Bert Haanstra
Naam | Albert Haanstra |
Geboren | Espelo, 31 mei 1916 |
Gestorven | Hilversum, 23 oktober 1997 |
Functies | documentairemaker, filmmaker |
Bekend van | Fanfare, Glas, Alleman, Zoo, Bij de beesten af |
Periode actief | 1947-1995 |
Werkt samen met | Ytzen Brusse, Piet van Moock, Wim van der Velde |
Trivia | Trivia |
Media | |
Gallery | Gallery |
Externe info | long read Beeld en Geluid, Officiële site |
Bert Haanstra in de media Oeuvre van Bert Haanstra |
Haanstra: filmer van Nederland en de Nederlanders
Jeugd en vroege werkzaamheden
Haanstra groeit op in verschillende plaatsen, maar voornamelijk in het Twentse Goor. Hij volgt de Rijkskweekschool in het nabije Hengelo en is enige tijd in opleiding bij een fotograaf. In 1934 gaat hij in Amsterdam werken als persfotograaf. In de oorlogsjaren doet hij de schildersopleiding aan de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten te Amsterdam. Haanstra is tijdens de Tweede Wereldoorlog als fotograaf werkzaam bij het Gemeentelijk Energie Bedrijf en neemt illegale klussen voor zijn rekening. Ook is hij de fotograaf die de aanslag op de Dam kort na de bevrijding fotografeert. Vanaf 1947 is Haanstra full-time werkzaam als professioneel filmer.
Filmmaker
Met camerawerk voor de speelfilm Myrte en de demonen doet Haanstra ervaring op in Londense filmstudio's. In 1948 maakt hij zijn eerste film, De Muiderkring herleeft. Het onderwerp is de literaire kring die de dichter P.C. Hooft in de zeventiende eeuw om zich heen heeft verzameld in het Muiderslot. Met het lyrisch filmgedicht Spiegel van Holland (1951) wordt Haanstra tijdens het Filmfestival in Cannes onderscheiden met de Grand Prix. Zijn naam is gevestigd. Een ongeëvenaard succes is zijn speelfilm 'Fanfare', naar een scenario van Jan Blokker. 2,6 miljoen bezoekers komen naar de bioscoop. Voor zijn documentaire Glas krijgt hij in 1958 een Oscar. Zijn films Alleman en Bij de beesten af worden voor diezelfde prijs genomineerd. Deze films, alsmede De stem van het water, tonen Haanstra's specialiteit: het op zeer geestige wijze portretteren van de samenleving. Bij Alleman was, naast de briljante montage, een groot deel van het succes te wijten aan het door Simon Carmiggelt ingesproken en geschreven commentaar. In totaal krijgt Haanstra voor zijn films en documentaires 78 filmonderscheidingen.
Natuurfilms
Naast zijn documentaire werk maakt hij een aantal natuurfilms zoals 'Bij de beesten af', opgenomen op plaatsen over de hele wereld en 'Chimps onder elkaar' en 'Monument voor een Gorilla', deze laatsten worden opgenomen in Burgers Dierenpark in Arnhem.
Speelfilms
Na de zeer succesvolle speelfilm 'Fanfare'uit 1958, maakt Haanstra ook in de jaren '70 een aantal speelfilms, zoals het zeer succesvolle 'Dokter Pulder zaait papavers', met Kees Brusse in de hoofdrol en het veel minder goed ontvangen 'Een pak slaag'.
Laatste jaren
Nadat hij vlak na het uitkomen van'Een pak slaag', een hartaanval had gekregen, ging hij na een revalidatieperiode weer aan de slag. Hij blijft tot op hoge leeftijd actief met het monteren van films. In 1996 is hij de naamgever en eerste winnaar van de Bert Haanstra Oeuvreprijs van het Nederlands Fonds voor de Film. Net als zijn ouders kreeg hij in de laatste jaren van zijn leven de ziekte van Alzheimer. Bert Haanstra overlijdt op 23 oktober 1997 in een verzorgingstehuis in Hilversum, op 81 jarige leeftijd.