Jan Noorda

Jan Noorda

Naam	Jan Noorda
Geboren	Onbekend, 1919
Gestorven	Onbekend, 2007
Functies	Decorbouwer, omroepbestuurder, uitvinder
Bekend van	de decorvijzel
Periode actief	1953- eind jaren zeventig
Werkt samen met	Peter Zwart, Jan Pet, André van Dijk, Jac Hey, Jan van der Kolk
Trivia	Trivia
Jan Noorda in de media

Jan Noorda is in 1953 de 18e werknemer in dienst bij de Nederlandse Televisie Stichting. Daarvoor is hij reclametekenaar en schildert hij aankondigingen voor bioscopen. Hij reist enkele malen naar de Verenigde Staten "om zijn ogen de kost te geven". Maar met de theaters gaat het steeds minder en de enorme handbeschilderde doeken op de voorgevels worden vervangen door lichtbakken of letters. In 1942 vestigd hij zich met zijn Reclameteeken- en kleinkunstbedrijf in Hilversum. Daar raakt hij bevriend met Peter Zwart die decors ontwerpt bij de NTS. Zwart vraagt Noorda om twaalf animaties te maken, Noorda heeft echter nog geen idee wat dat zijn, animations. Maar hij wordt al snel gegrepen door de magie van het televisievak. In studio Irene schildert hij achtergronddoeken, bouwt hij decors, schildert hij teksten op titelkaarten en maakt hij eenvoudige animaties.

Al snel na zijn aanstelling wordt Noorda chef of voorman van decorploeg. Hij is dan niet meer aan het ontwerpen, maar kan genoeg creativiteit kwijt in het uitvoeren van de waanzinnige ideeën van decorontwerpers en regisseurs binnen onmogelijk kleine budgetten. Zijn afdeling begint met drie bouwers, dat worden er 145. Noorda werkt dan inmidels niet meer mee aan de uitvoering, hij kent ´zijn´ mensen niet meer allemaal persoonlijk, kan de kwaliteit niet meer beoordelen en is vooral aan het vergaderen. Noorda doet een stapje terug en is zijn laatste periode bij de NOS secretaris van de ideeënbus. Mensen die suggesties of verbeteringen hebben, kloppen bij hem aan en samen proberen er dan iets aan te doen.

Een logische stap want Noorda is zelf ook een uitvinder. Zijn grootste verdienste is de uitvinding van de decorvijzel, één enkel wieltje met een vijzel waardoor grote, zware decor-onderdelen gemakkelijk verplaatst kunnen worden. Voor deze uitvinding, die wereldwijd gebruikt wordt en de omroep enorm veel geld heeft bespaard, ontvangt hij een lintje van de Koningin. Bij zijn afscheid krijgt hij dan ook als ludiek geschenk zo'n vijzel mee. Na zijn pensionering pakt Noorda het schilderen en fotografen weer op. Enkele jaren na zijn pensionering komt zijn zoon Robin Noorda te werken op de grafische afdeling van de NOS.