilian court (criminal court Rio de Janeiro stad), including the people who work there: lawyers, judges and accused. eindredacteuren Humanistische Omroep samen met John Appel en Peter Delpeut. Serie ondertussen in Nederland de match kees hin , de huizen van hristina susanne raes meester ben vuc janic

Hoofd Documentaire Filmfonds aanstelling hoofd documentaire bij Filmfonds voor periode van vijf jaar, ongeveer twee miljoen per jaar budget. Laboratoriumfunctie ontbreekt, daar aan werken. 2007 sept 2008 Na vijf jaar Every Picture Tells A Story (EPTAS) te hebben georganiseerd heeft de afdeling Documentaire besloten deze competitie voor het maken van korte documentaires te staken. Het idee was indertijd dat door het maken van een korte documentaire startende filmmakers gemakkelijker een kans zouden krijgen om met geld van het Filmfonds aan de slag te gaan. Hoofd Documentaire Niek Koppen vindt het tijd voor iets nieuws. Hij hoopt met de Wildcards de drempel tot het fonds nog verder te verlagen. Aanvragen voor korte documentaires die geschikt zijn om als voorfilm in de bioscoop te draaien kunnen nog gewoon iedere maand worden ingediend.Wild Card filmfonds : Filmtitel die speelsters zelf voorstelden was ‘Winnen is belangrijker dan meedoen.’ Jaarlijks deelt het Filmfonds in september Wildcards uit. Drie mensen die met een documentaire aan een film- of kunstacademie zijn afgestudeerd, ontvangen 40.000 euro om een nieuwe documentaire te maken. De winnaars van de Wildcard kiezen zelf het onderwerp, het formaat, de drager, de lengte, de crew, de productiestructuur enz. Een producent en een coach, die in overleg met het fonds worden gekozen, begeleiden het project. De Wildcards worden tijdens het Nederlands Film Festival in Utrecht uitgereikt en het is de bedoeling dat de films het volgende jaar tijdens het festival in première gaan.