Lingo

Periode	1989-heden
Beschikbaar in archief	Beeld en Geluid
Genre	Spelprogramma
Decennia	1980-1989, 1990-1999, 2000-2009, 2010-2019
Medium	televisie
Aanvullende informatie	Vormgeving
Trivia	Trivia

Beschrijving

Op 5 januari 1989 wordt dit oorspronkelijk Amerikaans spelprogramma voor het eerst in Nederland uitgezonden. Aanvankelijk heeft niet iedereen vertrouwen in het format. Producenten Pieter van Huystee en Harry de Winter sluiten zelfs een weddenschap af of Lingo de honderd afleveringen wel of niet zal halen (Pieter dacht van wel, Harry van niet). Het programma wordt echter meteen een groot succes en de honderd afleveringen worden met gemak gehaald. Inmiddels zijn er zo'n 4500 afleveringen uitgezonden. De frequentie van de uitzendingen is in de loop der jaren toegenomen: Het programma wordt aanvankelijk wekelijks uitgezonden maar na een paar seizoenen al op alle werkdagen en later ook op zaterdagavond, bij laatstgenoemde aflevering wordt dit live gedaan.

In het programma krijgen teams maximaal 5 pogingen om een woord te raden en juist te spellen. Dit is te vergelijken met het spel Mastermind, maar met letters in plaats van kleuren. Als het woord geraden is, mag het team twee ballen uit de ballenbak pakken en het getal dat erop staat voorlezen. Dit getal wordt weggestreept van de lingokaart. Het doel is om zo een horizontale, verticale of diagonale rij te vormen, een zogenaamde lingo. Naast de cijferballen zitten er een aantal kleurballen in de bak. Bij het trekken van een rode bal gaat de beurt naar de tegenpartij. Als de drie groene ballen worden getrokken, wint het team de jackpot, die oploopt bij elk geraden woord.

Nog steeds is "Staat niet op de kaart" de bekendste uitroep uit het programma. Dit komt uit de finale, waar het de bedoeling is om zo min mogelijk ballen te trekken (aantal wordt bepaald door het zo snel mogelijk raden van een woord), want het team mag geen lingo vormen. Als het team dan een bal trekt waarvan het desbetreffende getal niet op de kaart staat, roept de presentator "Staat niet op de kaart", waarna het lingoveld zich met smileys vult. Inmiddels is deze finale er niet meer.

Makers

Presentator Robert ten Brink (1989-1992), François Boulangé (1992-2000), Nance (2000-2005), Lucille Werner (2005-heden)

Presentator Postcode Loterij Gaston Starreveld (2004)

Commentaar Wim van Putten (2004-2008), Jan Peter Pellemans (2009)

Regisseur Frans Meiland (1989-2000), André Kaptijn (1991-1992), Geert Popma (1994), Dirk-Jan van Heusden (2001-2005), Rolf Engel (2004-2005), Yvonne Franken (2005-heden)

Vormgever Wendy Roubroeks (1997-2000)

Decorontwerp Roel Schneemann (1997-2000)

Componist Craig Palmer (1989-2000)

Productie Yvonne Dahlhaus (1991-1992), Adé Ong (1992), Boudewijn van Schaik (1994), Evertjan de Rooij (1997-1999), Anton Smit (1998), Friedwart Barfod (1999-2000), Alma de Haan (2000), Alma Oldert (2001), Jennifer Halfhide (2004), MIriam van Heukelom (2004-heden), Wouter Sessink (2005), Wik Becker (2005-heden), Annette Heerkens (2009)

Productieleider Hans de Bruin (1991)

Uitvoerend producent Marianne Plukker (1998-2001), William Hoes (1998-2000), Philip Woldringh (2001), Nelsje Musch (2004), Els Rientjes (2004), Monique Visser (2004-2005), Barbara Coronel (2005-heden)

Eindredacteur François Boulangé (1989-1992), Pieter van Huystee (1989), Rinus Spoor (1989-1992), Kathleen Warners (1994), Adé Ong (2001-2005), Olaf van Paassen (2005-heden)

Redacteur Arno de Keizer (1992-1994), Yvonne Fransen (1997-1999), Nelleke Koen (1997), Kees Groenewoud (2000), Eppo van Nispen (2000)

Producent Harry de Winter (1989-1999), Freddy Groot (1989-1991), Frank de Jonge (1999-2009)

IDTV in opdracht van VARA

TROS