Een kus voor de eeuwigheid

Periode	2003
Beschikbaar in archief	Beeld en Geluid
Genre	Documentaire
Decennia	2000-2009
Lengte	52'
Medium	televisie

De Gouden Plaat

Beschrijving

De documentaire 'Een Kus voor de Eeuwigheid', die op maandag 9 augustus 2004 uitgezonden was op Nederland 3, werd vertoond in het kader Dokwerk van de VPRO.

Het is een documentaire over het onbemande ruimteschip Voyager, waarvan er twee gelanceerd zijn in 1977 (Voyager1 en 2), die inmiddels aangekomen is bij de rand van ons zonnestelsel. Dat wil zeggen: De documentaire gaat over wat er aan boord is van Voyager. De gouden plaat met een 'beschrijving' van wat het is of betekent om mens te zijn. De gouden plaat moest een beeld geven van wat de mens is voor de buitenaardse wezens, om hen op de hoogte te stellen van leven op een andere planeet: de aarde. Op deze plaat staan geluiden, 116 foto's van onze wereld en mensen uit diverse omstandigheden met diverse handelingen en muziek. De gouden plaat laat eigenlijk geen realistisch beeld van het leven op aarde zien, maar alleen het beste hiervan.

Het project was het idee van de wetenschapper Carl Sagan. Hij heeft met een klein team dan ook de inhoud van de gouden plaat beslist. Één van deze leden was Timothy Ferris, een muziekjournalist, die de 27 muziekstukken uit mocht zoeken voor op de gouden plaat. In deze documentaire worden deze leden, Jon Lomberg, Timothy Ferris, Frank Drake en Ann Druyan, geïnterviewd, op Carl Sagan na, wie in 1996 overleed. Hiervoor in de plaats is echter wel zijn zoon, Nick Sagan, geïnterviewd.

Dit team moest de beslissingen maken, wat ons leven op aarde definieerde en wat er dan ook op de gouden plaat behoorde te staan. Verschillende van deze gegevens komen naar voren in deze documentaire, en wanneer de geluiden worden 'afgespeeld', worden er bijpassende beelden vertoond. Verder worden in de documentaire beelden vertoond van het alledaagse leven, zoals families, steden, strand et cetera, wat niet op de plaat staat, maar wat wel een mooi beeld geeft. In de documentaire worden ook beelden getoond van technici die aan het werk zijn met de Voyager en die de plaat hierin plaatsen, wat afgewisseld wordt met beelden van vertaalde groeten uit een bepaald land.

Geluiden van de Aarde

Dit is een lijst van de geluiden van de aarde die voorkomen in de documentaire 'Een Kus voor de Eeuwigheid'

Geluiden-essay's

Groeten: Amoy, Oost-China

Groeten: Kurt Waldheim, secretaris-generaal, VN. Hij geeft de inleidende boodschap.

Op het einde nog enkele groeten uit vele verschillende landen in vele verschillende talen, onder andere in het Nederlands.

Deel 2, 3, 4 en deel 9: 'Aardbeving, vulkanen, voetstappen en hartslagen'.

Deel 7: 'Vogels en Chimpansee'

Deel 8: 'Tamme hond'

Deel 13: 'Zagen'

Deel 14: 'Morse Code'

Deel 15: 'Opstijgen saturnus 5 raket'

Deel 16: 'Kus'

Deel 17: 'Moeder en Kind'

Deel 18: 'Levenstekens' (EEG, Ann Druyan)

Deel 19: 'Pulsar' (ster CP1133)

Muziek

Track 3: Senegal, (anon.): 'Percussie'

Track 5: Australië, (anon.): 'Morning Star'

Track 7: Chuck Berry: 'Johnny Be Good' / Track 7: Beethoven: 'Cavatina' / Track 7: Louis Armstrong: 'Melancholy Blues'

Track 9: Coro Yamaguchi: 'Cranes in their Nest'

Track 10: J. S. Bach: 'Gavotte en Rondeux'

Track 12: Georgië (anon.): 'Tchakrulo'

Track 16: Stravinsky: 'Sacre du Printemps'

Track 17: J.S. Bach: 'Prelude en Fuga'

Track 19: Valya Balkanska: 'Izlel je Delyo Hagdut in'

Track 23: Peru (anon.): 'Bruiloftslied'

Track 24: Kuan P’ing-hu: 'Flowing Streams'

Track 25: Surshri Kesar Bai Kerkar: ‘Jaat Kahan Ho’

Track 26: Blind Willie Johnson: ‘Dark Was the Night’

Bonus:

Walvis Bultrug

Makers

Regie: Leon Giesen en Marcel Prins

Scenario: Leon Giesen en Marcel Prins

Geluid: Kees de Groot

Titelmuziek: Leon Giesen

Audio-nabewerking: Rob Dul

Montage: The Good Guys

Fotografie: Marcel Prins

Beeldbewerking: Crabsalad

Productie: Piet Erkelens, Frank de Jonge en IdtV

Creatief Producent: Piet Erkelens

Uitvoerend Producent: Jean Marc van Sambeek

Productieleiding: Petra Zoon

Researcher: Koen Kleijn

Eindredactie VPRO: Wim Schepens

Met dank aan:

Frank Drake

Annie Druyan

Timothy Ferris

Jon Lomberg

Nick Sagan

Linda Salzman Sagan

NASA. JPL. SETI.

John Casani

Jurrie v/d Woude

Ed Stone

NAIC

Cornell University

Ansel Adams

Stimuleringsfonds Nederlandse Culturele Omroepproducties

VPRO

IdtV Arts & Documentaries

‘MURMURS OF EARTH’ (Geluiden van de Aarde)

Courtesy of Paramount Pictures: Scène uit Star Trek; the motion picture

De eerder gemaakte plaquet van Sagan.

Achtergrondinformatie

In de documentaire wordt gezegd dat de Voyager net de rand van het zonnestelsel heeft bereikt en dit is dan ook de aanleiding geweest voor het maken van deze documentaire. De documentaire is geproduceerd in het jaar 2003 en het is dan al 26 jaar geleden dat de Voyager vertrok naar het heelal. Dit deed vragen oplaaien als 'Wat staat er nou eigenlijk op die gouden plaat?' en 'Wat als er helemaal geen buitenaards leven is? Is alles dan voor niets geweest?'. We zullen namelijk nooit weten of iemand deze informatie überhaupt ontvangt. Hendrik Spiering, NRC Handelsblad 9 augustus 2004, geeft zijn artikel dan ook de titel "Bericht aan onszelf", aangezien de Voyager meer voor ons is, dan voor buitenaardse wezens. Hij vertelt dat bijna alle kwesties rond de Voyager de revue passeren, zoals de censuur van NASA (geen naaktfoto's), de mee gestuurde toespraak van VN-topman Kurt Waldheim die kort na de lancering een ex-nazi bleek te zijn, en het ontbreken van iedere verwijzing naar dood of oorlog op de foto's.

Gelukkig geeft Leon Giesen in een artikel van de VPRO-Gids van 9 augustus 2004 de welbenodigde nadere toelichting over de documentaire. Zo vertelt hij dat de makers van de plaat aanvankelijk 'Here Comes the Sun' erop wilden zetten, maar dat ze hiervoor de rechten niet kregen voor het universum. Maar dat, aangezien John Lennon had gezegd dat er zonder Chuck Berry geen Beatles waren geweest, kozen ze toen maar voor 'Johnny Be Good'. Verder vult hij nog aan dat ze eerst John Lennon benaderd zouden hebben om de muziek samen te stellen, maar dat hij helaas niet kon vanwege een belastingprobleem. Giesen geeft verder aan dat hij het mooi vindt dat je ziet dat het hele project gedoemd is te mislukken. Het beeld van de mens op aarde is nu al gedateerd en er kon weinig op die plaat, vandaar dat er enorme keuzes gemaakt moesten worden. Het Algemeen Dagblad, van 9 augustus 2004, beaamt de mislukking. Deze zegt dat de gouden plaat, met de beschrijving van wat de mens is, eigenlijk vertelt wat de mens was. Aangezien onze zon namelijk al opgebrand is, als de plaat ooit een intelligente levensvorm tegenkomt.

Hans Piet, die zowel in de Haagsche Courant als de Goudsche Courant van 9 augustus 2004 een stukje schreef over deze aflevering, zegt dan ook dat de plaat in vier maanden tijd is gemaakt met een budget van $ 18.000,-. De keuzes die in deze vier maanden gemaakt moesten worden zouden ook protesten opgeroepen hebben vanwege het feit dat de negatieve kanten van de samenleving, zoals oorlog en misdaad, niet op de gouden plaat staan. Anderen klaagden dat verschillende godsdiensten ontbraken. Verder laat de productie de gekleurdheid van iemand zijn blik zien, omdat het onmogelijk is te denken vanuit een andere levensvorm. Als laatste geeft Giesen ook nog aan dat het enige wat je kunt zeggen van buitenaards leven is dat er niets over te zeggen is. Het hele project heeft daarom voor hem ook iets ontroerend naïefs. En iets volstrekts arrogants: "De hele opstelling van de mens ten opzichte van de planeet is natuurlijk arrogant", zijn dan ook de woorden waarmee in het artikel afgesloten wordt.

Leon Giesen en Marcel Prins

Sinds 1991 werk(t)en Marcel Prins (cameraman) en Leon Giesen (regisseur) samen in het productiebedrijf ''The Good Guys'', waar ze documentaires en korte films maken. Giesen heeft in een bandje gezeten en hij is in 2004 zijn muziek en zijn films gaan combineren. In deze documentaire is al te zien dat muziek duidelijk naar voren komt in zijn werk, ook al is deze in 2003 geproduceerd. Beelden en geluiden of muziek worden namelijk heel mooi gecombineerd en Spiering vindt de productie dan ook een documentaire kunstfilm met prachtig gefilmde intermezzo's, die getoond worden onder de voorbeelden van muziek (een sportwedstrijd, een dansende vrouw, een vulkaanuitbarsting). Hij vindt de film vooral een fraai vormgegeven bezinning op ons eigen menszijn. Leon Giesen noemt het echter een "Operette van het menselijk tekort".