Televisie in opmars

Na de oorlog begint de ontwikkeling van televisie in ons land op gang te komen. Steeds meer mensen gaan over tot aankoop van een televisietoestel. Het zijn zware apparaten, wat vooral komt door het grote gewicht van de glazen beeldbuis. Deze is dikwandig om weerstand te bieden aan de luchtdruk. In de buis heerst een groot vacuüm. Voor de beeldbuis is een glasplaat gemonteerd zodat de beeldbuis niet kan worden aangeraakt. Er staat een hoge elektrische spanning op die zware schokken geeft bij aanraking. Omdat in het interieur van de televisie hoge statische spanningen heersen worden de onderdelen al snel bedekt met aangetrokken stofdeeltjes. Allerlei minuscule zwevende deeltjes in de lucht worden aangetrokken en vormen een kleverig goedje dat ongewenst is. Wanneer zich veel van dat vuil heeft opgehoopt kan dat aanleiding zijn voor storingen. Het kan gebeuren dat de hoge spanning zich via die aangetrokken vettige stofdeeltjes een weg baant naar andere delen. Met een kwastje en de stofzuiger kan een regelmatige schoonmaakbeurt deze ellende helpen voorkomen.

de kijkkast

De televisie is meestal een vrij volumineus meubelstuk dat in de kamer een prominente plaats inneemt, net als de eerste radiotoestellen aan het begin van de twintigste eeuw. De eerste televisietoestellen die Philips op de markt brengt krijgen al snel de namen "hondje" of "hondenhok" vanwege de vorm, grote kast, klein beeldscherm. Miniaturisering is nog niet aan de orde. Voor een goede ontvangst komt op het dak van het huis een antenne aan de schoorsteen. Het is meestal een dipoolantenne met een reflector. Via een lintlijn, een platte tweeaderige lintkabel wordt het antennesignaal naar binnen gebracht en aan de antenne-ingang van het toestel verbonden. Wanneer het toestel wordt ingeschakeld duurt het even voor er beeld komt omdat de lampen en de beeldbuis eerst moeten opwarmen. Met een draaiknop, meestal aan de zijkant geplaatst, wordt het juiste kanaal gekozen. Zo heeft de zender in Lopik kanaal 4. En daarmee staat het toestel permanent juist afgesteld omdat er voorlopig alleen de zender Nederland 1 beschikbaar is, en alleen in zwart-wit.

groei

De eerste jaren wordt per week ongeveer vijftien uren televisie uitgezonden. De uitzending begint aan het begin van de avond en duurt ongeveer twee uren. Op woensdag en zaterdag worden kinderprogramma’s uitgezonden die om vijf uur beginnen. Wie kent niet Pipo de clown, Swiebertje en Dappere Dodo en Tante Hannie? In 1964 komt het tweede net, Nederland 2. De ontvangst is door de bestaande televisies alleen mogelijk door het plaatsen van een klein kastje tussen de antennedraad en de televisie. Deze zogenaamde ‘Tweede Net Converter’ transformeert de hogere frequentie die de televisie niet kan ontvangen omlaag. Op het dak verandert ook het één en ander. De eenvoudige dipool wordt vervangen door een dubbele antenne. Boven de Nederland 1- antenne komt een speciale ‘tweede net antenne’. Het is een staaf met daaraan diverse dwarspootjes, de directoren. Deze antenne wordt op de zender gericht. Soms zijn de antennes voor Ned. 1 en Ned. 2 samengebouwd in één combi-antenne. De gebruikte lintkabel, die niet te dicht bij metalen delen moest worden geleid maakt plaats voor de coaxiale kabel, kortweg ‘coax kabel’ genoemd. Deze is tegen stoorinvloeden beschermd en kan overal gebruikt worden.

antennewouden

Op een dag verschijnt een nieuw station dat uitzendt vanuit de Noordzee. Het wordt al snel een piratenzender genoemd, net als Radio Veronica en andere Engelstalige zeezenders. Vanaf het REM-eiland voor de kust van Noord Holland zendt TV Noordzee programma’s uit met onder anderen het sprekende paard Mr.Ed. Voor een goede ontvangst verschijnen in het westen van het land de lange antennes. Hoog boven het dak plaatst men masten waaraan de zogenaamde REM- of Langenbergantennes zijn bevestigd. Het hek is van de dam als men ook overgaat tot het kijken naar Duitse zenders die met behulp van de hooggeplaatste antennes te ontvangen zijn. Wanneer het signaal zwak is wordt in de mast een klein kastje geplaatst met een antenneversterker. Het is misschien geen mooi gezicht, al die antennes op de huizen, echte mastbossen, maar de vogels hebben mooie uitkijkplekken.

de grote verandering

De uitzendingen vanaf het REM eiland zijn een doorn in het oog van de regering en de minister die zich bezighoudt met mediazaken, de heer van Doorn, initieert een wet die het verbiedt uitzendingen te doen vanaf het Nederlandse deel van het continentaal plat. Wanneer door politie en leger een eind wordt gemaakt aan de uitzendingen van TV Noordzee duurt het niet lang voor de TROS Televisie Radio Omroep Stichting, het licht ziet. Alleen de radiozenders op schepen op de Noordzee kunnen door omdat zij in internationale wateren liggen en niet aangepakt kunnen worden. Bekend zijn Radio Veronica, Radio Noordzee, Radio Caroline". Die moeten pas later stoppen wanneer middels het Verdrag van Straatsburg, ook wel de "Anti-piratenwet", medewerking strafbaar wordt gesteld. Reclame inkomsten en proviandering worden onmogelijk. In de jaren ’70 nadert het einde van al die masten op daken door de komst van de kabel. Daarmee wordt de ontvangst van veel meer zenders mogelijk. Wanneer de digitalisering ( glasvezel, digitenne en het internet) wordt geïntroduceerd is het duidelijk dat in de zestig jaren na de introductie van de landelijke televisie heel wat veranderd is. Op hoog niveau wordt ook aan vernieuwing gewerkt: In de jaren zestig wordt een communcatiesatelliet, Telstar gelanceerd om een directe verbinding tussen Europa en Amerika mogelijk te maken. In de korte tijd dat de satelliet in haar lage omloopbaan in het zicht is zien velen de wazige live beelden die vanuit New York worden uitgezonden. Tegenwoordig zijn de communicatiesatellieten 24 uur per dag “zichtbaar” omdat ze zich in een geostationaire baan bevinden. Daardoor is het nu mogelijk via de mobiele satellietschotel naar Nederlandse televisie te kijken al zit men in Spanje op de camping. Veel immigranten gebruiken de satelliet om naar programma’s uit hun moederland te kijken.