Ansje van Brandenberg

Ansje van Brandenberg in 1959

Naam	Ansje van Brandenberg
Geboren	Amsterdam, 28 februari 1933
Functies	Omroeper, presentator, acteur, cabaretier
Bekend van	Applaus, De pruikenmaker en de prins
Periode actief	1951 - 1987
Werkt samen met	Seth Gaaikema, Ivo de Wijs, Robert Long
Trivia	Getrouwd met Steye van Brandenberg
Ansje van Brandenberg in de media Oeuvre van Ansje van Brandenberg

Ansje van Brandenberg is geboren in Amsterdam en gaat daar naar school totdat de oorlog uitbreekt. Tijdens de Tweede Wereldoorlog volgt ze weinig onderwijs maar als de oorlog voorbij is krijgt ze een spoedcursus. Na de basisschool wordt ze toegelaten op het Vossius Gymnasium te Amsterdam. Dit is voor Ansje een bijzondere school omdat ze daar toneel en muziek hebben. Deze vakken worden gedoceerd door bevlogen leraren.

Als Ansje de middelbare school heeft afgerond gaat ze naar de Comedia om onder leiding van Cor Hermes en Johan Remmels toneel te leren spelen. Later wordt de Nederlandse Comedie op gericht en Ansje gaat mee. Uiteindelijk komt ze bij het Rotterdams toneel terecht. De burgemeester vindt dat de leden van het Rotterdams toneel in Rotterdam moeten wonen en dus verhuist ze samen met haar man Steye van Brandenberg. Haar zwangerschap maakt tijdelijk een einde aan haar werkzame leven. Ze wordt ontslagen omdat vrouwen in verwachting niet bij het toneel mogen werken. Ansje beschouwt dit als een dieptepunt in haar carrière.

Ansje zit thuis met twee peuters wanneer Dick van Bommel bij Ansje en Steye langskomt. Hij vraagt Steye of hij de muziek wil maken voor een musical met Kitty Knappert. Hij vraagt Ansje of ze niet iets bij de NCRV kan gaan doen zoals bijvoorbeeld omroepen. Zo komt ze in 1956 als nieuwe omroepster bij de NCRV terecht. Een eerdere aanraking met televisie is er al wanneer ze in de musical Alles in zakformaat van Gijs Stappershoef en Harry de Groot speelt.

Van 1956 tot 1964 roept Ansje om voor de NCRV. In deze tijd is het vak nog redelijk nieuw en is er geen sprake van een opleiding of intensieve begeleiding. Ze moet gewoon gaan zitten en de tekst die ze heeft gekregen oplezen en ook de make-up moet ze in het begin zelf doen. “Het was het wiel uitvinden”, aldus Ansje. Later krijgt ze meer inspraak als het om de teksten gaat maar in het begin is dat helemaal niet zo. Ze heeft dan ook mooie herinneringen aan de de week dat ze het bezoek van Koningin Juliana aan koning Boudewijn in Brussel mag verslaan. Daar krijg ze de kans om een eigen verhaal te vertellen, iets wat in die tijd niet gebruikelijk is.

Rondom de omroepers en omroepsters heerst totale gekte. Aan de bekendheid die ze met haar televisiewerk vergaart zitten natuurlijk negatieve en positieve kanten. Zo worden haar verschillende schnabbels aangeboden en krijgt ze de mogelijkheid om goede dingen te doen. In 1957 werkt ze bijvoorbeeld mee aan de actie Red een Kind. Mede door haar bekende gezicht en harde werk halen ze 6000 gulden op. Een bedrag dat nu niet veel lijkt, maar in die tijd een grote som geld is.

Naast het omroepen werkt Ansje van 1961 tot 1963 voor Defensie. Tijdens deze periode leert ze hoe lastig mensen kunnen zijn. Op dat moment is iedere man nog verplicht om in dienst te gaan en Ansje moet samen met ander performers voor deze groep optreden. Het enige doel van de dienstplichtigen is bier drinken en wat er op het podium gebeurt interesseert ze eigenlijk niks. Ze doen dan ook van alles om de boel te verstieren. Hier heeft Ansje veel grote mensen huilend van het podium zien gaan en zelf vertelt ze thuis tegen haar man Steye hoe vreselijk ze het vindt. Steye moedigt haar aan om door te gaan en dat blijkt een slimme keus want ze heeft dingen geleerd waar ze in haar latere carrière veel aan heeft.

Bij de NCRV wordt Ansje naast het omroepen bij verschillende programma’s ingezet. Tanja Koen is in die tijd de hoofdomroepster bij de NCRV dus Ansje kondigt ongeveer twee keer per maand programma’s aan en heeft daarnaast nog genoeg tijd voor andere activiteiten. Zo verschijnt ze in een cabaretprogramma genaamd Artisjokken en werkt ze voor de radio. Tijdens haar tijd bij de televisie heeft ze hilarische en bizarre situaties meegemaakt. Zo komt Jane Mansfield, een Amerikaanse actrice en sekssymbool, naar de studio in Nederland. De beste koffie en gebakjes zijn geregeld maar Mevrouw Mansfield geeft te kennen dat ze alleen champagne drinkt en dan breekt er totale chaos uit. Dat is helemaal niet gebruikelijk en Ansje moet naar het enige hotel in de buurt om champagne te halen. Een ander moment dat een diepe indruk bij Ansje heeft achtergelaten is in 1963 als excellentie Beel, minister van staat, in de studio is. Er blijkt iets niet goed geregeld te zijn met de make-up waardoor aan Ansje wordt gevraagd of zij de make-up van professor. L.J.M. Beel zou willen verzorgen. Dit soort mensen staan op een voetstuk en Ansje vindt het dan ook heel spannend om juist deze meneer te moeten poederen.

In 1964, twee dagen nadat ze voor het laatst heeft omgeroepen, opent ze in Rotterdam haar eigen theatercafé genaamd ‘t Winkeltje. Hier treedt ze zo’n 5 keer per avond op en dat wordt gewaardeerd door het publiek. Maar liefst 120.000 mensen brengen een bezoek aan het theater tijdens de eerste 22 maanden van haar bestaan. Het theatercafé moet voor iedereen toegankelijk zijn dus Ansje wil het voor iedereen betaalbaar houden. In ’t Winkeltje, dat Ansje tien jaar lang heeft gerund, hebben verschillende bekende Nederlanders opgetreden. Jos Brink, Frans Halsema en Saskia en Serge hebben er op de planken gestaan. Verder is daar de Vereniging Eigen Huis ontstaan en heeft Ansje samen met Seth Gaaikema en Ivo de Wijs Cameretten gesticht. Naast haar live optredens in ’t Winkeltje is Ansje met haar solo programma’s ook bij de NCRV op televisie te zien.

Na tien jaar stopt Ansje met ’t Winkeltje en blijft ze een tijd thuis bij haar dochter. In 1978 gaat ze weer aan het werk. Samen met Robert Long maakt ze een programma waarmee door België en Nederland wordt gereisd. Daarna is ze twaalf jaar lang algemeen directeur bij de schouwburg van Spijkenisse. Als ze daar begint is de stad nog klein en is het de bedoeling dat Spijkenisse van 2.000 (na de Tweede Wereldoorlog) naar 90.000 inwoners groeit, het worden er 70.000. Haar opdracht is om de mensen aan de stad te binden via een groot cultureel centrum. Ze heeft daar altijd erg hard gewerkt en dat is gezien door haar medemensen. Zo wordt ze geridderd door Koningin Beatrix en houdt Freek de Jonge bij haar afscheid een conference die hij speciaal voor haar gemaakt heeft.

Het effect wat ze in haar theatercafé (en ook in haar andere optredens) bij haar publiek veroorzaakt beschouwt zij als het hoogtepunt van haar carrière. Mensen laten hun eten koud worden of iemand laat zijn consumptie staan omdat zij aan het optreden is. Zo hoopt ze ook herinnerd te worden, als iemand die betrouwbaar en echt is, en daarnaast dicht bij haar publiek staat.